Faxi - 01.01.1989, Page 28

Okkar Ijóð
Ekki eru það nein sérstök tíðindi að ný bók
birtist í bókaflóðinu um jólin, því margar eru
búnar að vera á leiðinni. Ein lítil bók, mjög snot-
urlega gerð er ein af þeim nýkomnu. Okkar ljóð
með kvæðum eftir þau hjónin Hallgrím Th.
Bjömsson og Lóu Þorkelsdóttur. Þau áttu langa
tíð heima í Keflavík, hann yfirkennari, hún hús-
móðir sem sinnti verslunarstörfum auk þess.
Kunnugir töldu, að þau byggju í túni Faxa, þar
sem tímaritið Faxi var gefið út ámm saman af
Málfundafélaginu Faxa, en það tímarit er nú að
verða eitt af þeim merkari á síðari ámm, þar
sem rekja má nokkuð vel sögu fimmtíu ára varð-
andi Suðumesin. Hallgrímur var um langt skeið
ritstjóri Faxa, skrifaði í blaðið og dró að efni
hvaðanæva og að þeim málum studdi Lóa af ráð-
um og dáð.
Þótt bmgðið geti til beggja vona um tíðindi,
þegar ein bók kemur út, þá er þessi litla,
smekklega og yfirlætislausa bók í sínum fínlegu
umbúðum, Okkar ljóð, vissulega verð frásagnar
og eftirtektar umfram aðrar ljóðabækur sem á
boðstólum em. Hún er ekki ofhlaðin fjarlægum
ofskynjunum, eða óskiljanlegum hugsýnum
sem erfitt reynist að festa í minni almennum les-
endum meðal annars vegna rímleysis, stuðla og
höfuðstafa. Hin þrískipta grein skáldmálsins
heldur sér gegnum þessa bók að minnsta kosti.
Engar glettur eða getgátur um það, hvað höf-
undamir meina, beint eða óbeint er snúið að
lesendunum, helduráalltaðveraáhreinu. Báð-
ir eru höfundamir bragvinir, Hallgrímur orti
mikið af kvæðum við ýmis tækifæri, einkum
baráttukvæði og hvatningarljóð ýmis konar, en
hann var hugsjónamaður að upplagi og var létt
um mál. Lóa lét lítið á sér bera fyrst framan af
um kveðskap nema helst glettnar tækifærisvís-
ur en hún reynist síðar ekki síðri Hallgrími við
að binda orð í kvæði, og hefur það til að flétta úr
þeim orðum vissa töfra skyldum hljómi hörp-
unar.
í fyrri hluta bókarinnar em kvæði Hallgríms,
flokkuð undir nafnið: Staldrað við, en síðari
hluti bókarinnar em kvæði Lóu sem kölluð eru:
Hver er ég. Meðal kvæða Hallgríms er ljóð, er
hann fiutti við vígslu nýs bamaskóla í Keflavík.
Þar er sú einkunn er mætti vera yfirskrift yfir
altari slíkra stofnana og að vísu víðar.
Hér ráöi húsum mannvit mildi vit.
Hér mœtist kœrleiksþel og viska sönn.
Hér frœðist hörn um feðra s/nna strit
og firelsisþrd í tímans miklu önn.
— I’eim greini saga þúsund vœngja þyt.
Vor stofnun blessist, hjörtum vonum lík,
hún börn sfn mennti, skapi nýja menn.
Þd verður ceskan reginsterk og rík.
Þd rcetast vonir, — glœstir draumar enn.
— Andi guds vaki yfir Keflavík.
Annað ljóð ort við vígslu Samvinnuskólans í
Bifröst.
Sem œsirnir foröum til himins sér byggdu brú,
svo byggja þeir samvinnumenn þetta
menningarsetur
og nefna þad Bifröst, — sem tileinkast fedranna
trú
og skal tákna, hvad íslenskur vorhugur
megnad getur.
Hann megnar að skapa hér háleita
hugsjónamenn,
sem hylla þá stefnu að vinna í kœrleika
sönnum.
Svo verði hér gullöld og gróandi þjóðlff
í senn
með göfugum konum og tápmiklum,
starfandi mönnum.
Und regnbogalitunum liji hin íslensku þjöð
og leiti sér farsœldar, hugsjóna, — starfs fyrir
alla.
Frá Bifröst vér heyrum þann hoðskap, þann
samvinnuóð
í blœnum, sem þýtur um skör vorra eilífu
mjulla.
Vér hyllum þig, Bifröst! Já, heill yður
samvinnumenn,
sem höll vorra samtaka reistuð á frónskum
grunni.
Það lifa með þjóð vorri hugstórar hetjur enn
með hyggjuvit Njáls og með góðtungu Snorra
í munni.
Síðari hluti bókarinnar eru kvæði Lóu og fyrsta
kvæðið heitir: Hver er ég. Það er fullorðin kona
sem horiið í augu ungs barns. Hvað er hún í aug-
um barnsins. t>ví kvæði lýkur með eðlilegum en
einföldum hætti:
llvcr er ég,
eðu er ekkiP
Er ég hin fullkomna
fyrirmynd
sukluusrar sálar
— eða hvaðP
Kœra barn,
hvað viltu mér?
Blikandi bros
herst mér
til hjarta
og umlykur ávarp:
Mig langar —
mig langar að máta
skóinn þinn,
stóra kona.
Næsta kvæði sem ég nefni heitir Litli Pétur. Það
er hugljúft ávarp til barns.
Fegurð og auðlegð þú fœrir mér, v/nur,
þó fá séu að baki þér árin.
Það hlika frá augunum bjartir geislar,
þú brosir ígegnum tdr/n.
Nú stœkkarðu dðum, ég vona þú verðir
vfðsýnn og þrekmikill drengur,
sem stýrir létt fyrir boða og báru
og brosir, á hverju sem gengur.
Til bernskustöðvanna hvarfiar hugurinn í
kvæðinu Til baka. Þar rifjar skáldið upp sporin
sín um tún og engi og minnist liðinna stunda
með innileik sem engu gleymir, hvort sem er
dýrin, mosinn, blómin eða heimilisfólkið.
Upp úr húmsins huji
hefjasl myndir skírar,
glœðast lit og Ijóma
lautir, holt og mýrar.
Vakir œ mér innra
ómur, tregabundinn.
Hér er gull mitt grafið
í gamla bernskulundinn.
Þegar kyljan kulda,
knúi'n afli þungu,
þeytir fönn í fylgsni
fuglanna er sungu,
langar ofi í leyni
h'tið hlóm að vaka.
Óskum þrungið andvarp
á sér leið til haka.
í fáum orðum sagt eru ljóð þeirra hjóna í bókinni
Ljóðin okkar ákaflega hrein og tær og einlæg.
Þaö er vissulega fagnaðarefni öllum þeim fjöl-
mörgu, er þekktu til þeirra hjóna, að Lóa, rosk-
in kona, skuli hafa tínt saman í úrval nokkur
kvæði þeirra hjóna og gefið þau út á svo fallegan
og aðlaðandi hátt sem raun ber vitni.
Valtýr Guðjönsson.
28 FAXI