Sameiningin - 01.01.1910, Blaðsíða 7

343
Hallgrímr biskup var fœddr 5. Apríl 1841 að Blöndudalshólum
í Húnaþingi, þar sem faðir hans var þá prestr: séra Sveinn Níels-
son, síðar lengst prestr á Staðastað á Snæfellsnesi; síöari kona
hans Guðrún Jónsdóttir af Bólstaðahlíöar-ætt var móðir Hallgríms.
Séra Sveinn bjó þennan son sinn mjög vel undir latínuskólann í
Reykjavík, og þaSan útskrifaSist Hallgrímr meS frábærum orSstir
1863. SíSan las hann guSfrœSi viS háskólann í Kaupmannahöfn og
lauk þar prófi 1870, gekk svo næsta vetr á prestaskóla þar, prest-
vígSist 1871 aS hausti til dómkirkjunnar í Reykjavík og þjónaSi því
prestakalli síSan þangaS til hann svo sem áSr er sagt 1889 tók viS
forstöSu kirkjunnar á íslandi eftir aS Pétr biskup Pétrsson hafSi
fengiS lausn.
MeS samvizkusemi mestu rœkti hann öll sín embættisstörf, sem
allajafna voru mjög víStæk, og birtust ágætir hcefileikar hans í
hvívetna. Framganga hans öll var einkar prúSmannleg og rnann-
úSin frábær, enda naut hann verSskuldaSra vinsælda ávallt.
Þá er Pétr biskup lagði niSr völdin, var af mörgum helzt búizt
viS, aS séra Helgi Hálfdanarson yrSi settr í hans staS, því hann
þótti þá fremstr allra íslenzkra kennimanna, eti séra Hallgrímr
Sveinsson, miklu yngri, var þó tekinn frarn fyrir hann; þótti sum-
um veitingarvaldinu þá hafa veriS nokkuS mislagSar hendr, og var
ritstjóri blaSs þessa einn þeirra. Seinna varS oss þó ljóst, aS kirkja
íslands missti einskis í viS þaS aS séra Helgi komst ekki í þetta
œSsta kirkjulega embætti; engar líkur til — eftir því, sem seinna
sýndi sig — aS hann hefSi i þeirri stöSu orSiS kirkju þjóSar vorrar
aS meira liSi en sá, er heiSrsstöSu þá hlaut. Áratugirnir tveir
síSustu hafa veriS all-einstaklegt tímabil í sögu íslands: Rás at-
burSanna meir hraSfara en veriS hafSi áSr; áhrif á þjóSina utan
úr heimi miklu sterkari en fyrr; þjóSin óSum aS fcerast nær öSrum
þjóSum; en hins vegar miklu meira los á^þjóSfélaginu í heild sinni
en nokkru sinni fyrr, og almenningr eins og á milli vita. Vel lík-
legt, aS eins og á stóS á íslandi á þessu tímabili, hafi hr. Hallgrímr
Sveinsson einmitt veriS lang-hentugasti maSrinn til forsætis í kirkj-
unni, og aS engum hefSi eins vel og honum tekizt aS stýra svo
kirkjuskipinu íslenzka á milli Skyllu og Karybdis, aS þaS steytti
ekki né lenti í „voSa hringiSunnar"— eins og séra Valdemar Briem
tók fram í kveSjuljóSunum til hans í fyrra við biskupaskiftin.
í biskupstíS hans óx reglusemi presta á íslandi til stórra muna,
og má þakka honum þá framför. Og af alhug vildi hann aS því
stySja, aS hinn jarSneski hagr þeirra væri bœttr og þeir stœSi sóma-
samlega í stöSu sinni.
Hreina kenning guSs orSs flutti hann meSan hann var prestr,