Morgunblaðið - 12.09.2009, Blaðsíða 37

Minningar 37
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. SEPTEMBER 2009
hjálpaði ég afa við að binda inn
froðuplastið, annað slagið fékk ég
að launum smá pening til að hlaupa
niður í Garðshorn og kaupa mér
nammi. Amma mátti bara aldrei
frétta af því, þetta var leyndarmálið
okkar afa. Afi kenndi mér að veiða á
veiðistöng og fór hann gjarnan nið-
ur á bryggju með mig og Gunnlaug
að veiða. Hann kenndi mér að þegar
maður borðar heitan graut eða súpu
er betra að taka út við kantinn svo
maður brenni sig ekki á tungunni.
Afi spilaði líka alltaf boccia og fékk
ég að sinna því áhugamáli með hon-
um og mætti þá gjarnan með honum
á æfingar og horfði á hann keppa á
mótum.
En besta minningin er þegar ég
gisti hjá ömmu og afa og ég held að
þessa minningu eigum við öll barna-
börnin sameiginlega, allavega við
sem eldri erum. Þá fór afi snemma
að sofa með mér, við lágum í hjóna-
rúminu og lásum eina bók áður en
við sofnuðum. Við rifum okkur síðan
upp eldsnemma næsta morgun og
fórum þá gjarnan í sund. Eftir
sundið bjó afi til kakó, sem var
besta kakó í öllum heiminum, gaf
mér ristað brauð og ég horfði á
barnaefni á spólu.
Ég sakna þess að hafa ömmu og
afa hjá mér, ég sakna þess sem var í
Hamarstígnum. Ég er hins vegar
viss um að amma hefur tekið vel á
móti afa og hefur alveg örugglega
frá mörgu að segja.
Takk fyrir allt afi minn.
Ólafía Kristín
Guðmundsdóttir (Lóa).
Afi minn sagði mér að hann hefði
ekki búist við að þurfa lifa svona
lengi einn eftir að amma Lúlla dó
fyrir 32 árum. Ég var rúmlega eins
árs þegar amma dó svo ég á því mið-
ur ekki minningar tengdar henni eða
þeim saman. En afi talaði sérstak-
lega vel um ömmu Lúllu og sagði
stundum að við værum líkar – sem
mér þótti mjög vænt um. Afi sagði
við mig þegar ég hringdi í hann 8.
júní sl., á afmælisdegi ömmu Lúllu,
að líf hans hefði allt í einu gjörbreyst
og hann hefði ekki kraftinn og vilj-
ann sem höfðu einkennt hann öll árin
fram að þessu.
Það er huggun að hugsa til þess að
hann þurfti ekki að glíma lengi við
sjúkdóminn sem leiddi hann til
dauða, eftir að hafa lifað lengur en
flestir þora að vona við góða heilsu.
Mér fannst á brosinu sem afi gaf mér
þegar ég faðmaði hann nú síðast þeg-
ar ég heimsótti hann, að hann vissi
að þetta væri trúlega í síðasta sinn
sem við myndum kveðjast. Nú hvílir
hann í friði og hittir ömmu Lúllu eftir
langa bið. Blessuð sé minningin um
elsku afa minn Leif.
Anna Björg.
Mig langar með nokkrum orðum
að minnast hans afa Leifs. Hann
kunni flest, mundi allt og var alltaf
glaður í bragði. Afi var fróður maður,
víðlesinn, vel liðinn, gjafmildur og
hrókur alls fagnaðar hvert sem hann
fór. Hann hafði afbragðsvald á ís-
lenskri tungu og flestir vildu geta ort
og skrifað eins vel og hann. Þeir sem
heimsóttu afa fengu oftast heima-
smíðaða vísu og ísblóm í Fannborg-
inni eða konfekt og kex eftir að hann
fluttist að Hrafnistu.
Afi spurði alltaf um allt fólkið sitt,
hvar það væri, hvernig því gengi og
hvernig öllum liði. Símtöl okkar afa
fóru oftast nær fram um eða upp úr
miðnætti þar sem Afi var nátthrafn
og því hentaði honum ágætlega að
hringja til okkar Maríu á Vestur-
strönd Bandaríkjanna þegar við vor-
um þar í námi. Það eru sjálfsagt ekki
margir menn á hans aldri sem vaka
til þrjú að nóttu til að stúdera bækur,
yrkja, já eða horfa á boxið í sjónvarp-
inu.
