SunnudagsMogginn - 08.11.2009, Blaðsíða 16

Í
íslenska skálanum, Palazzo Bianchi Michiel, við
síkið Canale Grande í Feneyjum er terpentínulykt
í loftinu. Kraðak af málverkum á veggjum og
gólfi af dularfullum manni á speedo-sundskýlu
með gulri rönd.
Listamaðurinn Ragnar Kjartansson stendur við trön-
urnar, ófullgerð mynd á striga og þarna er módelið,
Páll Haukur Björnsson, sem horfir fjarrænu augnaráði
út í tómið – þennan dag með gítar.
Það má líta á málverkin sem dagbókarfærslur. Liðnir
eru rúmir fimm mánuðir frá upphafi The End eða
Endalokanna, sýningar Ragnars Kjartanssonar á
Feneyjatvíæringnum. Á hverjum degi streyma hundruð
gesta um vinnustofu málarans, oftast inn um fram-
dyrnar, en stundum skolar þeim á land af gondólum
sem leggjast að örmjórri stétt bakvið húsið.
Skipulagt kaos
En gestir verða að gæta sín á því að rekast ekki utan í
tómar bjórflöskur, sem raðast hafa á gosbrunninn í
miðjum salnum, í gluggakisturnar og meðfram veggj-
um. Á stofuborðinu er þær auðvitað líka að finna og
sitthvað fleira, svo sem Jack Daniels-viskí, öskubakka
og bók um Leonard Cohen.
Þetta eru stikkprufur úr lífi listamanna í Feneyjum.
Gamlar feneyskar konur hafa skammað þá fyrir um-
hirðuna, eða skort á henni, en bresk kona um sjötugt
lét sér fátt um finnast og sagði með vanþóknun: „Þið
hafið verið hérna í marga mánuði – og er þetta allur
bjórinn sem þið hafið drukkið!?“
Allt er þetta liður í því að skapa réttu umgjörðina
fyrir vinnustofu listmálarans í Feneyjum; málarinn
hluti af gjörningi listamannsins og með hverju mál-
verki hleðst utan á listaverkið. „Hér ægir öllu saman,
málverkum og bjórflöskum, bókum og öskubökkum,“
segir Ragnar. „Samt kom Þjóðverji að máli við mig og
sagði: „Þetta er best skipulagði skáli sem ég hef séð á
Feneyjatvíæringnum.“
Og það má halda því fram innan ákveðins ramma,
því kæruleysið er hluti af gjörningnum – að skapa
eðlilega stemningu, en samt annars heims. Fólk stígur
inn í þennan veruleika, sem er svo óraunverulegur en
samt okkar daglega líf. Og fjölmargir hafa orð á því, að
þeir hafi aldrei fyrr séð málara að störfum. Þetta er
eins og að stíga út úr hversdagslífinu.“
– Inn í goðsögnina?
„Já akkúrat,“ svarar Ragnar. „Ég vissi að mig lang-
aði til að gera svona verk út frá Feneyjum. Og datt
niður á þá hugmynd að fá Pál með mér. Ég hef hrifist
af gjörningunum hans, þeir eru svo melankólískir og
fallegir. Og mér fannst mikilvægt að tveir listamenn
væru saman í þessum aðstæðum. Þá skapast stemning
eins og í upphafi Myndarinnar af Dorian Day, þegar
listamennirnir spjalla linnulaust um listina. Þannig er
gjörningurinn hjá okkur, að tala um póesíuna – og við
og við um fótbolta!“
Amma fattar konseptlist
Hinum megin við kanalinn eða „götuna“ er dóms-
húsið. „Tvisvar í viku eru glæpamenn leiddir út í
bátana,“ segir Ragnar. „Mér finnst það ósköp mið-
aldalegt, að ferja menn í járnum á bátum, en hvers-
dagslífið er svo furðulegt hérna. Hér eru allar gerðir af
bátum eða prömmum sem flytja allt sem nöfnum tjáir
að nefna, sumir búslóðir, aðrir ferðamenn og svo eru
reglulegar strætóferðir.“
Hversdagslífið er svo
Það líður að endalokum
Endalokanna, gjörnings
Ragnars Kjartanssonar á
Feneyjatvíæringnum, sem
vakið hefur heimsathygli.
Litið var í heimsókn á
vinnustofuna við síkið, þar
sem málarinn og módelið
hafa hreiðrað um sig, og for-
vitnast um lífið í eyjunum
sem eru að sökkva.
Feneyjatví-
æringurinn
Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
Ljósmyndir: Anna Sigríður
Arnardóttir
16 8. nóvember 2009