Morgunblaðið - 15.05.2009, Qupperneq 14

14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. MAÍ 2009
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
FRAMKVÆMDIR eru hafnar við
smíði aldamótaþorps á Eyrarbakka.
Stefnt er að því að opna fyrsta
áfanga þorpsins 11. maí næsta vor
og annan áfanga ári síðar.
Anna S. Árnadóttir, fram-
kvæmdastjóri Gónhóls á Eyr-
arbakka, sagði að fjölskylda sín
hefði unnið að þessu verkefni. Faðir
hennar, Árni Valdimarsson, keypti
gamalt frystihús á Eyrarbakka
2006 og síðan hafa þau byggt þar
upp rekstur. Þar eru nú kaffihúsið
Gónhóll, íbúðir fyrir ferðamenn,
nytja- og handverksmarkaður Gón-
hóls þar sem m.a. er selt kjöt og
grænmeti beint frá býli, forn-
bílasafn, listasmiðja barnanna,
Lista- og tungumálamiðstöðin
HUX. Aldamótaþorpið verður
byggt í um 1.100 m2 rými í gamla
frystihúsinu.
Dansk-íslenskt þorp
Leikmyndahönnuðirnir Finnur
Arnar og Þórarinn Blöndal hafa
gert líkan af aldamótaþorpinu.
Samráð verður haft við safnið Den
Gamle By í Árósum í Danmörku og
munu fulltrúar þess koma hingað.
„Danir eiga heilmikla sögu á Ís-
landi, bæði á Eyrarbakka og víðar,“
sagði Anna. „Við erum að byggja
dansk-íslenskt þorp. Við verðum
með verslanir og sýnum iðngreinar
sem stundaðar voru á Eyrarbakka í
byrjun 20. aldar þegar blómatími
Eyrarbakka stóð sem hæst.“
Eyrarbakki var helsti versl-
unarstaður Sunnlendinga á sinni tíð
og aðalhöfn Suðurlands. Meðan
verslun var þar með mestum blóma
var gefin út sérstök mynt og er hug-
myndin að endurvekja hana og nota
í Aldamótaþorpinu. Verslanir verða
í safninu og eins fengnir iðn-
aðarmenn til að reka verkstæði.
Hugmyndin er að fá járnsmið, gull-
smið, úrsmið, söðlasmið o.fl. til að
reka verkstæði og sýna gömul
handtök við iðn sína. Eins hefur
verið rætt við banka og sparisjóði
um að reka útibú í gamla stílnum í
safninu. Þar verður m.a. hægt að
kaupa Eyrarbakkamyntina.
Í þorpinu munu börn geta kynnst
leikjum frá fyrri tíð, gengið á stult-
um og farið í boltaleiki. Flestir
starfsmenn verða af eldri kynslóð-
inni og munu klæðast búningum frá
þeim tíma sem þorpið end-
urspeglar. Gestir munu líka geta
leigt sér búninga við hæfi þegar
þeir heimsækja Aldamótaþorpið.
Atvinnulausir fá vinnu
„Við erum byrjuð og erum að
taka klæðninguna innan úr þakinu.
Allt efnið verður endurnýtt í gömlu
húsin sem á að byggja. Eins hirðum
við gamalt járn og reynum að safna
að okkur gömlu byggingarefni,“
sagði Anna. Verkefnið hefur fengið
styrki frá Átaki til atvinnusköpunar
kvenna, Menningarráði Suðurlands
og nú nýverið frá Atvinnuþróun-
arfélagi Suðurlands.
Anna sagði að rætt hefði verið við
Vinnumálastofnun um að fá fólk af
atvinnuleysisskrá til starfa við
verkefnið. Nú eru tveir komnir í
vinnu af skránni og sagði Anna nóg
að gera fyrir fleiri. Þegar alda-
mótaþorpið verður tilbúið verður
það vinnustaður fyrir 30-50 manns,
að sögn Önnu.
Vinna hafin við smíði dansk-íslensks
aldamótaþorps á Eyrarbakka
 Endurspeglar upphaf 20. aldar  Verslanir, handverksmenn, banki og eigin mynt
Líkan/Finnur Arnar og Þórarinn Blöndal
Fortíðin endurbyggð Aldamótaþorpið á að sýna tíðarandann frá því í byrj-
un 20. aldar. Eyrarbakki var lengi helsti kaupstaður Sunnlendinga.
Í HNOTSKURN
»Aldamótaþorpið á Eyr-arbakka á að endurspegla
dansk-íslenskt þorp frá tíma-
bilinu 1880-1940.
»Þorpið verður byggt inni ífyrrverandi frystihúsi sem
er 2.700 m2 stórt og stendur á
6.000 m2 lóð við ströndina.
»Starfsfólkið verður flest afeldri kynslóðinni og mun
klæðast búningum frá því tíma-
bili sem þorpið endurspeglar.
Lifandi eftirmynd Margvísleg starfsemi verður í þorpinu, verslanir upp á
gamla mátann og verkstæði þar sem iðnaðarmenn beita gömlu handverki.
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
ALÞINGISKOSNINGARNAR í
vor töfðu töluvert vinnu við endur-
uppbyggingu íslenska hagkerfisins
og viðræður við erlenda kröfuhafa,
en voru engu að síður nauðsyn-
legar að mati Kaarlo Jännäri, fyrr-
verandi forstjóra finnska fjármála-
eftirlitsins.