Afi talaði alltaf mjög fallega um
ömmu Lúllu og ég veit til þess að þau
náðu einstaklega vel saman. Hún lést
fyrir aldur fram árið 1977. Eftir afa
liggja fjölmörg ljóð um ömmu, þar á
meðal þetta fallega ljóð sem hann
flutti við útför hennar:
Þótt leiðir nú skiljist,
við sameinumst seinna
þú sagðir þannig við mig.
Og ekkert vissi ég engilhreinna
en einmitt þig.
Ég kveð þig núna,
en kem til þín aftur,
það kætir og styrkir mig.
Öllu stjórnar hinn æðsti kraftur.
Guð annist þig.
(Leifur Eiríksson.)
Nú eruð þið aftur sömu megin, þú
og amma Lúlla. Það huggar okkur
hin.
Elsku afi Leifur. Takk fyrir allt og
allt.
Þinn,
Gunnar Örn.
Elsku afi minn.
Ég kveð þig með söknuði.
Takk fyrir allt sem þú varst mér
og mínu fólki. Megi minning um ein-
stakan og óleymanlegan mann, hann
afa minn, lifa.
Hvíl í friði elsku afi minn.
Lengi heilluðu hugann
heiðríkir dagar, alstirnd kvöld,
líf þeirra, ljóð og sögur,
sem lifðu á horfinni öld.
Kynslóðir koma og fara,
köllun þeirra er mikil og glæst.
Bak við móðuna miklu
rís mannlegur andi hæst.
Vor jörð hefur átt og alið
ættir, sem klifu fell og tind.
Því vísa þær örðum veginn
að viskunnar dýpstu lind.
Enn getur nútíð notið
náðar og fræðslu hjá liðinni öld.
Drauminn um vorið vekja
vetrarins stjörnukvöld.
(Davíð Stefánsson frá Fagraskógi)
Ég bið Guð að gæta mín,
góða anda að hugga mig.
Sama ósk er eins til þín:
Almættið það sjái um þig.
(L.E.)
Þín
Sveinbjörg (Lúlla).
Þegar jafnsterkir einstaklingar og
afi minn kveðja þennan heim þá er
erfitt að finna orð til að lýsa honum á
þann hátt að sómi sé að.
Virðing og væntumþykja koma þó
upp í hugann. Á mínum yngri árum
var virðingin oft óttablandin.
Kennarahlutverkið var sterkt og
vildi afi gjarnan að við barnabörnin
værum dugleg að læra. Hann átti
það til að spyrja mann út úr og oft
uppfyllti ég ekki þær námskröfur
sem hann vonaðist til.
Oftar var þó gott og gaman að
koma í Faxatúnið til ömmu Lúllu og
afa Leifs.
Við fráfall ömmu var sem afi hefði
misst part af sjálfum sér. Hann var
þó lánsamur að kynnast Helgu sem
var honum góður félagi á meðan hún
lifði. Afi Leifur var fróður maður en
að sama skapi sérvitringur, uppfinn-
ingasamur og skemmtilegur. Hann
gerði Mullersæfingar á hverjum degi
og nokkrum árum eftir að hann flutti
á Hrafnistu í Hafnarfirði var gerð
heimildarmynd um Hrafnistu sem
sýnd var í Laugarásbíói og afi var
eitt af aðalnúmerunum í myndinni og
sýndi hann þar, meðal annars, leik-
fimisæfingar. Afi fékk mikið hrós
fyrir þátt sinn í myndinni enda var
hann stórskemmtilegur, en hann átti
það til að hnussa yfir því að þeir
skyldu ekki hafa sýnt meira og sagð-
ist ekki ætla að taka þátt í annarri
mynd nema allar leikfimisæfing-
arnar hans yrðu sýndar. Ekki leið
langur tími þar til hann fékk tæki-
færi til að sýna æfinguna „fingur að
tá“ í sjónvarpinu. Og aftur kom afi í
sjónvarp þegar hann sendi lukku-
spilið sitt út fyrir landsteina til
söngvara í Rockstar-keppni.
Þrátt fyrir að afi fylgdist vel með
Rockstar átti boxið hug hans allan
þegar kom að sjónvarpsefni. Afi var
svokallaður B-maður og átti gott
með að vaka alla nóttina og fylgjast
með boxinu.
Íþróttir, uppfinningar, stærð-
fræði, tungumál, eðlisfræði, veður,
afkomendur og fólk almennt, allt
þetta og örugglega eitthvað fleira
voru áhugmál afa.
Það sem ég hef þó ekki enn minnst
á en var þó samofið honum og var
stór partur af persónuleika hans var
ljóðagerð. Hann var hreint ótrúlegur
þegar kom að ljóðum.
