Borgin - 01.01.1933, Side 10

Brasilíufararnir
Frásögn um útflutning íslendinga
til Brasiliu á siöari hluta 19. aldar.
Utanfarir og útflutningar.
Þótt íslendingar hafi, all frá
því að landið hygðist, lifað ein-
angraðir og Iiafi liaft tiltölulega
lítil mök við aðrar þjóðir, þang-
að til nú á seinustu árum, hef-
ur þó útþráin og æfintýralöng-
unin oft náð slíkum tökum á
hugum þeirra, að þeir hafa
hoðið byrginn hinni erfiðu að-
stöðu sinni til að sjá sig um
í heiminum. „Úl vil ek“ hefur
gegn um alla söguna verið við-
kvæði ungu kynslóðanna, sem
fundist hefur jiröngt um sig
Iieima, og ungir menn með vík-
ingslund norræna kynstofnsins
og draumóra Keltanna og æfin-
tvraþrár, streymdu til útlanda,
— ekki aðeins jieir, sem fóru
til að afla sjer fróðleiks og
mentunar og urðu siðar hraut-
ryðjendur hverskonar menn-
ingar og framfara Iieima fyrir,
heldur og liinir, sem fundu og
námu lönd í fjarlægum heims-
álfum og komu aldrei aftur.
Um utanfarir Islendinga hefur
inikið verið ritað, og um þýð-
ingu þeirra fyrir þjóðlíf vort
leikur ekki tveim tungum. Er
óþarfi að fjölyrða um það. En
um útflytjendurna íslensku, þá,
Eftir Þórhall Þorgilsson.
sem á ýmsum tímum og af
ýmsum orsökum hafa flutt úr
landi og tekið sjer hóifestu á
fjarlægum stöðum, vita menn
alment minna, sem von er, þótt
lalsvert hafi einnig verið ritað
um þá á við og dreif.
Útflutningurinn stjórnast af
öðrum orsökum en utanfarirn-
ar, og afleiðingar hans fyrir
land og l>jóð hafa Jika orðið alt
aðrar og að sjálfsögðu ekki eins
farsælar. Þar sem utanfcrðirnar
hafa verið sá eini menningar-
skóli, sem þjóðin hefur átt kost
á öldum saman, þar sem þær
hafa verið uppsprctta jiekking-
ar og lífsrcynslu margra af
mestu og hestu mönnum jijóð-
fjelagsins, hafa útflutningarnir
aftur á móti rúið landið fjc og
starfskröftum þeirra sona þess,
sem út hafa flutt, og verður sá
skaði aldrei metinn til fjár.
Ekki munu menn liafa teldð
að flytja út hjeðan af frjálsum
vilja, svo að nokkru nemi, fyr
en um og eftir miðja siðustu
öld. Eins og allir vita, höfðu
jiá að vísu áður margir íslend-
ingar sest að í útlöndum, og á
17. öldinni hneptu arabískir sjó-
ræningjar fjölda íslenskra
8