Faxi - 01.05.1982, Qupperneq 2

Hver er vemd okkar
Suðumesjamanna,
eftil stríðsátaka kæmi?
Á málfundi okkar Faxamanna
haföi ég framsögu og valdi mér til
umræöu hver væri vemd okkar
hér á Suðurnesjum, ef til stríös-
átaka kæmi. Ég las upp nokkur
atriði úr lögum um almannavarnir,
en þar segir:
Almannavarnarnefndum er falin
skipulagning og framkvæmd ráð-
stafana innan umdæma þeirra,
samkvæmt nánari reglum, er ráð-
herra setur.:
1. Viðvörunarkerfi.
2. Skipulagning hjálparstarfs og hjálpar-
liða, þjálfun þeirra og búnaður.
Einkavarnir
15. gr
Atvinnutyrirtækjum, sem hafa yfir 100
manns við störfá sama stað, erskyltsam-
kvæmt fyrirmælum almannavamarnetnd-
ar að gera öryggisráðstafanir á vinnustað,
i því skyni að draga úr afleiðingum tjóns
vegna hernaðaraðgerða.
17. gr.
Húseigendum er skylt, hinu opinbera að
kostnaðariausu, að hafa i húsum sinum
nauðsynleg björgunar- og eldvamartæki,
eftirþvisem almannavarnarnefnd ákveður
nánar.
20. gr.
Ef brýna nauðsyn ber til að fólk flytji af
hættusvæði og komi sér fyrir á öruggari
stöðum, getur rikisstjómin ákveðið brott-
flutning.
f þessari grein vil ég ekki fara
nánar inn á skilgreiningu kjarn-
orkusprengja eöa vetnissprengja,
en beini því til þeirra sem áhuga
hafa, aö fá fræðslurit um al-
mannavarnir. Þaö fæst á skrifstofu
Almannavarna í Reykjavík og lík-
lega hér hjá almannavarnar-
nefndum í Keflavík.
Huxley Ólafsson.
Til aö fá frekari upplýsingar fór
ég á fund Guðjóns Petersen,
framkvæmdastjóra almanna-
varna. - Hann tók mér mjög vel,
og í samtali okkar kom þettafram:
Ég spurði: Hvað er hægt að gera
fyrir Suðurnesjamenn, eftilstríðs-
átaka kæmi?
Guöjón sagði, að reiknað hefði
verið út hvað kosta myndi að út-
búa kjarnasprengjutryggð neðan-
jarðarbyrgi fyrir Suðurnesin. -
Svona byrgi kosta of fjár, en þó
þau væru byggð væru þau ekki
örugg í slíkum átökum. Eina ör-
ugga leiðin væri að flytja alla íbúa
Suðurnesja burt, t.d. norður fyrir
hugsanlega línu dregna frá Borg-
arnesi til Húsavíkur.
Hvað gerist ef sprengja kemur
allt i einu fyrirvaralaust á flugvöll-
inn í Keflavík?
Guðjón taldi það mjög óliklegt
að sprengja kæmi alveg fyrirvara-
laust. Njósnatækin eru nú orðin
svo háþróuð. Þeir stríðsaðilar,
sem þarna kæmu til greina (Rúss-
ar og Bandaríkjamenn), sjá frá
gerfitunglum sínum allt sem ger-
ist, hvor hjá öðrum og ef annar
hvor aðilinn ætlaði að gera árás,
eða fara í stríð, fara fram svo mikl-
ar hreyfingar og undirbúnings-
framkvæmdir, að algjörlega er
hægt að fylgjast með því úr gerfi-
tunglunum. Sagði Guðjón að talið
væri að ekki væri hægt að hefja
stríð með minna en þriggja sólar-
hringa fyrirvara.
Ég sagði: Margir Suðurnesja-
menn eiga sumarbústaði fyrir
austan fjall. Er ekki nægilegt að
flýja þangað, ef til átaka kæmi?
Guðjón taldi að slíkir bústaðir
gæfu ekki nægilega vöm. - Atom-
sprengjur eru aðallega sprengdar
á tvennan hátt. - Loftsprengjur
eða jarðsprengjur. Loftsprengjur
eru sprengdar í lofti, skammt frá
yfirborði jarðar. Þær eru mjög
geislavirkar á svæðinu þar sem
sprengjan fer fram og gefa gífur-
legan hita. - Jarðsprengjur mynda
stóran gíg og mynda geislavirkt
ryk, sem nær allt upp í 60.000 fet.
- f þessari hæð er rykið komið upp
í efri loftlögin, en þar eru nokkuð
jafnir vindar eða stormar, sem
dreifa rykinu yfir stór svæði. —
Sunnan og SV vindar eru þarna
ráðandi. Reykjavíkursvæðið væri
-þarna í mikilli rykhættu, en hvað
vömum þar viðkæmi taldi Guðjón
þar vera það mikið af góðum kjöll-
urum og auk þess nokkur stór hús,
að afkomumöguleikar íbúa á
Reykjavíkursvæðinu væru þó
nokkrir.
Ekki taldi hann ráðlegt fyrir fólk
að fara út úr svona skýlum fyrr en
eftir 3 sólarhringa. - Þetta ryk taldi
hann það magnað, að sumarbúst-
aðir gætu litla vernd veitt (t.d. í
Árnessýslu).
Hvaðan er helst að vænta kjarna-
sprengja?
Líklega yrðu það aðallega kaf-
bátar, sem sendu sprengjurnar
hingað, en á meginlandi er það
auðvitað frá tilheyrandi sprengju-
pöllum.
Eru sprengjur mjög markhittnar?
Sprengjur sem skotið er t.d. úr
kafbátum, sem þurfa ekki að vera
mjög langt í burtu eru mjög mark-
vissar. - Eftir þvi sem skotið er
lengra frá, minnkar markhæfnin.
Hvaðan ermesta hættan?
Hann vildi ekkert um það segja.
Það væri mál ríkisstjórnar að
segja til um það.
Hvað um hermennina á Keflavik-
urflugvelli, hafa þeir einhver skýli
til að fara I, efárás yrði gerð?
Hann taldi að þar væru engin
skýli eða byrgi til að flýja í, ef af
árás yrði.
Hefur striðshættan eóa árás á
okkur aukist við að stækka svæð-
ið, með því að flytja olíubirgðir og
bryggjurí Helguvík?
Frá vefnaðarvörudeild
SÆNGUR OG KODDAR
Vefnaðarvörudeild hefur ávallt á lager sængur og kodda frá
Sængurgerðinni Ylrúnu Sauðárkróki. Sængumar er hægt að
fá með dralonkembu og ullarkembu.
Stærðir: 90x110 til 140 x 200.
Koddarnir eru fylltirmeð dralonkembu.
Stærðir: 35 x 45 til 50 x 70.
HANDKLÆÐI
Við viljum vekja athygli ykkar á því að fyrirliggjandi ermikið úrval af handklæðum,
bæði stór og lítil, einlit og munstruð.
NÁTTFATNAÐUR
Vefnaðarvörudeild hefur á boðstólum náttsloppa og náttkjóla frá Eiser.
KAUPFÉLAG SUÐURNESJA
Vefnaðarvörudeild
FAXI - 74