Hann virtist muna öll ljóð sem
hann hafði lesið um ævina. Heilu
kvæðabálkarnir runnu upp úr hon-
um án nokkurrar fyrirhafnar. Hann
var hæfileikaríkur sjálfur þegar kom
að því að semja. Þó að margar vís-
urnar væru gerðar til að skemmta þá
gerði hann líka falleg og tilfinninga-
rík ljóð. Hæfileiki hans dalaði ekki
neitt með aldrinum og kominn á 103.
aldursárið var hann enn með tæra og
skýra hugsun. Ekki hef ég kynnst
öðrum sem átt hefur jafnlétt með að
halda ræður og afi. Það var ótrúlegt
að verða vitni að eins vel uppbyggð-
um, blaðlausum, ræðum aftur og aft-
ur og það síðast í 100 ára afmæli sínu.
Að kveðja afa minn er átakamikið.
Innst inni hélt maður að hann yrði ei-
lífur. Hann virtist aldrei eldast. Húð-
in var alltaf slétt og falleg og hans
innri fegurð óx með degi hverjum.
Ég þakka fyrir að hafa fengið þenn-
an afa í vöggugjöf og kveð sátt, vit-
andi að hann var tilbúinn og eflaust
búinn að finna ömmu. Börnum hans,
tengdabörnum og öðrum afkomend-
um votta ég samúð.
Auður.
Þá er komið að kveðjustund elsku-
legi langafi. Við munum minnast þín
sem afar lífsglaðs og hress vinar sem
ávallt var til í að slá á létta strengi.
Þegar við komum í heimsókn var
alltaf mikið fjör, það var gaman að
ræða við þig um daginn og veginn og
oft sköpuðust skemmtilegar umræð-
ur sem við komum fróðari frá. Þú
hafðir einmitt á orði að ef maður
bullaði væri það ekki tekið með í tím-
ann sem manni væri ætlaður og þess
vegna værir þú búinn að lifa svona
lengi. Allir fara þó sinn veg að lokum
og vegur þinn er svo sannarlega ljós-
um prýddur.
Ég bið Guð að gæta mín,
góða anda að hugga mig.
Sama ósk er eins til þín:
Almættið það sjái um þig.
(Leifur Eiríksson)
Takk fyrir allar ánægjulegu
stundirnar.
Eysteinn, Kristján og Ína Björk.
Fyrir nokkrum árum sýndi langafi
mér ljóð, sem honum þótti nokkuð
gott. Það sagði frá mannsævinni og
fannst langafa gaman að vísa í það og
benda mér á hvar ég væri „stödd í líf-
inu“. Þá spurði hann mig líka hvar ég
héldi að hann væri staddur. Það er
skrýtið að hugsa til þess dags, þegar
við langafi ræddum þetta. Mér
fannst hann alltaf svo hress, enda
var hann það líka. Það var aðeins
fyrr á þessu ári sem langafi sýndi
Davíð Þór (unnusta mínum) krafta
sína, þegar hann hélt á göngugrind-
inni sinni. Lengi vel, þegar ég kom í
heimsókn til hans, þá virtist hann
ekki geta setið kyrr og var alltaf að
standa á fætur og ganga aðeins um.
Hann var alltaf svo hress – og þannig
mun ég alltaf muna eftir honum.
Ég man þegar ég sýndi honum eitt
sinn nokkur ljóð eftir mig. Hann las
fyrsta ljóðið í hálfum hljóðum og
lýsti yfir undrun sinni á öllu því
myndmáli sem ég hafði í ljóðinu.
Ljóðin okkar langafa hafa alltaf ver-
ið, vægast sagt, ólík. Ég samdi eitt
handa þér langafi, ég vona að þér líki
það.
Sorgin stingur,
sjálft hjartað grætur.
Ástin sárt syngur
…
Þú:
sem ert mér svo verðmætur.
og þínir tíu köldu fingur,
sem sögðu okkur svo falleg ljóð.
Sorgin stingur, eins og þyrnir.
Sjálft hjartað grætur –
af eilífri ást.
Ástin syngur
og vaggar þér í gröfinni,
mína hinstu vögguvísu
…til þín.
Nú verða ljóðin þín sungin
af englum
á himnum.
Heiðdís Ósk Leifsdóttir.
Frændi minn Leifur Eiríksson frá
Raufarhöfn hefur nú kvatt þennan
heim, tekið höfn á annarri strönd,
strönd hins ókunna.
Á yngri árum sínum á Raufarhöfn
lagði Leifur gjörva hönd á margvís-
leg störf. Í fámenninu hlaðast gjarn-
an hin ótrúlegustu verk á þá sem vit-
að er að kunna ýmislegt fyrir sér.
