Fréttablaðið - 28.05.2011, Qupperneq 12

12 28. maí 2011 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
SPOTTIÐ
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
Glöggt má merkja að Evr-ópuandstæðingar telja sjálfir að þeir hafi náð undirtökum í aðildar-
umræðunni. Er það svo? Hefur
eitthvað breyst frá því Alþingi
ákvað að sækja um? Þetta þarf að
skoða bæði í málefnalegu ljósi og
eins í samhengi við pólitíska tafl-
stöðu málsins.
Á taflborði valdanna hafa orðið
nokkrar breytingar. Þjóðin valdi
meirihluta þingmanna úr þeim
þremur flokkum sem höfðu aðild
á dagskrá. Þingmenn Framsóknar-
flokks og Borgarahreyfingar hafa
að einhverju leyti snúið við blaðinu
frá því sem þeir lofuðu kjósendum.
Að þessu leyti
hafa andstæð-
ingar aðildar
sótt í sig veðrið.
Á hinn bóg-
inn sýna skoð-
anakannan-
ir ótvírætt að
meirihluti þjóð-
arinnar vill að
Alþingi standi
við þá ákvörðun
sem tekin var með aðildarumsókn-
inni og láti á hana reyna til þraut-
ar. Eftir stendur eins og áður að
þjóðin getur ekki tekið endanlega
afstöðu fyrr en fyrir liggur hvern-
ig viðræðum lyktar.
Andstæðingunum hefur ein-
faldlega ekki tekist að fá meiri-
hluta þjóðarinnar á þá skoðun að
stöðva viðræðurnar. Allur áróður
og málflutningur hefur þó verið
mjög einhliða frá þeirra hlið og
án teljandi andsvara eins og þeir
hafa sjálfir vakið athygli á. Þó að
pólitíska taflstaðan hafi veikst á
Alþingi vegna ístöðuleysis sýnist
hún vera óbreytt úti á meðal fólks-
ins.
Stuðningsmenn aðildar standa
þannig nokkuð vel að vígi. Eng-
inn þarf því að velkjast í vafa um
að rétt er og skynsamlegt að ljúka
þessu máli. Það væri glópska að
snúa við í miðju straumvatninu.
Hefur eitthvað breyst?
ÞORSTEINN
PÁLSSON
Rökin fyrir aðild eru þau fyrst og fremst að halda áfram, í ljósi nýrra og breyttra aðstæðna, því
samstarfi við Evrópuþjóðirnar
sem við hófum með inngöngunni
í Atlantshafsbandalagið. Mark-
miðið er að treysta viðskiptafrels-
ið og peningamálastjórnina í nánu
samstarfi við þær þjóðir sem næst
okkur standa í menningarlegum-
og pólitískum efnum.
Slíkt samstarf er besta leiðin
til að skapa stöðugleika og traust
á markaðslegum forsendum. Það
er leiðin til hagvaxtar. Þetta snýst
um þá spurningu í hvaða umhverfi
hagsmunir Íslands eru best
tryggðir til framtíðar. Evrópu-
andstæðingar hafa í engu reynt
að tala gegn þessum grundvallar-
röksemdum.
Þess í stað hafa þeir notast við
hræðsluuppskriftir, ýmist nýjar
eða gamlar, frá neihreyfingum
aðildarlandanna. Sú elsta hefur
verið notuð í meira en hálfa öld
í öllum aðildarríkjunum. Það er
hræðsluáróður um Bandaríki Evr-
ópu. Kjarni málsins er sá að þessi
staðhæfing er ekki enn orðin að
veruleika og er því ólíklegri sem
aðildarríkjunum fjölgar. Pólitískur
og menningarlegur margbreyti-
leiki aðildarríkjanna er nú meiri
en áður og einsleitnin að sama
skapi minni.
Nýrri innflutt hræðslukenning
felst í því að benda á alvarlegan
efnahagsvanda nokkurra aðildar-
ríkja. Síðan er aðstoð Evrópusam-
bandsins við þau gerð tortryggileg.
Hún á að sýna að þau hafi misst
sjálfstæði sitt. Ísland lenti utan
Evrópusambandsins í dýpri kreppu
en nokkurt aðildarlandanna. Við
þurftum á aðstoð að halda. Hún
var bundin margs konar skilyrð-
um meðal annars um fjárlög og
peningastefnu. Þetta eru örlög
skuldugra þjóða hvort sem þær
eru innan eða utan ríkjabandalaga.
Loks er þeim hræðsluvendi veif-
að að þjóðir Evrópu sitji um Ísland
og bíði þess eins að geta beitt þýs-
kættuðum meðulum frá fjórða
áratugnum til að knésetja landið.
Röksemdir af þessu tagi eru of
barnalegar til að taka þær alvar-
lega.
Rökfærslan
Andstæðingar aðildar viðurkenna að brýnt er fyrir Ísland að dýpka samvinnu og samstarf
Íslands við aðrar þjóðir. Þeir and-
mæla því ekki að óbreytt staða er
of þröng til að skapa sóknarmögu-
leika. En hvað vilja þeir?
