Morgunblaðið - 15.05.2009, Qupperneq 26

26 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. MAÍ 2009
FURÐULEGT
vandamál blasir við
fyrirtækinu mínu.
Samgönguyfirvöld
hafa ákveðið að veita
keppinaut okkar
hundraða milljóna
ríkisstyrk til að koma
á fót þjónustu í beinni
samkeppni við okkur,
sem höfum á und-
anförnum árum lagt
mikið á okkur til að
byggja upp starfsemina. Slíku inn-
gripi getum við ekki unað og mun-
um leita réttar okkar í
málinu. Forsagan er sú
að árið 2007 hófst stórt
og metnaðarfullt verk-
efni á vegum hins op-
inbera, þar sem til-
gangurinn var að
greiða fyrir uppsetn-
ingu á góðri netþjón-
ustu á fámennum stöð-
um á landsbyggðinni.
Ætlunin var að tryggja
íbúum til sveita, þar
sem ekki voru mark-
aðslegar forsendur fyr-
ir slíkri þjónustu, góða
nettengingu á kostnað ríkisins. Eft-
ir langan undirbúningstíma var
verkið boðið út og fjöldi tilboða
barst haustið 2008. Fyrir fáeinum
vikum var tilkynnt að náðst hefði
samkomulag við Símann á grund-
velli lægsta tilboðsins sem barst og
ætlunin væri að koma 1.800 sveita-
bæjum í gott netsamband.
Allt leit vel út á yfirborðinu en
við nánari skoðun hefur ýmislegt
sérkennilegt komið í ljós. Ekki að-
eins er samningsupphæðin nær
tvöfalt hærri en tilboðið sem var
grundvöllur samningsins, heldur
ætlar ríkið að greiða hundruð millj-
óna fyrir netþjónustu á svæðum
þar sem önnur fyrirtæki bjóða nú
þegar slíka þjónustu! Sú ákvörðun
stjórnvalda er óskiljanleg, hún er
til merkis um ótrúlega sóun á op-
inberu fé og er á skjön við almenna
skynsemi.
Fyrirtækið eMax er eitt þeirra
sem veita netþjónustu á svæðunum
sem um ræðir. Af ríflega 2.000 nú-
verandi viðskiptavinum eMax búa
um 200 á umræddum bæjum og
íbúum 200 annarra bæja stendur
netþjónustan til boða. Fyrirtækið
hefur lagt mikla fjármuni í að
byggja hana upp og því er ótrúlegt
að ríkið hafi ákveðið að styrkja
Símann um hundruð milljóna króna
til að kippa fótunum undan rekstri
eMax.
Upphaflegt markmið með verk-
efninu var göfugt. Vinnubrögðin
hafa hins vegar vakið ótal spurn-
ingar, ekki síst eftir að samgöngu-
ráðherra upplýsti í útvarpsviðtali
að Síminn hefði ítrekað reynt að
falla frá innsendu tilboði sínu og
segja sig frá verkefninu.* Stoltur
fullyrti ráðherrann að forstjóri
Símans hefði verið tíður gestur á
ráðherraskrifstofunni og þeim hefði
„alltaf tekist að blása lífi í verk-
efnið“. Slík stjórnsýsla er afar sér-
kennileg – að verktaki geti samið
beint við samgönguráðherra um til-
slakanir á fyrirfram skilgreindum
kröfum og hærri greiðslur og vegi
að rekstrargrundvelli annarra fyr-
irtækja í leiðinni.
* Heimild: Viðtal við Kristján Möller sam-
gönguráðherra í útvarpsþættinum Í bítið
á Bylgjunni, 27. febrúar sl.
Hví greiðir ríkið hundruð millj-
óna til að drepa fyrirtækið mitt?
Edwin Karl
Benediktsson
» Óskiljanlegt er að
stjórnvöld greiði
stórfé til að byggja upp
þjónustu sem þegar er í
boði. Slíkt er sóun á
skattfé og á skjön við al-
menna skynsemi
Höfundur er framkvæmdastjóri
eMax.
Eftir Edwin Karl
Benediktsson
ÍSLENSKA þjóðin
hefur hafið göngu sína
í gegnum miklar efna-
hagsþrengingar með
fjárhagslegum, fé-
lagslegum og heilsu-
farslegum breytingum
fyrir marga. Ferlið
mun hafa áhrif á
sjálfsmynd, sjálfsvirð-
ingu og sjálfstraust
okkar sem þjóðar.