Frænda var falinn margur trúnaður-
inn af fjölbreytilegum toga, af því að
hann var bæði grandvar og réttsýnn.
En lengst af var hann kennari og
kenndi frá 1934-1982, á Raufarhöfn,
Akureyri og Garðabæ og hann var
farsæll í starfi alla tíð. Ég átti því láni
að fagna að vera nemandi Leifs á
Raufarhöfn og ég kallaði hann alltaf
„lærimeistara“ minn. Hann var af-
bragðskennari, réttlátur og mildur
fagmaður. Hann leit á kennarastarf-
ið sem leiðbeinandastarf – kennarinn
var ekki sá sem allt vissi. Hann
hvatti okkur til vitsmunalegra hugs-
ana og að líta sífellt til nýrra útsýn-
isátta. Hann kunni þá list að vekja
áhuga og gleði og kenndi okkur
vönduð vinnubrögð, þau voru aðals-
merki hans. Leifur hafði einstaklega
gott vald á íslenskri tungu og oft
báru menn undir hann álitamál með
góðum árangri. En ef frændi var
ekki viss svaraði hann hógvær: „Við
skulum bara fletta því upp.“
Leifur var mikill fjölskyldumaður
og hollur frændfólki sínu. Hann var
glettinn, tilfinningaríkur, háttvís og
góður sögumaður. Frændi var „nátt-
hrafn“ hinn mesti. Á sumrin þegar
hann átti frí frá kennslunni þótti
honum gott að vaka um nætur og
hlusta í einrúmi, lifa dulúð vorsins og
„seiðandi vorkvöldin blíð“ eins og
hann sagði sjálfur í ljóði.
Leifur missti Lúllu sína 15. ágúst
1977, langt fyrir aldur fram. Fráfall
hennar var hinn stóri harmur í lífi
hans og hann hélt minningu hennar á
lofti enda var hún dísin hans. Þau
voru samhent hjón og lánsöm og það
ríkti jafnræði með þeim.
Ég hlakkaði alltaf til að fá jólakort
frá frænda með skriftinni fallegu og
góðu kveðjunum: „Elsku Fríða
frænka mín góð“ og stundum fylgdu
með jólaljóð. Á þennan hátt sýndi
hann mér ómetanlega vináttu. Í síð-
asta kortinu hans var þessi vísa:
Yfir fjöllin fagurblá
ferðast ég í anda.
Einatt ber mig einhver þrá
allt til norðurstranda.
Ég minnist skemmtilegu símtal-
anna, margt bar á góma og ýmislegt
var krufið til mergjar. Það var undir
hælinn lagt hvort okkar varð fyrr til
að spyrja: „Hefurðu heyrt eitthvað
að norðan?“ Við dáðum norðrið bæði.
Með kæru þakklæti kveð ég Leif
frænda og þakka honum ræktarsemi
hans og vináttu. Börnum hans, öllum
afkomendum og vinum sendi ég hug-
heilar samúðarkveðjur. Blessuð sé
minning Leifs Eiríkssonar.
Hólmfríður Sigurðardóttir.
Klettar sterkir standa
stormi og brimi móti.
Undan aldrei láta
árásir þó hljóti.
Eiga sína sögu,
samt þeir flestu leyna.
Nyrzt við Íslands odda
Ægir lemur steina.
Þannig orti heiðursmaðurinn Leif-
ur Eiríksson, sem hér er kvaddur,
um æskuslóðir sínar norður á Rifi á
Melrakkasléttu. „Sínum augum lítur
hver silfrið“ og þótt sumum finnist
lítið til klungursins þar koma, hafði
Leifur þetta um það að segja:
Upprunanum aldrei gleymi,
er sem hlýir geislar streymi
köldu, gráu grjóti frá.
Oft um vor í unaðs heimi
undradýrð þar mesta sá.
Já – Leifi voru heimahagarnir
kærir alla tíð.
Ég ritaði æfmælisgrein um Leif er
hann var áttræður. Margur fer þá að
hugað að brottför frá „hótel Jörð“ en
svo var ekki með Leif. Glaður og reif-
ur hélt hann lífsgöngunni áfram;
fyllti hundrað árin og rúmum tveim-
ur betur. Í greininni rakti ég að
nokkru æviferil hans og fer því ekki
út á þær brautir nú. Tel þó ástæðu til
að minna á að Leifur helgaði Rauf-
arhöfn og byggðinni sinni fyrir norð-
an bestu ár sín og starfskrafta sína;
var einn af máttarstólpum þess sam-
félags. Framsýnn, rökfimur og dug-
mikill er vinna þurfti hagsmunamál-
um brautargengi og ekki vantaði
festuna ef að var sótt.