Flestir fylgdu þeir forseta
Íslands þegar hann talaði um frí-
verslunarsamning við Kína í stað
Evrópusambandsaðildar. Þær hug-
myndir hafa ekki verið nefndar um
hríð. Í vetur sem leið fylgdu þeir
formanni Heimssýnar í tillögugerð
um að fríverslunarsamningur við
Bandaríkin kæmi í stað Evrópu-
sambandsaðildar. Frjáls innflutn-
ingur á landbúnaðarvörum var þá
talinn sjálfsagður fyrst hann kæmi
vestan að en ekki austan að. Þessi
málflutningur hefur nú gufað upp.
Eins og vindáttin stendur nú í
sumarbyrjun er lausnarboðskapur-
inn sá að Ísland taki forystu í
Norður heimskautsráðinu og tryggi
þannig hagsmuni sína gegn óvina-
ríkjum í Evrópusambandinu. Þó að
þátttaka Íslands í því samstarfi sé
sjálfsögð geta aðildarandstæðing-
ar varla vænst þess að menn ræði
þennan kost sem alvöruleið til að
komast hjá Evrópusambandsaðild.
Þegar málefnastaðan er vegin
og metin í heild er niðurstaðan
skýr: Aðildarviðræðunum er meiri
hætta búin af innri veikleikum
ríkisstjórnarinnar en röksemdum
Evrópu andstæðinga.
Hvað annað?Öll
afskorin blóm
í stykkjatali
300kr/stk
Aðeins
EINGÖNGU ÍSLENSK BLÓM
Aðeins í Blómavali Skútuvogi
S
agt er að staða barna sé góður mælikvarði á gæði og þroska
samfélags, og má til sanns vegar færa. Meðal annars þess
vegna ber að fagna því þegar teknar eru saman og birtar
upplýsingar sem gefa mynd af stöðu barna.
Þetta hefur Unicef á Íslandi gert í skýrslu sem birt var
nú í vikunni. Skýrslan er ítarleg og byggð á niðurstöðum rannsókna
sem gerðar hafa verið síðustu ár. Í skýrslunni er leitast við að gefa
heildstæða mynd af stöðu barna
á Íslandi á mörgum sviðum og
sömuleiðis helstu ógnum sem að
þeim steðja.
Að mati forsvarsmanna Unicef
á Íslandi er kynferðisofbeldi
helsta ógnin við velferð barna á
Íslandi. Þegar skýrslan var kynnt
á fimmtudag kölluðu samtökin
eftir opinberum forvörnum gegn kynferðisofbeldi, auk þess sem
þau bentu á að þörf væri á heildstæðari rannsóknum á kynferðis-
ofbeldi gegn börnum.
Reynt hefur verið að varpa ljósi á umfang kynferðislegt ofbeldis
gagnvart börnum í ýmsum rannsóknum. Þær sýna að allt að tuttugu
prósent stúlkna og tíu prósent drengja verða fyrir slíku ofbeldi á
barnsaldri og þótt farið sé í lægri mörkin er um meira en tíu prósent
stúlkna og þrjú prósent drengja að ræða. Hér er því um verulegan
fjölda barna að ræða.
„Það er mikið unnið í grasrótinni og ýmsum félagasamtökum
og það fólk á heiður skilinn,“ segir Stefán Ingi Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri Unicef á Íslandi, í frétt blaðsins í gær. Hann bendir
hins vegar á að að þótt opinberir aðilar hafi gert ýmislegt gott í
viðbrögðum sínum við kynferðisofbeldi gegn börnum skorti skýra
forvarnarstefnu á sama hátt og til er skýr stefna um forvarnir gegn
áfengisdrykkju og tóbaksnotkun, sem hefur skilað því að reykingar
og áfengisdrykkja hafa dregist verulega saman síðustu ár.
Til skamms tíma lá kynferðislegt ofbeldi í algeru þagnargildi.
Um það var ekki rætt og á því sjaldnast tekið, jafnvel þótt einhverjir
vissu af því. Það hefur komið í hlut ýmissa grasrótarsamtaka að
velta við steinum og benda á að þetta ofbeldi var og er raunverulega
til staðar í samfélaginu. Þessi samtök hafa unnið framúrskarandi
brautryðjendastarf og framlag þeirra verður áfram mikilsvert í
baráttunni gegn ofbeldinu. Hins vegar er hárrétt hjá Stefáni að
brýnt er að yfirvöld móti sér markvissa stefnu í þessum efnum og
áætlun um forvarnir gegn þeirri viðurstyggð sem kynferðislegt
ofbeldi gagnvart börnum er.
Forvarnir og fræðsla á þessu sviði eiga fyrst og fremst að beinast
að fullorðnum ábyrgðarmönnum barna; foreldrum, fjölskyldu, kenn-
urum og öðrum þeim sem að uppeldinu koma. Það er á ábyrgð þessa
fólks að verja barnið því enginn getur ætlast til að barn hafi tök á að
verja sig sjálft gegn kynferðislegu ofbeldi, hvað þá þegar gerandinn
er barninu nákominn og það treystir honum, eins og algengast er.
Baráttan gegn kynferðislegu ofbeldi gegn börnum verður að vera
markviss og ákveðin. Ábending Unicef um þessa brotalöm á annars
að mjög mörgu leyti góðri stöðu barna á Íslandi á að vera stjórn-
völdum hvatning til að taka enn frekari ábyrgð á málaflokknum.
Mikilvæg hvatning frá Unicef:
Mesta ógnin við
börn á Íslandi
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is