Faxi

Volume

Faxi - 01.10.1989, Page 18

Faxi - 01.10.1989, Page 18
Valdimar Jóhannsson 'VÁVVlfe'ili Þegar Hafmeyjunni hvolfdi Frásögn Asgeirs Daníelssonar Á vetrarvertíðinni 1911 var ég há- seti á opnu skipi í Hvalsneshverfi á Miðnesi. Hét það Hafmey og var eign Jóns Jónssonar í Nýlendu í Hvalsneshverfi. Þetta var gamalt skip, og hafði Jón keypt það af Þor- valdi Þorvaldssyni í Kothúsum í Garði. Á skipinu var átta manna áhöfn. Formaður var eigandi skipsins, Jón Jónsson í Nýlendu. Hásetar voru þessir: Magnús Hákonarson Ný- lendu; Páll Pálsson, Nýjabæ Hvals- nesi; Magnús Guðmundsson, vinnu- maður í Birtingaholti; Þorvarður Bjarnason, heimilisfastur maður austur í Meðallandi; maður vestan úr Dölum, sem Guðbrandur hét, og annar frá Langsstöðum í Flóa, Bene- dikt að nafni, og svo ég, sem þessa sögu segi. — Allt voru þetta vanir sjómenn og fulltíða menn. Vertíð byrjaði á kyndilmessu, 2. febrúar, og stóð til 11. maí. Þessi ver- tíð hafði gengið með fádæmum illa lengi framan af, svo að hún var með aumustu vertíðum, sem menn muna á Suðurnesjum. En eftir miðj- an aprilmánuð brá nokkuð til hins betra, hvað aflabrögð snerti. Sækja varð þó á dýpstu mið og beita ræksni (innvolsi úr hrognkelsum), ef nokkuð átti að fást úr sjó. Róið í sæmilegu útliti Klukkan 4-5 að morgni dags þann 25. apríl lögðum við upp í róður að vanda. Var þá hægur norðankaldi og ekki slæmt veðurútlit. Við rérum með fjögur sexstrengja bjóð, en höfðum ekki beitu nema á þrjú bjóðin. Vitjuðum við því um grá- sleppunet á útleit og beittum fjórða bjóðið. Við rerum á dýpstu fiskimið að þessu sinni, öllu dýpra en flestir aðrir. Meðan við lágum yfir línunni, gerði norðan stórviðri. Þegar farið var að draga, kom á daginn, að afli var með afbrigðum góður. Var hver fiskur hausaður, en eigi að síður var skipið orðið sneisafullt af fiski, þeg- ar lokið var að draga bjóðin. Var fiskurinn af því fjórða slitinn af við rúllu og kastað í sjóinn. Meðan á línudrættinum stóð, versnaði mjög sjór. Lá tvívegis við borð, að bátinn fyllti, en þvi varð þó afstýrt í bæði skiptin. Var þó ekkert tillit tekið til þessa, en drættinum haldið áfram, eins og til stóð. Jafnskjótt og lokið var að draga línuna, var snúið til lands. Var siglt með framsegli í fullu tré, klýfi á stefni og aftursegli í þríhyrnu. Var i fyrstu ætlunin að hafa aftursegl í fullu tré, en svo mikil segl þoldi skip- ið ekki, enda var það drekkhlaðið og sauð á keipum. En seglbúnað þann, sem lýst hefur verið, virtist skipið fyllilega þola. Það varði sig vel og siglingin var ágæt. — Þó var þetta aðgæzlusigling og var gefið úr seglum í kvikum. Eg var fram í og gaf eftir á klýfi, þegar með þurfti. Formaður stýrði bátnum, en aðrir skipverjar höfðust ekki að, nema að ausa skipið, eftir því sem með þurfti. Skipinu hvolfir Um tíu-leytið um morguninn, er siglt hafði verið í einn eða tvo stund- arfjórðunga, reið straumhnútur á bátnum flötum og brotnaði upp i miðjum seglum. Bátinn fyllti á svip- stundu og sló undan sjó og vindi. Fiskur og bjóð flutu út af skutnum, og formaðurinn flaut frá stýrinu og fram í austurrúmið. Báturinn tók nú að síga niður á hliðina. í sama bili kastar einn skipverja, Þorvarður Bjarnason, sér fram á afturmasturs- endann, vafalsut af því, að hann hef- ur óttazt, að ella mundi skipið ekki hvolfa úr sér. Brá nú líka svo við, að því hvolfdi þegar í stað. Komumst við allir á kjöl. En rétt í því, að síðasti maðurinn komst á kjölinn, fór skipið heila veltu. Þrír skipverja komust ekki á kjölinn öðru sinni, formaðurinn, Jón Jónsson, Páll Pálsson og Magn- ús Guðmundsson. Tveir þeir fyrr- nefndu hurfu þá þegar i djúpið, en Magnús náði í farvið og lóðabelg og gat haldið sér á floti. Fimm okkar komust á kjölinn á nýjan leik og héldust þar við um stund. — Atburð- ir þessir, sem lýst hefur verið, gerð-. ust á örskammri stundu. Að nokkurri stundu liðinni reið ólag á bátinn. Skolaði okkur þá öll- um af kjölnum. Við Magnús Hákon- arson komumst aftur á kjölinn. Þeir Þorvarður Bjarnason og Benedikt frá Langsstöðum hurfu okkur sjón- um fyrir fullt ogallt. En að talsverðri stund liðinni skaut Guðbrandi und- an bátnum. Var augnaráð hans óhugnanlegt og starandi, enda mað- urinn bersýnilega kominn í dauð- ann. Hann fálmaði eftir kjölnum, barst aftur með skipinu, en hafði augsýnilega ekki rænu á að taka um kjölinn, þótt hendur hans styrkjust eftir honum. Hvarf hann síðan fyrir fullt og allt í djúpið við skut bátsins. Þegar ég komst á kjölinn öðru sinni, eftir að skipið hafði tekið velt- una, náði ég í lóðabelg, sem kom undan skipinu. Var það kálfsbelgur, 238 FAXI

x

Faxi

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Faxi
https://timarit.is/publication/678

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.