Sameiningin - 01.07.1927, Side 26

2l6
lega hefir þessi leiðtogi, og þjóÖin með honum, komið auga á
alvarlega galla hjá goðatrúnni, og um leið séð einhverja yfirburði
kristindómsins, er, því miður, dyljast sumum nútíðarmönnum ís-
lenzkum.
Athugavert er einnig, að ummæli Þorgeirs um ófriðarhætt-
una, við tvískifting trúarbragðanna með þjóð vorri, hafa nú við
all-eftirminnilega reynslu sjálfra vor að styðjast. Leggur það
aukna áherzlu á framsýni og réttdæmi feðranna, er hér áttu hlut
að máli og ítrekar það gildi, er at'burðurinn og ummælin frá al-
þingi iooo hafa fyrir umhugsunarefni mitt.
Þá er sá vitnisburður einhvers virði, jafn títt og nú gerist að
vitna i sagnir, niðurs'töður þekkingarinnar og fylgi fjöldans, að
þessi fornu lög þjóðar vorrar, um kristindóminn, sem þjóðartrú
íslendinga, hefir aldrei fallið úr gildi, en ávalt verið hið ráðandi
afl í andlegu lífi þeirra. Og enn er kristindómurinn lögskipuð trú
fyrir land vort og þjóð. Stjórnars'krá Islands ákveður (í 45 gr.J :
“Hin evangelíska lúterska kirkja skal vera þjóðkirkja á íslandi,
og skal hið opinbera að því leyti styðja hana og vernda.”
En hver eru aðal einkenni siðbótarinnar, sem er þjóðkirkja
íslands og vér einnig teljumst til? ,
í öndverðu varð sú kirkja eða kritindómsstefna til, sem mót-
mæli trúaðra lærisveina gegn heiðindómi páfa og kirkjuhöfðingja,.
er afvegaleiddu alþýðu manna. Einkunnarorð þeirrar stefnu og
starfsemi voru: til postula-kirkjunnar, til Krists. Hún fæddist i
háskóla, var alin upp ^f lærdómsmönnum sinnar tíðar, í andrúms-
lofti andlegra hugsjóna og auðmjúkrar trúar. Guðs orð var henn-
ar stefnuskrá; frumkristnin hennar fyrirmynd. Sögu hennar
svipar til sögu leiðtogans Lúters, bardagamannsins bezta eftir
daga Páls. Carlyle nefnir hann hinn kristnaða Óðinn með hug-
rekki Þórs. Lúter átti þrumuhamar sannleikans. Trú hans
skelfdist ekki Leó páfa, Karl keisara, né Hinrik konung. Hann
leysti hið fjötraða orð frelsarans og leiddi það til öndvegis í kirkj-
unni. Þó var um enga bókar dýrkun að ræða. Biblían varð oss
aldrei kenslubók veraldlegra fræða.
En hún kendi oss hin æðstu fræði eilífðarmálanna,—vísind-
in mestu—að lifa og deyja sem lærisveinn Jesú Krists. Sú kristni
er líf, fremur en fræðakerfi. Hún leggur áherzlu á trú og verk.
Hún gerir hvorugt að olnbogabarni. En andi kristindómsins er
ávalt helgari og hærri, en kenning og líf kristinna manna. Trúin
er öllum trúarjátningum æðri. Játning kirkju vorrar er bygð á
Guðs orði. Það orð er henni hæstiréttur. Kristur hefir úrskurð-
arvald andlegra mála. Hann er lærifaðir, leiðtogi og lausnari