SunnudagsMogginn - 31.01.2010, Blaðsíða 31

31. janúar 2010 31
H
ugmyndaauðgi og framtaksvilji eru vaxtarbroddur efnahagslífsins í stóru og
smáu. Þess vegna er gaman að lesa um Montrassa í viðtali sem Signý Gunn-
arsdóttir tók fyrir Sunnudagsmoggann.
Þar kemur fram að Hlín Ólafsdóttir sætti sig ekki við hvað sem var, þegar
kom að því að velja bleiur á dótturina, og fór svo að hún saumaði bleiurnar sjálf. Svo fór
hún að sauma bleiur fyrir börn vinkvenna sinna og allt í einu kviknaði hugmynd að fyr-
irtæki um bleiur, þar sem hver og einn getur pantað bleiu að sínu skapi.
Það er mikilvægt að hlúa að frumkvæðinu sem býr í fólki eins og Hlín. Ef jarðvegur er
skapaður fyrir hugmyndaríkt fólk og hagstæð skilyrði, þá skjóta sprotafyrirtækin rótum,
vaxa og dafna. En viðskiptaumhverfið má ekki vera svo íþyngjandi að það bæli niður at-
hafnaviljann.
Víst er að það hefur sjaldan verið mikilvægara en nú í kreppunni. Atvinnuleysi er alvar-
legt mein í samfélaginu sem við megum ekki venjast, heldur þarf að uppræta það sem
allra fyrst. Best er að það gerist með því, að fólk leiti sér sjálft verðugra viðfangsefna,
hrindi hugmyndum sínum í framkvæmd, og skapi með því sér og öðrum atvinnu.
Þess vegna er uppörvandi að lesa um Frumkvöðlasmiðjuna á Akranesi í úttekt Karls
Blöndals, en þar er unnið að því að efla sjálfstraust ungs fólks og opna augu þess fyrir eigin
hæfileikum og tækifærunum sem það getur skapað sér.
Þörfin er brýn, eins og sést á því, að í aldurshópnum 16 til 25 ára á Akranesi er 7,5% at-
vinnuleysi, en landsmeðaltalið er 6,9%.
Á meðal hugmynda sem unnið er að eru verslun með fæðubótarefni fyrir fólk í líkams-
rækt, verslun með barnaföt og baðvörur, kaffihús og námskeið um raftónlist.
En betur má ef duga skal.
„Ég hef miklar áhyggjur af unga fólkinu, þessum aldurshópi, sem hefur verið atvinnu-
laus mánuðum saman, en verður það vonandi ekki árum saman,“ segir Inga Dóra Hall-
dórsdóttir, framkvæmdastjóri Símenntunarmiðstöðvarinnar á Vesturlandi.
„Mér finnst mjög brýnt að koma þessu fólki bæði inn í skólakerfið og skapa því atvinnu
að einhverju marki. Það virðist allt vera í frosti og það þarf að auka peningaflæði milli
landa til að hjólin fari að snúast.“
Nú þegar skattar eru hækkaðir á fyrirtæki og einstaklinga og fjármögnunarkostnaður er
hár, þá myndast raunveruleg hætta á því að frumkvæðið sem býr í fólki koðni niður.
Stjórnvöld verða að gæta þess að búa ekki til vítahring með aðgerðum sínum og ræna fólk
bjargráðunum.
Ekki er síður mikilvægt að hlúa að litlum og meðalstórum fyrirtækjum, sem eru í raun
enn að festa rætur. Ljóstíran má ekki slökkna í þessum fyrirtækjum, þar sem frum-
kvöðlakrafturinn er mestur, sérþekkingin og viljinn til að sigrast á erfiðum skilyrðum í
efnahagslífinu. Það lofar ekki góðu þegar stjórnvöld hækka skattana á þessi fyrirtæki og
fjármálaráðherrann talar digurbarkalega um frekari skattahækkanir: „You ain’t seen not-
hing yet!“
Slíkar hótanir um skattahækkanir eru í besta falli gáleysi, því þær letja atvinnulífið án
þess að skila nokkrum tekjum í ríkissjóð.
