Morgunblaðið - 31.08.2009, Síða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 31. ÁGÚST 2009
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fiskveiðar Aðalbjörg RE á leiðinni í land eftir góða veiðiferð og fuglinn fylgir skipinu í von um bita. Nýtt fiskveiðitímabil hefst á morgun.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
MINNI kvóti í þorski, ufsa og ýsu
mun setja mark á fiskveiðiárið sem
gengur í garð á morgun, 1. sept-
ember. Björn Jónsson, sem sér um
kvótamiðlun Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna, telur að árið
verði erfitt fyrir þá sem þurfa að
leigja sér kvóta.
„Þeir sem eiga kvóta í einhverri
tiltekinni tegund selja hann ekki frá
sér nema þeir fái á móti heimild í
annarri tegund sem þeir vilja og
geta sótt sjálfir. Það getur orðið erf-
itt og þá sérstaklega vegna mikils
niðurskurðar í þorski, ýsu og ufsa,“
segir Björn.
Hann segir að sveigjanleiki afla-
markskerfisins hafi sannað ágæti
sitt á fiskveiðiárinu sem sé að ljúka.
Allir vilji reyna að gera skip sín út
eins lengi fram eftir árinu og mögu-
legt sé en aðstæður séu breytilegar á
milli mánaða. Þorskur á leigumark-
aði hafi þornað upp fljótlega eftir
páska, ýsan í maímánuði og í raun
hafi ekki verið um leigukvóta í stóra
kerfinu að ræða tvo síðustu mánuði.
Útgerðir hafi því ekki getað bjarg-
að sér með leigukvóta og þá hafi
sveigjanleiki kerfisins komið mönn-
um til góða. Þar á Björn við mögu-
leika á tegundatilfærslu í öllum teg-
undum nema þorski, geymslurétti
milli ára og að veiða megi 5% um-
fram upp í kvóta næsta árs.
Ýmis mál til skoðunar
Þegar ákvörðun um hámarksafla
næsta árs var kynnt minnti Jón
Bjarnason sjávarútvegsráðherra á
að settur hefði verið á stofn breiður
vinnuhópur í því skyni að freista
þess að ná sátt um stjórn fiskveiða.
Þessum starfshópi er ætlað að
kynna niðurstöðu sína fyrir 1. nóv-
ember.
Einnig ætti að skoða frekari tak-
mörkun á framsali aflaheimilda og
tegundatilfærslur innan núverandi
heimilda án þess að sveigjanleiki
kerfisins skertist verulega. Aukning
á veiðiskyldu yrði skoðuð, knúið yrði
á um frekari fullvinnslu afla hér-
lendis, verndun grunnslóðarinnar
fyrir afkastamiklum skipum verði
skoðuð og einnig skoðun á markaði
með aflaheimildir.
Mikið veitt af karfa og grálúðu
Þetta fiskveiðiár hefur mikið verið
veitt af karfa og grálúðu. Björn
Jónsson segir athyglisvert að í fyrra
hefði talsvert verið geymt af karfa-
kvótanum og karfi hefði einnig verið
færður yfir í aðrar tegundir. Nú
væru skipin komin talsvert yfir í
karfa og er það þá meðtalið sem
geymt var á milli ára.
Hann sagði einnig sérstakt hversu
mikið hefði veiðst af grálúðu á árinu
eða um 14 þúsund tonn. Á sama tíma
hefðu Þjóðverjar, í umboði Græn-
lendinga, veitt svipað magn af grá-
lúðu. Ráðgjöfin væri aðeins fimm
þúsund tonn við Ísland.
Auk karfa hefur verið veitt um-
fram aflamark í fimm fisktegundum
á fiskveiðiárinu. Þessar tegundir eru
langa, keila, steinbítur, skötuselur
og þykkvalúra – reyndar lítilræði í
flestum tegundunum og allt innan
þeirra marka, sem kerfið býður upp
á.
Erfitt ár á leigumarkaði
 Nýtt fiskveiðár hefst á morgun  Veitt var umfram aflamark í sex tegundum
 Mikill karfa- og grálúðuafli  Sveigjanleiki aflamarkskerfisins sannar gildi sitt
Í HNOTSKURN
»Heimilt er að veiða 150þúsund tonn af þorski á
næsta fiskveiðiári, en heild-
araflamark var 162.500 tonn á
árinu sem er að ljúka.
» Mögulegar strandveiðar2010 eru ekki í þeirri tölu.
»Aflamark á ýsu í ár var 93þúsund tonn, en verður 63
þúsund tonn á nýju ári.
»Heimilt var að veiða 65þús. tonn af ufsa, en heim-
ild næsta árs er 50 þús tonn.
Nýtt fiskveiðiár hefst með morg-
undeginum. Líklegt er að útgerð-
in muni einkennast af samdrætti
í nokkrum veigamiklum fiskteg-
undum. Þá kemur sveigjanleiki
aflamarkskerfisins sér vel.
 