Ákveðin heimsmynd er að hrynja
og stórt tóm er skilið eftir. Enginn
veit fyrir víst hvernig sú heims-
mynd sem tekur við af hinum ný-
frjálsa heimi verður. Nú eru tímar
umskipta. Sveifla pendúlsins er haf-
in frá laissez-faire, að miðjunni í
gegnum jafnaðarstefnu og mun
jafnvel sveiflast töluvert inn í sósí-
alisma. Hnattvæðingin sem ein-
kenndist af eins konar „meiósu“
verslunar með vöru og framleiðslu
annars vegar og vinnuafls hins veg-
ar hefur hægt á sér. Samkennd
mun aukast, gildi samvinnunnar og
samstöðu munu eflast. Sjálf-
boðaliðavinna mun aukast. Við
munum falla frá efnislegum „maxí-
malisma“ að aukinni nytjahyggju.
Efnið mun falla og andinn mun rísa.
Allt með forskeytinu sam- mun á ný
öðlast nýjar vinsældir.
Framkvæmdastjórn Evrópusam-
bandsins (ESB) hélt nú í lok apríl
hringborðsfund um hvernig best
væri að bregðast við þeim geð-
félagslegu áhrifum sem kreppan
myndi óneitanlega hafa á borgara
sambandsins. Það var kannski tákn-
rænt fyrir ólíkar áherslur að heil-
brigðisframkvæmdastjórinn Andro-
ulla Vassiliou gat ekki setið fundinn
eins og til stóð því hún
var kölluð á neyð-
arfund vegna svína-
flensunnar. Því þó að
lakari geðheilsa kalli
almennt ekki á neyð-
arviðbrögð getur nei-
kvæð þróun í þá átt
valdið mun fleiri
dauðsföllum en svína-
flensan ef litið er til
lengri tíma.
Að mati Evrópusam-
bandsins mun kreppan
hafa gríðarleg áhrif á geðheilsu og
líðan. Kreppan grefur almennt und-
an þeim þáttum er styrkja geð-
heilsu, á sama tíma og hún ýtir
undir áhættuþætti. Óvissa um at-
vinnu og afkomu, hærri tíðni at-
vinnuleysis, vanvirkni, auknar
skuldir, aukin fátækt, félagsleg ein-
angrun og aukin félagslegur ójöfn-
uður eru allt áhættuþættir sem
stuðla að verri geðheilsu. Almennt
segja rannsóknir og reynsla af fyrri
kreppum að þessi kreppa muni
auka tíðni geðraskana og sjálfskað-
andi hegðunar. Bretar áætla að
tíðni geðheilsuvandamála muni
aukast um 26% frá því sem nú er til
ársins 2010 vegna kreppunnar.
Það er hætta á að kreppan leiði
til samdráttar í útgjöldum til geð-
heilbrigðismála en mat ESB er að
það gagnstæða þyrfti að gerast.
Áherslan nú á að vera á fyrirbyggj-
andi geðrækt í samfélaginu, orsaka-
miðaða geðheilbrigðisþjónustu inn-
an heilsugæslunnar, niðurgreidda
sálfræðiþjónustu og vel skipulagða
og útfærða þjónustu sem síðasta
úrræði innan geðsviða spítalanna.
En umfram allt fyrirbyggjandi og
geðræktandi lausnir alls staðar í
samfélaginu. Auk þess er nú tæki-
færi til að endurmeta stefnu/
stefnuleysi í geðheilbrigðismálum.
Evrópusambandið lagði til nokkur
frumatriði sem þjóðum væri mik-
ilvægt að horfa til nú með það að
leiðarljósi að bæta geðauð sinn til
lengri tíma:a) gerið allt til að halda
fólki í vinnu, b) fjárfestið í end-
urþjálfun og endurmenntun starfs-
fólks, c) styðjið eins vel við bakið á
jaðarhópum og þeim sem minnst
mega sín og hægt er, d) leitið allra
leiða til að styrkja félagsleg vernd
og fjárfestið í innviðum félags- og
heilbrigðiskerfisins, e) dragið úr
beinum fjárhagslegum áhrifum
hrunsins á einstaklinga, f) tryggið
áfram frjálst flæði starfsfólks milli
landa, g) gerið allt til að koma í veg
fyrir atvinnuleysi ungmenna.
