Organistablaðið - 01.10.1968, Page 22
Tveir brautryðjendur
A þessu ári eru liðin 120 ár frá
fæðingu tveggja forystumanna í ís-
lenzku tónlistarstarfi.
Helgi Helgason fæddist i Reykjavik
23. janúar 1848. Hann lærði trésmiði
og lagði síðan gjörva hönd á margt.
Hann smíðaði ski]i og brýr, byggði
hús, fékkst við útgerð og verzlun. -—
Helgi var i nokkur ár húsettur i
Ameriku, en eftir heimkomuna (1912)
settist hann að i Hafnarfirði og síðan
i Vestmannaeyjum. Snemma har á
sönghneigðinni hjá Helga. Um ferm-
ingaraldur smiðaði hann sér fiðlu, sem
hann lék á. Árið 1875 fór hann til
Kaupmannahafnar og lærði lúðra-
hlástur hjá Baldvin Dahl og fiðluleik
hjá O. Paulsen. Aftur fór hann utan
1880 og lærði tónfræði hjá P. Ras-
mussen orgardeikara í Kaupmh. Árið
1876 stofnaði lfelgi fyrstu lúðrasveit
á Islandi og nefndi „Lúðurþeytarafé-
lag Reykjavikur". Söngfélagið „Harpa“
starfað þá lengi vel i Reykjavik. Var
Helgi formaður þess og lífið og sálin
í félaginu ásamt Jónasi hróður sín-
um, sem var söngstjórinn. Helgi smíð-
aði fyrsta harmoníum, sem smíðað
var hér á landi og hann smiðaði pípu-
orgel í kirkju Islendinga í Winyard
og annað í frikirkjuna i Hafnarfirði.
Helgi sagði eitt sinn við Jónas dóm-
kirkjuorganleikara, bróður sinn: „Það
á ekki að setja útlend lög við íslenzk
kvæði; við eigum að semja lögin sjálf-
ir.“ Og hann lét ekki sitja við orðin
tóm. Hann samdi yfir 80 sönglög.
Hann gaf út nokkur sönglagahefti
sem hann kallaði „Islenzk sönglög".
Ennfremur kom út sérprentað eftir
hann „Gunnarshólmi", „Vorsöngur" og
„Við gullhrúðkaup Christians kon-
ungs IX. og Louise drottningar." Það
lag var sungið i Reykjavik 26. maí
1892. Og lögin hans halda enn velli,
t.d. „Oxar við ána“, „Svifðu nú sæta“.
á efnisskránni. Hún er æskuverk lians,
og gæti þvi hafa verið leikin þarna
af hinum verðandi meistara. Hvernig
raddaval og túlkun verkanna liefui
verið í þá daga, er erfitt að gera
sér í hugarlund, enda er túlkun nú-
tima ldjóðfæraleikara mjög mismun-
andi. Sama verkið her margs konur
svip, ekki síður en saina fyrirmynd
verður marghreytileg hjá hinum ýms-
um málurum.
Tónleikarnir voru vel sóttir, og voru
opnun tónleikavikna í Maríukirkjunni
í sumar. Allt frá dögum Buxtehudes
liafa slíkir tónleikar tiðkast, en hann
var upphafsmaður þessara svonefndu
kvöldtónleika í Maríukirkjunni.
Hnukur Guiilaugsson.
22 OKGANISTABLAÐIÐ