Sameiningin - 01.07.1927, Síða 22

212
steininum niður af veggnum, en ekki lyft þvi Grettistaki aftur upp
á bæjarvegginn:
“Gildari viriSast unglingar, til ofanveltu ykkar kraftur
En til þess að byggja upp aftur?”—
Aldamóta-árið, 1900, var kristnitöku íslendinga hátíðlega
minst. Þá reit Nestor íslenzkra fræðimanna á vorri tíð, dr. B. M
Ólsen, bók um kristnitökuna og tildrög hennar. Vex heiður krist-
innar trúar hjá forfeðrum vorum stórum við þá greinagerð hins
fróða manns.
Þá flutti og prófessor Eiríkur Bríem fyrirlestur í Reykja-
vik um áhrif kristindómsins á líf feðra vorra. Gerir það erindi
skýra grein fyrir blessunarríkum áhrifum kristindómsins í þjóðlífi
fslendinga þpr. í maí bl. V. E. þ. á.J.—
Dr. Jón Bjarnason kunni öðrum fremur að meta fornöld ís-
lendinga. f aldamóta-erindi ýSam. bls. 99, þ. á.) komst hann að
þeirri niðurstöðu, að frá landnámi fslands til kristnitökunnar hafi
tíminn í heild sinni verið “kuldaleg, dimm og grimm nætrtíð,” —
að langmestur hluti þjóðarinnar er þá ánauðugir þrælar, án allra
mannréttinda,” — “að ófriðareldurinn logar allsstaðar, að víga-
ferlin og hryðjuverkin eru eins og daglegt brauð, að landið alt
flýtur í blóði, og aðal-trú manna er trú þeirra á sinn eigin mátt
og megin.” —
• Um kristindómirtn bætir hann þessu við:
“Og vitanlega er það kristindómurinn, sem framleiddi hinar
merkilegu forn isl. bókmentir á 12. og 13. öldinni.” ....
Að nákvæmlega sömu niðurstöðu kemst dr. Finnur Jónsson
í Bókmentasögu sinni.
Á kirkjuþingi Vestur-íslendinga var samþykt þingsályktun
út af kristnitökunni fyrir 900 árum. Tillögumenn voru þrír
prestar — fF. J. P>., J. A. S. og O. V. G.) Tillagan, sem er all-
langt mál og var lögð fyrir þing af sr. F J. Bergmann, ítrekar
meðal annars, þá von, að þ.jóðkirkjan á ís'landi og kirkjufólkið
íslenzka í Vesturheimi megi ávalt haldast í hendur. Hér skal eink-
um getið þeirrar niðurstöðu, “að alt hið bezta í fari þjóðar vorrar
hafi fyrir guðlega náð endurfæðst og helgast af hinum blessunar-
ríku áhrifum kristinnar trúar.” ýSam. 1900, bls. 94).
Úr skyldri en óvæntri átt kemur enn einn vitnisburður er hér
skal getið.
Norðmenn efndu til stórhátíðar 1897, á fæðingardag Ólafs
helga, 29. júlí, í Niðarósi, í minning þess, að Ólafur Tryggvason
reisti þar bæ fyrir 900 árum. Höfðingi norrænna skálda, B.