Velferðarvakt félagsmálaráðu-
neytisins sem er samansett af
fulltrúum 6 ráðuneyta og fjölda
samtaka úr borgaralegu samfélagi,
skilaði af sér aðgerðaáætlun rík-
isstjórnarinnar í velferðarmálum í
mars þar sem tekið er á ofna-
greindum atriðum. Velferðarvaktin
hefur virkað ákaflega vel sem
greiningar- og kortlagning-
arverkfæri í velferðarmálum. Til
þess að tryggja framkvæmd þeirra,
aukna samvinnu og utanumhald
setur undirritaður fram hugmynd
að miðstýrðri aðgerðastöð undir
forsætisráðuneytinu. Hugmyndin er
sú að gera „lóðrétta“ stjórnsýslu
„láréttari“ að hluta og auka virkni
og samvinnu hennar.
Mikilvægt er að gera stjórnsýsl-
unni kleift að vinna þvert á stofn-
anir og ráðuneyti ásamt því að
vinna með aðilum í borgaralegu
samfélagi á einum stað er kemur að
velferð. Ekki ósvipað fyrirkomulagi
almannavarnaráðs. Við þurfum að-
gerðamiðaðan stað er kemur að vel-
ferð þar sem unnið er þvert á þær
„lóðréttu línur“er skilja ráðuneytin.
Almannaheillaráð, þar sem sérfræð-
ingar úr ólíkum ráðuneytum vinna
á sama gólfi undir einni verkstjórn
sem ein heild í ákveðinn tíma í sam-
vinnu við borgaralegt samfélag.
Byggja aðgerðir sínar á upplýs-
ingum og greiningu sem Velferð-
arvaktin hefur lagt grunn að, fá
ólíka aðila samfélagsins til að koma
að skapandi vinnu við að fram-
kvæma og miðlun. Undirritaður
leggur til að slíkt teymi sem tengir
saman greiningu og upplýs-
ingaöflun við aðgerðir í gegnum
sköpun, tengslavinnu, áróður og að-
gerðir í almannaheillamálum verði
sett á fót undir forsætisráðuneyt-
inu.
Eftir Héðin
Unnsteinsson
»Efnið mun falla og
andinn mun rísa.
Allt með forskeytinu
sam- mun á ný öðlast
nýjar vinsældir.
Héðinn Unnsteinsson
Höfundur er sérfræðingur
í heilbrigðisráðuneytinu.
Almannaheillaráð
V i n n i n g a s k r á
2. útdráttur 14. maí 2009
A ð a l v i n n i n g u r
Kr. 2.000.000 kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
7 0 8 7 1
V i n n i n g u r
Kr. 100.000 Kr. 200.000 (tvöfaldur)
1 2 7 2 2 2 1 1 0 5 4 1 8 3 8 4 5 3 0 5
V i n n i n g u r
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
7539 19280 33336 40679 52047 76768
15442 22390 40120 49001 56664 78572
V i n n i n g u r
Kr. 12.000 Kr. 24.000 (tvöfaldur)
8 1 2 1 3 6 3 2 2 4 7 0 2 3 5 3 6 1 4 7 1 9 9 5 8 7 8 7 6 7 7 7 9 7 4 9 6 9
2 8 4 4 1 5 2 2 2 2 4 9 1 0 3 5 9 6 3 4 9 3 0 5 5 9 1 5 8 6 8 0 0 4 7 7 6 2 4
3 9 5 7 1 5 9 0 4 2 5 8 0 8 3 6 7 6 7 5 1 0 4 8 5 9 1 6 1 6 8 2 9 8 7 7 6 6 0
6 7 4 7 1 6 4 4 7 2 6 4 4 8 3 7 3 0 7 5 1 7 8 8 5 9 1 9 3 6 9 1 0 2 7 7 7 1 1
7 5 5 1 1 7 5 5 7 2 7 3 3 7 3 7 3 5 7 5 2 1 0 5 6 0 1 7 4 6 9 7 7 9 7 7 9 4 4
8 7 4 5 1 7 9 8 1 2 7 4 9 0 4 0 5 7 6 5 3 6 9 1 6 1 5 1 1 7 1 1 3 6 7 8 0 0 8
8 9 1 9 1 8 3 2 5 2 8 3 7 9 4 0 8 3 1 5 3 9 7 7 6 2 6 5 5 7 1 3 7 7 7 8 8 2 4
9 2 8 5 1 9 6 8 4 2 8 4 0 1 4 1 9 6 1 5 4 8 9 2 6 2 9 1 9 7 1 9 2 2 7 9 0 5 8
9 6 7 6 2 0 8 0 7 2 9 1 4 4 4 2 3 6 0 5 5 5 4 3 6 4 4 3 3 7 1 9 2 3 7 9 2 0 6
1 0 8 2 8 2 1 3 5 7 3 0 4 9 3 4 4 5 7 1 5 5 8 3 0 6 4 4 6 9 7 2 9 8 9
1 0 9 8 6 2 1 5 9 2 3 0 5 5 6 4 4 9 7 6 5 5 9 3 4 6 5 4 9 9 7 3 0 6 7
