Morgunn - 01.06.1985, Síða 36

gera rétt, þá muni ánægjulegar afleiðingar ekki láta á sér
standa. Þessa sannfæringu er auðvelt að nálgast í gegnum
hugtökin um endurholdgun og karma.
Innan efnisvísindanna þekkjum við regluna um verkan
og gagnverkan. Við tengjum þetta lögmál yfirleitt einung-
is efnislegri orku. En hin andlega heimspeki segir okkur
að lögmálið eigi jafn undantekningarlaust við um athafnir
og orku sem beitt er á hinum geðrænu eða hugrænu svið-
um. Þetta lögmál er yfirleitt nefnt karma, eða lögmál or-
saka og afleiðinga. Karma er fornt orð úr sanskrít og tákn-
ar athöfn eða starf, en orðið felur í sér þá meiningu að
verkan leiði ávallt af sér gagnverkan.
Kirkjan leggur áherslu á fyrirgefningu syndanna en
hverjum hugsandi manni ætti að vera mikilvægara að vera
viss um að réttlæti sé ríkjandi. Kirkjan kennir reyndar
einnig að „Það sem maðurinn sáir mun hann og upp-
skera“. (Galatabréf 6:7). Þarna er einu af grundvallarlög-
málum alheimsins lýst, þó svo margir líti framhjá því. Sum-
ir neita að trúa því og telja staðreyndir lífsins afsanna það.
Engu að síður er hægt að rekja verkan þessa lögmáls, þó
svo einungis sé litið til einnar jarðvistar, og skynja að að-
stæður sem manni eru gefnar á einum stað í lífinu megi
rekja til athafna og ákvarðana sem hann tók í fortíðinni.
En stundum sáir maðurinn orsökum sem ekki gefst tími
til að uppskera í sama lífi. I því tilviki koma afleiðing-
arnar í ljós í seinna lífi, að því er virðist án orsaka, en
einungis að því er virðist.
Ef maður starfar að verkefni einn dag og fer síðan heim
til svefns getur árangur verksins komið í ljós daginn eftir,
eða jafnvel mörgum dögum síðar, og svefn hans í milli-
tíðinni slítur ekki tengslin á milli orsaka og afleiðinga.
Svefninn sem nefndur er dauði, slítur vanalega tengsl var-
anlegs minnis, en slítur ekki framhald tilveru einstaklings-
ins sem hins sama raunverulega einstaklings, og athafnir
sem hann kemur á stað í einu lífi leiða af sér fullkomlega
réttlátar afleiðingar í seinna lífi. Mannlegt líf er of flókið,
34
morgunn