Fréttablaðið - 08.03.2011, Blaðsíða 16

16 8. mars 2011 ÞRIÐJUDAGUR
Blikur eru á lofti í málefnum tónlistarskólanna í Reykjavík:
Niðurskurðarmeistarar borgar-
innar hafa ákveðið að skerða fjár-
framlög til þessa málaflokks um
11% hið minnsta árið 2011. Þar
sem ekki er hægt að „hagræða“ á
miðju skólaári kemur þessi niður-
skurður með fullum þunga á síð-
ustu fjóra mánuði ársins (sem
eru fyrstu fjórir mánuðir skóla-
ársins 2011-2012) og verður 33%.
Þessi hrikalegi niðurskurður er
þó háður því að samningar takist
milli ríkis og sveitarfélaga um að
ríkið taki yfir kostnað nemenda
sem eru eldri en 16 ára og eru í
tónlistarnámi. Takist samning-
ar ekki um þetta atriði yrði nið-
urskurðurinn 18% árið 2011 eða
54% síðustu fjóra mánuði árs-
ins. Það sér hver heilvita maður
að ekkert fyrirtæki þolir slíkan
niðurskurð, og þarf þá hvorki að
nefna 33% eða 54% í þessu sam-
hengi. Rétt er að bæta því við að
þessi niðurskurður á að koma ofan
á 14% niðurskurð 2009-2010. Við-
ræður við ríkið lofa góðu þegar
þetta er ritað en ekkert er þó enn
fast í hendi.
Hvað liggur að baki þessum
gífurlega niðurskurði af hálfu
Reykjavíkurborgar á starfsemi
tónlistarskólanna? Reyndar er
verið að skera niður í allri skóla-
starfsemi borgarinnar frá leik-
skóla og upp grunnskólann. Þetta
er skuggaleg þróun. Frekar ætti
að gefa í og vernda alla þætti
skólastarfseminnar og styðja þar
með við börn og unglinga borgar-
innar á þessum erfiðum tímum. Ef
rýnt er í fjárhagsáætlun borgar-
innar fyrir árið 2011 kemur hvergi
fram sambærilegur niðurskurður
til nokkurs málaflokks eða fyrir-
tækis borgarinnar eins og til tón-
listarskólastarfseminnar.
Niðurskurður til grunnskóla
er 3,9%!! Ef hann væri sambæri-
legur og yfirfærðist á tónlistar-
skólana yrði hann u.þ.b. 12% mán-
uðina september-desember 2011.
Þótt slæmur væri, gætu tónlistar-
skólarnir hugsanlega ráðið við þá
stærðargráðu.
Spurningunni er enn ósvarað
hvers vegna er gengið svona
hart að starfsemi tónlistarskól-
anna. Hvers vegna leggur meiri-
hlutinn í menntaráði þessa ofur-
áherslu á niðurskurðinn í þessum
málaflokki? Það er alkunna að
pólítíkusar hugsa í almanaks árum
og í besta falli í fjögurra ára tíma-
bilum (þ.e. kjörtímabilum). Þeim
virðist ofviða að skilja að skóla-
starf er þróunarstarf sem tekur
áratugi að byggja upp. Ef óbreytt
niðurskurðaráform meirihlutans
á tónlistarskólastarfsemi ganga
eftir þá er verið að rústa áratuga
uppbyggingu skólanna og má
líta á þessa aðför sem hermdar-
verk. Það skyldi þó ekki verða
svo, að illa ígrunduð og óupplýst
ákvarðana taka núverandi meiri-
hluta í borgar stjórn muni ríða
starfsemi tónlistarskólanna að
fullu og valda þar með meirihátt-
ar menningarslysi sem á eftir að
hafa hrikalegar afleiðingar á tón-
listarmenntun og tónlistarmenn-
ingu íslensku þjóðarinnar?
Gera þessir skammsýnu kjörnu
fulltrúar í borgarstjórn og niður-
skurðarhjálparhellur þeirra sér
ekki grein fyrir því að með því að
ná kyrkingartaki á tónlistarskól-
unum þá eru þeir að eyðileggja
grasrótina og koma í veg fyrir
eðlilega endurnýjun í atvinnu-
mennsku í tónlist um alla framtíð?
Hve langur tími mun líða þangað
til tónlistardeildin í Listaháskóla
Íslands mun leggjast af? Hve lang-
ur tími mun líða þangað til farið
verður að flytja inn erlenda hljóð-
færaleikara til að manna Sinfóníu-
hljómsveit Íslands?
Verða þá nöfn eins og Björk, Sig-
urður Flosason, Víkingur Heiðar,
Sigrún Eðvaldsdóttir (og hundruð
til viðbótar) einhverjir verð mætir
tónlistarsteingervingar í minni
íslendinga?