1 1 3 9 4 2 2 3 0 0 3 4 2 6 0 4 5 9 1 7 5 5 9 5 8 6 6 6 8 9 7 3 4 0 5
1 3 4 6 8 2 3 2 7 4 3 5 2 5 2 4 6 6 6 4 5 8 2 9 7 6 7 6 6 7 7 4 2 3 8
V i n n i n g u r
Kr. 7.000 Kr. 14.000 (tvöfaldur)
236 11524 19262 27063 33698 41364 49419 57795 67014 73949
422 11682 20491 27404 33716 41574 49613 57855 67310 73984
898 11907 20846 27434 33963 41580 49654 58585 67532 74087
941 11953 20928 27437 34107 42408 49727 58901 67567 74203
1094 12158 20939 27472 34138 42670 50142 58934 67633 74219
1591 12324 21076 27641 34405 42736 50608 58941 67757 74272
2008 12375 21594 28047 34506 42765 51022 59378 67902 74346
2015 12453 21728 28285 34629 42946 51092 59618 68050 74425
2065 12491 21765 28333 34868 43025 51323 59930 68070 74505
2478 12674 21912 28604 35117 43131 51327 60063 68155 74718
2505 12678 22276 28731 35150 43204 51745 60517 68374 74728
2634 12918 22395 28759 35229 43289 51780 60860 68552 74804
3482 13340 22814 29149 35259 43704 52042 61032 68877 74830
3559 13788 23118 29206 35407 43715 52186 61137 68951 74929
3735 13943 23201 29622 35740 43926 52313 61228 68994 75001
4167 14511 23231 29635 36268 44038 52564 61333 69350 75284
4310 14544 23558 29724 36311 44099 53032 61645 69399 75382
5174 14626 23657 29737 36317 44465 53045 61718 69612 75562
5233 15065 23764 29762 36405 44541 53098 62180 69821 75566
5754 15142 23949 29776 36693 45047 53373 62294 69885 75852
5977 15387 24079 29862 37130 45075 53430 62341 70031 76022
6261 15422 24432 29930 37173 45614 53574 62708 70037 76084
6321 15587 24697 29937 37304 45649 54288 62788 70667 76106
6464 15783 24755 29957 37342 45827 54382 63140 70823 76150
6556 15822 25113 29962 37386 46267 54910 63363 70872 76301
6648 15914 25135 30015 37567 46311 54927 63698 70922 77222
6962 16009 25162 30124 37699 46509 54973 64013 70979 78361
7060 16796 25238 30840 38172 46592 55163 64141 71675 78374
7529 17201 25261 31216 38244 46678 55218 64165 71751 78648
7980 17261 25268 31462 38536 46860 55315 64787 71879 78721
8218 17472 25442 31505 38832 47260 55439 64880 72229 78822
9925 17596 25662 32404 38926 47960 55470 65099 72419 78845
9947 17655 25907 32413 39158 48062 55665 65476 72593 79047
10004 17768 26259 32624 39237 48298 56230 66585 72703 79169
10398 17822 26273 32906 40067 48390 56523 66645 73000 79178
10811 17878 26435 32979 40107 48479 56799 66707 73011 79308
10927 18353 26481 33245 40542 48898 57039 66775 73136 79626
11016 18431 26814 33437 40617 49003 57042 66807 73393 79752
11207 18877 26929 33586 40902 49286 57415 66892 73457 79786
11409 19015 26999 33594 41260 49303 57788 66901 73893 79936
Næstu útdrættir fara fram 20. maí og 28. maí 2009
Heimasíða á Interneti: www.das.is
Ævar Dungal
Löggiltur fasteignasali
Sölustjóri
Sími 440 6016
GSM 897 6060
dungal@domus.is
Sumarbústaður
Nýtt á skrá - Sumarhús að Litlu-Grund í Fljótsdal. Gott sumarhús sem hefur
verið í ágætu viðhaldi - búið er að klæða húsið að utan. Eignarland 4,6 hekt-
arar. Stærð íbúðarhús 92,6 fm. Geymslur 69,5 fm. Hlunnindi beiti afrétt.
Auðveld aðkoma allt árið. Góð eign.
Kaupvangi 3A, Egilsstöðum, sími 440 6016 og 897 6060