Faxi - 01.02.1989, Síða 26

SKÖLAR
Á
SUÐUR-
NESJUM
Eirfkur Hermannsson, skólastjóri.
ætti að minnsta kosti að vera 7 mán-
uðir. Sá hleypidómur virðist vera
víða rótgróinn við sjóinn, að heimili
geti ekki verið án bamanna um ver-
tíðina, ef þessu væri þannig varið,
þá væru bömin líkast til látin gera
eitthvað, þegar skólinn er úti í lok
marsmánaðar, en ekki látin lifa og
láta eins og þau vilja dag eftir dag.
Og satt að segja, finnst mér að for-
eldramir ættu að leggja það í söl-
umar fyrir böm sín, að lofa þeim að
vera hinn tiltekna skólatíma við
nám, hvort sem hann yrði 6 eða 7
mánuðir.“
Einnig kom sú hugmynd fram hjá
Ögmundi að láta bömin hjálpa til
við fiskaðgerðina, sem einkum væri
á kvöldin, ogjafnframt mæta í skól-
ann á morgnana, en þetta hlýtur þó
að vera til of mikils mælst af bami
innan við 14 ára aldur.
Það er þó greinilegt að Ögmundur
ber umhyggju fyrir bömunum sbr.
það sem hann segir; ,,Það liggur
víst nærri, að það sé skaðlegt að láta
Halldóra Ingibjömsdóttir yfirkennari.
böm fyrir innan 14 ára fara að
standa í sjóvolki með fullfriskum
karlmönnum, sú kemur tíðin að
þetta kemur fram við bömin, þegar
þau vaxa upp, og stendur þeim fyrir
eðlilegum framfomm."
Það virðist því að það hafi einkum
verið skilnings- og áhugaleysi for-
eldra, sem olli því að skólatíminn
var styttur úr 7 mánuði í tæpa 6
mánuði, og að nemendur væm
teknir úr skólanum á miðjum vetri,
eða koma of seint í hann að hausti.
í einstaka tilfellum gat efnahagur
foreldra ráðið því hvort nemendur
væm teknir úr skólanum.
Um viðhorf manna til menntunn-
ar hefur Ögmundur þetta að segja,
,,ef menn kynnu almennt að meta
það gagn, sem bömin hafa af því að
ganga í skóla ár eftir ár, þá myndu
margir kljúfa þrítugan hamarinn að
hafa þar böm sín sem lengst. En því
miður halda margir að námið sé
fremur til þess, að fullnægja ein-
hveijum lagaákvörðunum, eða
Jón Hjálmarsson, formaöur skóla-
nefndar.
fylgja einhveijum, heldur en til þess
að gera bömin fullkomnari menn.“
Þó svo að bömin væm mislengi í
skólanum verður hann að teljast
tveggja ára skóli fyrstu árin, þar
sem algengt var að þau væm tvö ár
í honum. Fyrstu vetuma starfaði að-
eins ein deild í skólanum, en frá og
með haustinu 1875 var nemendum
skipt í tvær deildir, efri og neðri
deild.
Bömin vom þá yfirleitt eitt ár í
hvorri deild, en þó stundum lengur
í neðri deild vegna lítillar getu, oft
kom það þó fyrir að bömin vom tek-
in úr skólanum áður en þau höfðu,
verið þar í tvö ár eins og áður er get-
ið.
Það virðist að nær undantekn-
ingalaust hafi verið farið eftir reglu-
gerðinni frá 1875 hvað varðar lengd
skólatíma, þ.e. 6 mánuðir, frá 1.
okt. til 1. apríl, þó þarhafi stundum
skakkað örfáum dögum.
Frá og með skólaárinu 1907—1908
er skólatíminn lengdur í 7 mánuði,
til loka apríl mánaðar. Þessa leng-
ingu má rekja til fræðslulaganna frá
1907. Þess em þó dæmi að skólinn
hafi verið lengdur í 7 mánuði fyrir
tilkomu laganna, t.d. ákvað skóla-
nefndin 1894, ,,að kennslu skyldi
haldið áfram út apríl þetta vor vegna
hinna miklu veikinda og forfalla
vegna veðurs þetta skólaárs.“
Þetta skólaár 1893-1894 vom
kennsludagar 165, en hið næsta á
eftir aðeins 140, vegna veikinda
kennarans Ögmundar Sigurðssonar
frá 6. nóvember til 9. desember.
Þetta ár var einnig kennt út aprfl
mánuð.
Frí vom ekki gefin í skólanum,
nema um jól, páska og á sumardag-
inn fyrsta. Jólafrí var frá Þorláks-
messu til 2. janúar, alls 10 dagar.
Páskafrí var 5 dagar. Auk þessa
er þess getið 1896, að frí hafi verið
gefið einn dag að auki, „Snjókerl-
ingadag í stað öskudags."
Það er ekki hægt að segja annað en
að tíminn sem á annað borð var ætl-
aður til kennslunnar, hafi verið nýttur
til hins ýtrasta og ekki verið sóað í
óþarfa frí.
C. Húsakynni og aðbúnaður.
í Garðinum var stofnaður bama-
skóli árið 1871 og byijaði þar
kennsla 1872. Sá sem var aðal
hvatamaður þess að skólinn kæmist
á var séra Sigurður B. Sívertsen
eins og áður er minnst á. Fé til skól-
ans fékkst með gjöfum einstakra
manna eins og segir:
„Bamaskólahús var byggt í Gerð-
Skólahús Gerðaskóla. Mynd þessa tók Halldóra Ingibjömsdóttir upp úr 1950. Til vinstri er elsti hluti skólans sem tekinn var i notkun 1911, en 1943—44 var síóan
byggð viðbót (íþróttasalur o.fl.).
62 FAXI