Það stórkostlega uppbyggingar-
starf sem hófst með lagasetningu
um starfsemi tónlistarskólanna
í tíð Gylfa Þ. Gíslasonar, þáver-
andi mennta- og menningarmála-
ráðherra, er nú í bráðri hættu. Ef
þessi boðaði niðurskurður verð-
ur ekki dreginn til baka mun það
varpa tónlistarmenntun og tón-
listarmenningu Íslendinga 40-50
ár aftur í tímann. Besti flokkurinn
og Samfylkingin í meirihlutan-
um munu þá bera ábyrgð á þessu
menningarslysi og geta þá eytt
tíma sínum í að finna heppilega
grafskrift á leiði tónlistarskólanna
fyrir síðustu krónurnar sem fara í
þennan málaflokk.
SEND IÐ OKK UR LÍNU
Fréttablaðið og Vísir hvetja lesendur til að senda línu og leggja orð í belg um
málefni líðandi stundar. Greinar og bréf skulu vera stutt og gagnorð. Tekið er á
móti efni á netfanginu greinar@frettabladid.is eða á vefsíðu Vísis, þar sem finna
má nánari leiðbeiningar. Ritstjórn ákveður hvort efni birtist í Fréttablaðinu eða
Vísi eða í báðum miðlunum að hluta eða í heild. Áskilinn er réttur til leiðréttinga
og til að stytta efni.
Hve langur tími
mun líða þangað
til tónlistardeildin í
Listaháskóla Íslands mun
leggjast af?
Enn um yfirvofandi menningarslys
Tónlistarskólar
Stefán
Edelstein
skólastjóri
Tónmenntaskóla
Reykjavíkur
Síðla janúar var ég staddur í Tromsö í Norður-Noregi að
kynna nýja stefnu Íslands um
norðurslóðir á fjölmennri alþjóð-
legri ráðstefnu. Sem ég var að
halda úr háskólahlaðinu eftir
langa ræðu og spurningaflóð
komu á eftir mér tveir vaskir
menn í litríkum klæðum frum-
byggja norðursins. Þeir kváð-
ust hreindýrakarlar, annar frá
nyrstu svæðum Noregs en hinn
alla leið af norðanverðri Síberíu,
og voru fulltrúar alþjóðasamtaka
hreindýrafólks. Erindið þessara
merkismanna var tvíþætt. Þeir
vildu þakka Íslandi fyrir kraft-
mikinn stuðning við réttindamál
þeirra, en ekki síður fyrir upp-
byggingu langöflugustu vefgátt-
ar um málefni norðurslóða.
Ísland og hreindýrafólkið
Heiðursmennirnir tveir vísuðu
þar til Norðurslóðagáttarinnar,
www.arcticportal.com, sem á
síðustu árum hefur byggst upp
með undraverðum hætti norður
á Akureyri. Það kom mér nokk-
uð á óvart, þegar þeir sögðu mér
að helstu tengsl og samskipti
hreindýrahirðingja og bænda í
sjö löndum norðursins væru um
íslensku vefgáttina.
Þeir sögðu að nú væru á
annað hundrað þúsund manns á
norður hvelinu sem eiga líf sitt
og afkomu undir hreindýrunum.
Þeir dreifast um fámennustu og
harðbýlustu svæði hins byggða
heims. Langa hríð voru sam-
skipti milli þeirra stopul og erfið.
Nú hafa nýjungar í fjarskipta-
tækni og nettenging afskekktra
byggðar laga á norðurslóðum
gjörbreytt möguleikum þeirra
til innbyrðis samskipta og koma
sjónarmiðum sínum á framfæri
á alþjóðavettvangi. Það kom mér
hins vegar á óvart, en gladdi mig
mjög, að Ísland hefði lagt þar sitt
pund á vogarskálarnar.
Hreindýrakarlarnir lýstu
því fyrir mér hversu mikil-
væg íslenska norðurslóðagátt-
in, Arctic Portal, hefði verið
við að byggja upp tengsl milli
dreifðra samfélaga innan þess-
arar ævafornu atvinnugreinar.
Hreindýrafólkið er þó síður en
svo einu frumbyggjarnir sem
njóta góðs af hinu íslenska frum-
kvæði. Starfsmenn hennar styðja
dyggilega við bakið á ýmsum
frumbyggjasamtökum með fag-
legri og tæknilegri aðstoð. Þetta
hlutverk Norðurslóðagáttarinn-
ar, sem þó er aðeins eitt af fjöl-
mörgum, er vitaskuld frábært
framlag gagnvart þessum nyrstu
íbúum norður hvelsins. Um leið er
það afar mikilvægur stuðningur
við eitt af lykilstefjunum í nýrri
norðurslóðastefnu Íslands, en í
henni er mælt sérstaklega fyrir
kröftugu liðsinni Íslands við rétt-
indabaráttu frumbyggja norður-
hjarans.
Öflugasta norðurslóðagáttin
Norðurslóðagáttin er vistuð
hjá Háskólanum á Akureyri og
afsprengi hans í merg og bein
enda fyrrverandi rektor, Þor-
steinn Gunnarsson, frumkvöð-
ull að íslensku háskólastarfi um
norðurslóðir. Hún er í dag rekin
af metnaðarfullum hópi ungra
sérfræðinga undir öflugri for-
ystu Halldórs Jóhannssonar arki-
tekts. Það var gaman að koma
þangað í heimsókn á dögunum, og
komast að því að flestir sem þar
starfa, bráðum 14 talsins, brutu
skurnina í útungunarvél Háskól-
ans á Akureyri.
