Sameiningin - 01.07.1927, Side 8

198
Enga geri eg þó veizlu í móti Þang-Brandi, sem Gestur hinn
spaki í Haga gerði foröum daga. En til Steinunnar og hennar sona
sný eg orðum mínum.
Önnur frásaga úr Njálu þrýstir sér inn i umhugsunarefni mitt.
Hún er af Flosa og brennumönnum, er þeir dvöldu í Orkneyjum.
Á sjálfan jóladaginn sat jarl með hirð og gestum að drykkju, og
vildu höfðingjar heyra tíðindin um brennuna aS Bergþórshvoli.
Gunnar Eambason, einn brennumanna, var fenginn til að segja
söguna. 1 viðhafnarskyn.i var hann settur á stól. Sigtryggur kon-
ungur, einn gestanna, spurði: “Hversu þoldi Skarphéðinn í
brennunni?” “Vel fyrst lengi,” sagði Gunnar, “en þó lauk svá, at
hann grét,” ok um allar sagnir hallaði hann mjök til en ló (laug)
víða frá,” — segir sagan.—
Eg er naumast sá eini hér staddur, er hefi fundið til þessa
frásagnastíls,—einnig í andlegum málunr. Mannleg kappgirni og
flokksfrekja segir einatt söguna á svipaðan hátt og Gunnar
Lambason sagði frá Skarphéðni og brennunni. Á því getur eng-
inn vafi leikið.—En ekki er eg hér þó í erindum Kára, er kom ó-
vænt að, og vó Gunnar að sögulaunum. En svo tíð er þessi frásögu
aðferð vor á meðal, að tími er kominn til að vega að henni.
Hver öld á sinn efa, sína vantrú og neitun. Hiver kynslóð
sína afvegaleiðslu. Venjulegast eru þetta alda-gamlar syndir er
leynst hafa í hjörtunum, svipað og frásö’gu aðferð Gunnars, en
nefnast þó nýgræðingur, er þær ganga aftur.—
Þannig eru trúarbragðadeilur jafngamlar trúnni, Menn
deildu við Krist og reyndu að veiða hann í orðunr Ávalt síðan
hafa rnenn deilt urn Krist, kristindóminn og kirkju hans. Postul-
arnir voru ekki samdóma. Ritningarnar geta um deilur og of-
sóknir af hálfu Gyðinga. Og heiðingjarnir sátu ekki hjá, heldur
kváðu upp sína krossfestingar-dóma í ýmsurn myndum, þó ekki
verði þeirn hér lýst. Stundum átti þjóðerni manna sinn þátt í
þeim ófriði. Ýms villuspeki kom fram, jafnvel í frumkristninni.
Jafnaðarlegast var óvináttan gegn eða fráfallið frá Kristi og
kristindóminum, sprottið af einhverjum hagsmuna ástæðum.
Einnig villan og syndin varð verzlunarvara. Margt í heimi andans
gekk og gengur enn kaupurn og sölurn. Þó fara slíkar hvatir
venjulega huldu höfði. Kirkjusagan er löng raunasaga í því efni.
Ekkí verður hér nein frásaga urn villulærdóma né'viðreisnar-
tilraunir heiðindómsins og árásir heiðingjanna í ritum þeirra gegn
kristinni trú. En sagnfróðir rnenn vita, að alla efaspeki rnanns-