Leifur var frændi minn í móður-
legg og konan hans, Lúðvíka Lund
var föðursystur mín. Lúlla lést fyrir
rúmum 30 árum og tregaði Leifur
hana sárt, enda Lúlla hans mikli bak-
hjarl. Milli foreldra minna og Leifs
og Lúllu var mikið og gott samband
og allt til þessa hefur verið tamt að
nefna Lúllu og Leif í sömu setning-
unni. Þótt Lúlla félli frá ræktaði
Leifur áfram tengslin við skyld-
mennin; gaf fermingagjafir og sendi
árnaðaróskir og jólakort ritaðar með
einstaklega fallegri rithönd – oftar
en ekki í stuðluðum setningum.
Sumum finnst það kappsmál að
bæta árum við lífið, en meiru skiptir
þó að bæta lífi við árin. Það gerði
Leifur. Allt til hins síðasta vakti
Leifur athygli fyrir líkamlegt atgervi
og lífsgleði. Síðustu árin hélt hann
uppi fjöri á Hrafnistu í Hafnarfirði
og gaf starfsfólki og vinum vísur og
góðar sögur á báða bóga.
Eftirminnileg og táknræn er
stund með Leifi fyrir tveimur árum.
Ég var að koma af skemmtun fyrir
aldraða, hvar ég hafði sungið ein-
hverjar gamanvísur og ákvað að
heimsækja frænda minn og lofa hon-
um að heyra pródúktið. Komið var
undir miðnætti er ég bankaði, en
vissi að samkvæmt hans sólarhring
væri kvöldið rétt að byrja. Sú var og
raunin. Segir nú ekki af spjalli okkar
fyrr en þar kom að við fórum að
syngja. Fyrst ég og svo hann og svo
báðir saman. Við drógum fram hvern
textann á fætur öðrum og kyrjuðum
undir vinsælum dægurlögum sem
við báðir þekktum. Þar var ekki kyn-
slóðabilið og sannarlega var hvorki á
textum Leifs né lagavali hægt að
finna að þar færi hugsun aldargam-
als manns.
Á kveðjustundu sendir fjölskylda
mín börnum Leifs, tengdabörnum og
afkomendunum mörgu, innilegustu
samúðarkveðjur.
Farðu vel, aldni höfðingi, frændi
og vinur. Guð blessi þig og varðveiti
á eilífðarbrautum.
Níels Árni Lund.
Látinn er Leifur Eiríksson, merk-
ur maður og góður fulltrúi kynslóð-
arinnar sem lifði mestalla síðustu
öld.
Við eigum þessari kynslóð mikið
að þakka. Leifur hafði brennandi
áhuga á því að bæta mannlífið, sér-
staklega sem til ungu kynslóðarinn-
ar kom, hvað varðar menntun og
hreysti.
Leifur gerði sér lítið fyrir og stofn-
aði barnaskóla til að svala þörf sinni
til að hjálpa ungu fólki. Ég kynntist
Leifi er við byrjuðum að starfa 1958
við Barnaskóla Garðahrepps, sem
hann hét þá.
Okkur Leifi varð mjög vel til vina,
þrátt fyrir aldursmun, og er ég
kynntist konu hans Lúðvíku varð sú
vinátta ennþá meiri. Það var ósjald-
an sem maður fór í spjall og kaffi-
sopa eftir vinnu til þeirra. Þau létu í
ljós meira álit á mér en ég hafði sjálf
og það var ekki alslæmt. Því miður
fór Lúðvíka allt of snemma, fyrir
rúmum 30 árum.
Síðustu árin var Leifur á Hrafn-
istu í Hafnarfriði og þar leið honum
vel. Hann blómstraði á tíræðisaldri
því hann náði sambandi við alla ald-
urshópa. Hann átti líka svo auðvelt
með að koma fyrir sig orði, bæði í
bundnu og óbundnu máli, og gladdi
marga með hugljúfum kveðskap, þar
á meðal mig. Ég vil að lokum láta
fylgja stöku sem er í ljóðabók Leifs
sem kom út á 100 ára afmæli hans:
Ég bið Guð að gæta mín,
góða anda að hugga mig.
Sama ósk er eins til þín:
Almættið það sjái um þig.
Blessuð sé minning Leifs og Lúð-
víku og ég óska öllum afkomendum
þeirra til hamingju með að vera af-
komendur þessara merku hjóna.
Kærar þakkir fyrir góða vináttu.
Innilegar samúðarkveðjur til ætt-
ingja,
Borghildur G. Jónsdóttir.