Árdís - 01.01.1933, Page 25

23
(!')■—Vertu sjált' hrifin af sögunni, og börnin munu finna anda hrifn-
ingarinnar í orðum þínum.
(g)—Talaðu skýrt og tæptu ekki á orðunum. Enginn skilur það sem
illa heyrist.
Eftir að hámarki söguviðburðanna er náð, ætti endirinn fljótt
eftir að fara. Saga handa ungum börnum verður að enda vel; per-
sónurnar verða að endingu að “lifa í gleði og sælu alla sína æfi.”
Gæt þess að rödd þín sé þýð og mild en með íestu. Láttu látleysi
einkenna framsögn þína. Segðu söguna aftur og aftur, því el' þú
hei'ir sagt hana af list munu börnin ekki þreytast af að heyra hana
ol'tar.—Þú hefir þá líka numið iistina—að segja börnum sögu.
Val efnisins.—Ef satt er, að engin frásaga vel sögð og endur-
tekin sé áhrifalaus á ungbörn, heldur feli í sér möguleika og jafn-
vel kraft til þess að láta barnið líkjast hetju sögunnar, þá skilst
öllum hve áríðandi er að kunna að velja rétt og velja vel. Sögurnar
ættu að auðga andlegan og siðferðislegan þroska barnsins. Þær ættu
að opna fyrir þeim musteri listanna. Fornaldarsögur, sem uppfyltu
hugsanaþrá og svöluðu imyndunarafli mannkynsins á bernsku-
skeiði þess eru bestar við hæfi barna. Form þeirra og stíll er margs-
konar; sumar eru í bundnu máli en aðrar í óbundnu, við skiftum
þeim í þulur, þjóðsagnir, goðasagnir, dæmisögur og hetjusögur,
o. s. frv. Margar þessar sögur, eftir að hat'a verið sagðar mann fram
af manni, öld eftir öld, hala náð svo settu formi og stíl, að stæling
er ómöguleg nema listgildi þeirra líði við það.
Þulur er sá liður þessara bókmenta, sem sérstaklega er við hæfi
ungbarna. Hér í landi er öllum kunnugur flokkurinn Mother Goose,
Jingles and Nursery Rhymes. Hvert barn hlýðir á þulur þessar og
vögguvísur með aðdáun, þær eru óskiljanlega blátt áfram og laðandi.
Sífeld notkun þeirra hefir vinsað úr hismið gildislausa, en eftir
stendur það bezta. Þessar tjókmentir eru arfleifð þjóðanna—al-
heimsbókmentir fyrir börn. Það sem veldur hylli þessa flokks er
fyrst og t'remst rímið, hrynjandi kveðandinnar, háttur þess eða hljóð-
falt meira en meining eða vit erindanna. Margir nútíma rithöfundar
reyna að stæla þetta, en árangurslaust, því þulurnar eiga svo mátu-
lega mikið af heilbrigðri hugsun, til þess að binda saman fjarstæð-
urnar og vitleysurnar í sögunni við hugsanaveröld barnsins. Hríf-
andi gangur sögunnar tekur huga barnsins, æfintýrið og undra-
heimur sá er barninu opnast er enn fegurri en það hafði dreymt um.
Þessu orka þulurnar.
Þjóðsögurnar með sinn fjölda af munnmælasögum eru minjar
eða arfur, haldið lifandi mann fram af manni. Einstöku þessara
sagna skyldi fordæmdar, en aðrar aftur á móti flytja heilbrigða og
hressandi anda. Nefna mætti sögurnar “Cindarella,” “Three Bears,”
“Sleeping Beauty,” og “Beauty and the Beast,” sem allir, sem æsku