Skólablaðið - 01.12.1960, Blaðsíða 25

- 89 -
segja mikilsmetnir alþingismenn og
sendiherrar, og þar fram eftir götum,
sem vildu ekki aS ísland næSi lokatak-
markinu í sjálfstæðisbaráttunni, þ.e.
lýðveldisstofnuninni 1944. Einn þeirra
sagði, að fsland væri eins og hlandkopp-
ur, sem langaði til að sigla. Ég nefni
engin nöfn, en það hryggir mig, að ein-
mitt þessir menn hafa flestir komizt
til æðstu metorða lýðveldisins, eiga
meira að segja nokkrir sæti í ríkis-
stjorninni. Eitt vopnið, sem ég beitti
í þessari baráttu, var "Óðurinn til árs-
ins 1944". Ég hugsa að hann hafi haft
áhrif á margan andstæðinginn og linað
hann í baráttunni. "óðurinn" fæst enn-
þá. Ég var að hugsa um að selja rík-
inu utgáfuréttinn að honum. Ég las
hann líka inn á plötu í Ameríku. -
En ég mun aldrei geta fyrirgefið fs -
lendingum hvað þeir hafa ýtt undir alla
helztu andstæðinga frelsisins. Síðan
1944 hef ég verið í átlegð.
- Á ftalíu ?
- Já. Ítalía. ftalía - maður.
Himnaríki í jörðu. Hun á ítök I mér -
samt ekki meiri en gamla Frón.
Hugsaðu þér. Renessansinn, - reness-
ansinn, maður. ftalía er einn renessans.
Allir mestu listamenn heimsins hafa
verið á ftalíu. Goethe var þar I níu
mánuði og kom gjörbreyttur heim.
- Konan mín er ítölsk. Við kynntumst
í London. fslendingar eiga henni mikið
að þakka. Hun hefur ávallt staðið við
hlið mér I baráttunni fyrir að viðhalda
Fjölnisstefnunni. Truirðu því, að við
tölum alltaf saman ensku - þo að ég
skilji nátturulega ítölsku eins 0£ inn-
fæddur. Við elskuðumst fyrst a ensku.
Heima á ftalíu förum við daglega í
enskubindindi, en það er báið að vera
eftir nokkur andartök.
- Þið elskizt svona heitt ?
- Já. - Það var leiðinlegt, að hán
skyldi ekki vera heima. Hán fór át í
bæ að hitta ítalskan stádent, sem ætlar
að þýða fyrir mig greinar, sem ég hef
birt I ítölskum blöðum.
- Þá skrifaðir mikið um landhelg-
ismálið á ftalíu ?
- já. ftölsku blöðin tóku greinum
mínum opnum örmum. Allur almenning-
ur á ftalíu fylgdist með baráttu okkar
við ofureflið. ftölum hefur nefnilega
alltaf verið dálítið I nöp við Breta og
þess vegna stóðu þeir auðvitað með
okkur. Það er ekki svo að skilja, að
ég sé neinn Englendingahatari. Þvert á
móti hefur mér alltaf þótt vænt um
England - það hefur átt hluta af sjálfum
mér - báðar stóru tærnar. Mér líður
alltaf ákaflega vel I enskum skóm.
Blaðamennirnir komu heim til okk-
ar og áttu viðtöl. Þeir voru stoltir af
mér, og sögðu, að ég væri einn af
beztu tengdasonum Ítalíu. Ég hef alltaf
verið að lofsyngja fsland á ftallu. Ég
hef líka kynnt ftallu hérna heima.
Skrifaði bókina Bergmál ftalíu. Það er
meðal annars kynningar starfsemi minni
að þakka, að ítalskar óperur eru færðar
upp hérna I Þjóðleikhásinu.
- Hvernig finnst þér ástandið I
menningarmálum Islenzku þjóðarinnar?
- Þetta er allt svo gjörbreytt.
Ég hefi upplifað alla þessa breytingu.
Mér finnst ég vera orðinn 1070 ára.
Hugsaðu þér bara. Þegar ég var lítill
strákur sat ég yfir ám inni I Bolabás,
og ég sá fornaldarkappana ríða fram
hjá I litklæðum á stæltum gæðingum.
Svo fór ég át - át ár isolasjóninni, frá
draumalandinu mínu inn I alla slvilisa-
sjónina I átlöndum. Byltingin hefur
heldur ekki látið á sér standa hér á ís -
landi. Ná förum við á örfáum klukku-
stundum til fjarlægra stranda. Það tekur
ekki nema nlu tíma að komast niður til
borgarinnar eilífu. Ég kann samt aldrei
við þennan hraða. Seglbátar og hestar,
það eru "farartækin", sem mér falla
bezt. Ef ég á að segja þér eins og er,
þá verð ég alltaf viðskila við sál mína
á þessum snöggu ferðum. Ég get komizt
frá ftalíu til fslands á níu tímum - en
það tekur sálina að minnsta kosti hálfan
mánuð að fara sömu vegalengd. Sál mín
kom frá ftalíu I fyrradag - það voru
innilegir endurfundir. Það er ekki hægt
að loka sálina niðri I ferðakofforti.
Allt llfið er galdrað. Hvað menningunni
viðvlkur, þá er hán eins og við vitum
aðalle^a fóljjjin I hinum bókmenntalega
fjársjoði þjoðarinnar. En það er skoð-
un mín, að innan fárra ára verði leik-
listin I fyrirrámi. Við eigum mikinn
fjölda góðra leikara og ég ætlast til
mikils af þeim. Þeir eiga fyrir höndum
að halda á lofti því merki, sem rithöf-
undarnir hafa'hingað til borið.
Frh. á bls.91.