Í samtali við Morgunblaðið segir
hann að erlendir kröfuhafar og
aðrir hagsmunaðilar í útlöndum
hafi verið órólegir með að minni-
hlutastjórn færi með völd hér á
landi. „Líta þeir svo á að þegar
komin er ríkisstjórn sem hefur
stuðning meirihluta þingmanna
hafi líkur á stöðugleika hér aukist.“
Jännäri segir jafnframt að vissu-
lega hafi það dregist eitthvað að
innleiða þær tillögur, sem hann gaf
íslenskum stjórnvöldum um end-
urskipulagningu eftirlitskerfis með
fjármálamarkaðnum. „Í ljósi að-
stæðna er slíkur dráttur hins vegar
eðlilegur og miðað við það sem á
undan er gengið þykir mér það
hafa gengið vel.“ Segir hann að
áætlanir ríkisstjórnarinnar um
stofnun efnahagsráðuneytis, sem
hefði á sinni könnu regluverk á
fjármálamarkaði, sem og eftirlit í
formi Fjármálaeftirlits og Seðla-
banka, rími vel við sínar hug-
myndir.
Hefur hann lagt það til við rík-
isstjórn Íslands að nánari sam-
vinna verði með Seðlabankanum og
Fjármálaeftirlitinu, jafnvel að
stofnanirnar verði sameinaðar.
Jännäri hélt erindi á SFF-degi
Samtaka fjármálafyrirtækja, sem
að þessu sinni var undir yfirskrift-
inni „Horft til framtíðar á fjár-
málamarkaði“.
ESB hart í horn að taka
Sagði hann á fundinum að við
endurreisn íslenska hagkerfisins
væri forgangsatriði að endur-
skipuleggja og endurfjármagna
bankakerfið. Einnig væri afar mik-
ilvægt að endurreisa orðspor Ís-
lands á erlendum vettvangi, meðal
annars með viðræðum við þá er-
lendu aðila sem hagsmuni hafi af
stöðu íslensku bankanna.
Þá segist hann telja að Ísland
muni hagnast á því að ganga í Evr-
ópusambandið og taka upp evru.
Aðildarviðræður muni hins vegar
ekki verða auðveldar. „Þegar við-
ræður verða hafnar af alvöru mun
framkvæmdastjórnin líklega koma
fram af meiri festu en margir Ís-
lendingar geri sér grein fyrir nú.
Það eitt að fara af stað í aðild-
arviðræður myndi hins vegar
styrkja orðspor Íslendinga á er-
lendri grund,“ sagði hann.
Sagðist hann að lokum hafa fulla
trú á því að Íslendingar myndu ná
að vinna sig úr þeim vanda sem
þeir standa frammi fyrir nú og
koma út úr honum sterkari fyrir
vikið.
Þingkosningar töfðu endur-
reisn, en voru nauðsynlegar
Eitt mikilvægasta verkefnið er að endurreisa bankakerfið sem og orðspor Íslands
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kaarlo Jännäri Hefur lagt það til við ríkisstjórn Íslands að nánari samvinna
verði með Seðlabankanum og Fjármálaeftirlitinu, jafnvel sameining.
Í HNOTSKURN
»Í lok mars var kynntskýrsla, sem Kaarlo Jänn-
äri gerði fyrir ríkisstjórnina
um framkvæmd fjármálaeftir-
lits hér á landi í aðdraganda
bankahruns.
»Kemur þar fram að inn-byggð áhætta í bankakerf-
inu hafi verið mjög mikil.
»Lagði hann áherslu á sam-starf Seðlabanka og FME.
Fyrrverandi forstjóri finnska fjár-
málaeftirlitsins er ánægður með
hugmyndir um efnahagsráðu-
neyti, en segir ESB munu verða
hart í horn að taka í hugsan-
legum aðildarviðræðum.
HÁIR stýrivextir og gjaldeyrishöft
eru hlutir sem Íslendingar þurfa að
vinna sig frá, enda eru þau mjög
íþyngjandi fyrir heimili og fyrir-
tæki. Kom þetta fram í máli Stein-
gríms J. Sigfússonar fjármálaráð-
herra á fundi Samtaka
fjármálafyrirtækja í gær.
Sagði hann mikilvægt að stýri-
vextir lækkuðu hratt og að fjár-
málastofnanir nýttu þær aðstæður
sem þannig sköpuðust til að örva at-
vinnulífið. Þá þyrfti að brúa það bil
sem væri í rekstri ríkissjóðs.
„Stjórnvöld þurfa einnig að leggja
sitt af mörkum við sköpun þess kon-
ar umhverfis sem styður við upp-
byggingu. Grundvallaratriði er að
ná jafnvægi í ríkisrekstri, enda eru
fyrir því ekki aðeins hagfræðileg
rök heldur einnig pólitísk og sið-
ferðileg. Sú kynslóð, sem bar ábyrgð
á ósköpunum á að taka á sig byrð-
arnar en ekki leggja þær á komandi
kynslóðir.“
Endurskipulagning til góðs
Vildi Steingrímur ekki nefna
neinar tímasetningar um hvenær
endurfjármögnun viðskiptabank-
anna lyki, en sagðist vonast til að
það gerðist innan tíðar. Sagði hann
að viðskiptaráðherra mundi leggja
fram frumvarp sem innihéldi reglur
um þessa endurfjármögnun, en það
frumvarp hefði verið unnið af við-
skipta- og fjármálaráðuneyti saman.
Þá sagði hann að á næstu mán-
uðum og misserum þyrfti að fara
fram hagræðing og endurskipulagn-
ing á íslensku fjármálakerfi. End-
urskipulagningin yrði til góðs og til
bóta horfði þegar allt opinbert eft-
irlit og regluverk færi undir eitt
ráðuneyti, efnahagsráðuneyti.
Siðferðileg
skylda að
brúa bilið
Háir vextir og höft
mjög íþyngjandi