 


   
 
   
          
       ! 
Sveiflur Verð á fiskmörkuðum hefur einkennst af miklum sveiflum. Al-
gengt verð á kílói af slægðum þorski hefur verið um og yfir 200 krónur.
ÓLÖF Áslaug Jó-
hannesdóttir er
100 ára í dag, 31.
ágúst. Fagnar
hún tímamót-
unum í dag með
fjölskyldu og vin-
um á heimili
tengdasonar síns
í Lundi 1 í Kópa-
vogi
Foreldrar
Ólafar voru Jóhannes Júlínusson,
skipstjóri og netagerðarmaður á
Akureyri, og Jórunn Jóhannsdóttir
húsfreyja. Þau náðu bæði háum
aldri, Jóhannes lést árið 1971, 92
ára að aldri, og Jórunn andaðist á
90. aldursári árið 1966. Eiginmaður
Ólafar var Áki Kristjánsson, bif-
reiðarstjóri á Akureyri, f. 1905, d.
1984. Einkadóttir þeirra var Mar-
grét en hún lést árið 2003, 65 ára að
aldri. Hún var gift Jóhanni L. Jón-
assyni lækni og synir þeirra eru
Áki, Jóhann Lárus og Jónas. Barna-
barnabörn Ólafar og Áka eru tíu og
barnabarnabarnabörnin orðin fjög-
ur talsins.
Lengst af bjuggu Ólöf og Áki á
Akureyri þar sem Ólöf vann hin
ýmsu störf auk hefðbundinna hús-
móðurstarfa. Hún hafði mennta-
skólanema í fæði og húsnæði og
vann einnig um árabil bæði á Hótel
KEA og í Sjallanum þar sem hún
kynntist mörgu því góða fólki sem
er vinir hennar enn í dag.
Árið 1976 fluttu Ólöf og Áki til
Reykjavíkur í Ljósheima 16. Eftir
lát Áka bjó Ólöf þar ein, en í mars á
síðasta ári flutti hún á Hjúkr-
unarheimilið Skjól þar sem hún
dvelur nú og nýtur góðrar umönn-
unar starfsfólksins.
Fagnar
100 ára
afmæli
Ólöf Áslaug
Jóhannesdóttir
LÖGREGLAN á Selfossi sendi í gær
frá sér yfirlýsingu þar sem fram
kemur að við rannsókn meints
þjófnaðar á gluggum og hurðum úr
sumarbústað í Grímsnesi hafi kom-
ið í ljós að um var að ræða uppgjör
vegna óuppgerðra skulda fyrri eig-
anda bústaðarins. Málið tengist þó
ekki núverandi eigendum sumarbú-
staðarins.
Iðnaðarmenn, sem töldu sig eiga
óuppgerð vinnulaun frá fyrri eig-
anda vegna verka í bústaðnum,
tóku umrædda muni úr bústaðnum.
Munum þessum hefur nú verið
komið í vörslu lögreglu og telst
málið upplýst.
Uppgjör
vegna skulda
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
LANDSSAMBAND smábátaeig-
enda hefur varað félagsmenn sína
við því að samþykkja breytta skil-
mála á erlendum lánum, fyrr en eftir
leiðréttingu lánsupphæðar.
Örn Pálsson, framkvæmdastjóri
Landssambandsins, segir að málið
snúist um erlend lán, sem fryst voru
eftir bankahrun. „Fyrst eftir hrunið
vissu menn ekki sitt rjúkandi ráð,
enda hafði gengi krónunnar hrunið
og erlend lán höfðu hækkað til sam-
ræmis við það. Þá kom yfirlýsing frá
sjávarútvegsráðuneytinu um að
heimiluð yrði tveggja ára frysting á
þessum lánum.“
Segir Örn að
langflestir fé-
lagsmanna hans
hafi tekið þessu,
en margir hafi
hins vegar fryst
lánin til skemmri
tíma en tveggja
ára. „Menn vissu
náttúrlega ekki
hve lengi þetta
ástand myndi vara. Núna er frysting
hjá þessum mönnum að renna út og
hefur Landsbankinn komið að máli
við þá og vill breyta skilmálum lán-
anna.“
Samkvæmt upplýsingum frá fé-
lagsmönnum segir Örn að skilmál-
arnir feli t.d. í sér að vaxtaálag sé
hækkað úr 2,2% í 3,75%. Segir hann
að samkvæmt sínum heimildum hafi
Landsbankinn ekki reynt að fá menn
til að breyta erlendum lánum í ís-
lenskar krónur, en það hafi spari-
sjóðirnir hins vegar reynt.
„Hefur mönnum verið boðið að
breyta í krónur á núverandi gengi og
fá svo allt að 20% afslátt af láninu.
Ég hef ráðlagt mönnum að hafna
slíkum tilboðum, enda væri 50-60%
afsláttur nær lagi.“ Sýnist Erni að
þrýstingur frá bönkunum hafi aukist
síðustu daga. „Ríkisstjórnin hefur
ekki afturkallað tilmælin um tveggja
ára frystingu og viljum við meina að
sú leið sé sú besta við núverandi að-
stæður. Menn geta ekki greitt af
þessum lánum núna.“
Vara félagsmenn sína við
breyttum skilmálum á lánum
Smábátasjómenn vilja fá framlengingu á frystingu lána
Örn Pálsson