Margir lögðu í árdaga frum-
kvæði Norðlendinga lið, þar á
meðal utanríkisráðuneytið. Það
endurspeglar hins vegar ræki-
lega það álit og virðingu sem
Norðurslóðagáttin hefur áunnið
sér í hinu alþjóðlega rannsókna-
samfélagi að á síðasta ári var hún
rekin næstum að öllu leyti fyrir
erlent sjálfsaflafé. Má þar síðast
nefna verkefni upp á 800 þúsund
evrur sem tengist stóru alþjóð-
legu verkefni um sífrerann á
norðurslóðum.
Upplýsing og kennsla
Gáttin veitir aðgang að margvís-
legum upplýsingum um norður-
slóðir, s.s. yfirlit um norðursigl-
ingar, orkumál, fiskveiðar og
loftslagsbreytingar. Fjöldi norður-
slóða samtaka vítt um norður hvelið
hefur jafnframt sett þar upp vef-
setur og vinnusvæði sín. Meðal
þeirra má nefna tvo starfshópa
Norðurskautsráðsins, Alþjóðlegu
vísindanefndina um norður slóðir,
Alþjóðasamtök félagsvísinda-
manna á norðurslóðum og Rann-
sóknarþing norðursins.
Norðurslóðagáttin vinnur nú
ásamt Háskóla norðurslóða að
spennandi verkefni, sem felst í
gerð heildstæðs námsgagna- og
kennslukerfis til gagnvirkrar
fjarkennslu í námskeiðum skól-
ans. Háskólinn er samvinnunet
fjölmargra háskóla á norður-
slóðum og nemendur hans hafa
aðgang að námskeiðum ann-
arra skóla sem tengdir eru net-
inu sem skiptinemar eða í gegn-
um fjarnám og flestar íslenskar
háskólastofnanir eru þátttakend-
ur í þessu samstarfsneti.
Sterk norðurslóðastefna
Í tillögu til þingsályktunar um
stefnu Íslands í málefnum norð-
urslóða, sem ég hef lagt nýlega
fram á Alþingi, er sérstaklega
hvatt til þess að íslensk stjórn-
völd styrki stöðu landsins sem
miðstöðvar fyrir alþjóðlegt norð-
urslóðastarf. Starfsemi Norður-
slóðagáttarinnar sem teygir anga
sína um allt norðurskautssvæðið
og langt út fyrir það er frábært
dæmi um slíka viðleitni.
Fyrirtæki og stofnanir á
norður slóðum hafa verið leiðandi
í að þróa og nýta veftækni á sviði
heilsugæslu, umhverfisvöktunar,
varðveislu og miðlun menningar-
arfs og síðast en ekki síst við
fjarkennslu. Þátttaka í slíkum
verkefnum felur í sér áhugaverð
sóknarfæri fyrir íslenska tækni
og þekkingu eins og starfsmenn
Norðurslóðagáttarinnar á Akur-
eyri hafa sannað. Þeir eiga heiður
skilinn fyrir það. Akureyringar
geta sannarlega glaðst yfir að sjá
svo blómstrandi fífil spretta upp í
túnjaðri sínum.
Íslensk vefgátt
að norðurslóðum
Norðurslóðir
Össur
Skarphéðinsson
utanríkisráðherra
Á annað hundrað þúsund manns á
norðurhvelinu [...] eiga líf sitt og afkomu
undir hreindýrunum.
Þú getur alltaf lesið Fréttablaðið frítt
á Vísi eða fengið sendan daglegan
tölvupóst með blaði dagsins. Nánari
upplýsingar á: visir.is/dreifing
FRÉTTABLAÐIÐ Á NETINU
GÓÐAR
FRÉTTIR FYRIR
SUÐURLAND
Þú færð Fréttablaðið á kostnaðarverði á 23 stöðum á Suðurlandi og 120 stöðum um land allt.
Nánari upplýsingar á visir.is/dreifing.
Fjöldi lausasölustaða á Suðurlandi
Suðurland
Bónus, Selfossi
Krónan, Selfossi
N1 Fossnesti, Selfossi
Olís, Selfossi
Samkaup Úrval, Selfossi
Bjarnabúð, Brautarhóli (Reykholti)
Minni Borg, Grímsnesi
Verslunin Árborg, Árnesi
Þrastalundur, Grímsnesi
Bónus, Hveragerði
N1, Hveragerði
Samkaup Strax, Laugarvatni
Samkaup Strax, Flúðum
Olís, Hellu
Söluskálinn Landvegamótum, Hellu
N1, Hvolsvelli
Söluskálinn Björk, Hvolsvelli
N1, Vík
Krónan, Vestmannaeyjum
N1, Vestmannaeyjum
Olís, Vestmannaeyjum
Skýlið, Vestmannaeyjum
Vöruval, Vestmannaeyjum