Montrassar og frumkvöðlar
„Að sjálfsögðu langar okkur í gullið.“
Arnór Atlason, hetja íslenska landsliðsins í hand-
bolta í leiknum gegn Norðmönnum.
„Þetta er dálítið eins og eimreið,
fer hægt af stað.“
Hallur Helgason, einn aðstandenda
kvikmyndaversins Atlantic
Studios á gamla varnarliðs-
svæðinu.
„Ég var mjög, mjög
drukkin og þetta er
mjög, mjög langt síð-
an, þegar aðeins sjó-
menn, meðlimir Hells
Angels og fangar voru
með húðflúr.“
Breska leikkonan Helen Mirren
um tilurð húðflúrs sem hún er
með á handarbakinu.
„Sennilega væri hyggileg-
ast að gefa tveggja daga frí í
samfélaginu og menn færu
bara að lesa.“
Tryggvi Gunnarsson, fulltrúi í rann-
sóknarnefnd Alþingis um aðdraganda
og orsakir efnahagshrunsins, eftir að birtingu
skýrslunnar var frestað til febrúarloka.
„Hann breytir svo oft um sjálf og
það er svo spennandi, maður veit í
rauninni aldrei hverju maður mæt-
ir þegar maður hittir hann.“
Kvikmyndagerðarkonan Ragn-
heiður Gestsdóttir um sam-
starf sitt við Ragnar Kjart-
ansson myndlistarmann.
„Hann var frekar
lítill og mér fannst
hann óttalega ræf-
ilslegur.“
Svanhvít Geirsdóttir á
Sævarlandi um kynni sín af
ísbirninum sem skaut upp
kollinum í Þistilfirði í vikunni.
„Ég trúi því ekki að
Norðmenn ætli að fara
að eyðileggja þetta fyrir
okkur.“
Adolf Ingi Erlingsson, hinn skeleggi
íþróttafréttamaður RÚV, í hand-
boltalandsleiknum mikilvæga í vik-
unni.
Ummæli vikunnar
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Stofnað 1913
Útgefandi: Óskar Magnússon
Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal
sú skelfing sem myndi grípa um sig í þýska banka-
kerfinu ef löndin þrjú færu að hallast á hlið nægi til
að fæla stjórnvöld í Berlín frá hreinlínustefnu sinni,
sem þeir kalla svo.
Engum í Evrópusambandinu hefur látið sér
koma til hugar að hjálpa sem neinu nemur evru-
landinu Lettlandi. Það land gengur nú í gegnum
hremmingar sem gera ástandið á Íslandi að himna-
ríkissælu í samanburðinum. Grikkland er einnig
þrátt fyrir allt svo fámennt að það er hægt að gefa
því langt nef. Spánn er aftur á móti talinn til al-
vöruríkja inni í Evrópusambandinu. Ef hrun þess
verður yfirvofandi er hugsanlegt að Írland, Grikk-
land og Portúgal fengju dúsu um leið og Spánn yrði
dreginn úr díkinu. Og fari það svo að jafnvel mót-
orinn í öllu meistaraverkinu, Þýskaland, víki frá
grundvallarreglunum til að vernda hagsmuni
þýskra banka mun standa eftir allt annað mynt-
bandalag en lagt var upp með. Þá eru öll skilyrði
um stöðugleika, lítinn fjárlagahalla, hóflegar rík-
isskuldir og þar fram eftir götunum fokin út í veður
og vind og með því allur efnahagslegur agi og þar
með ávinningur af samstarfinu um gjaldmiðil.
Það er skiljanlegt að Grikkir í öngum sínum
treysti muldri franska fjármálaráðherrans. Geri
þeir það verður afleiðingin hins vegar þegar sú að
þeir hætta að taka á sínum málum, sem mjög lítill
pólitískur vilji er til að gera. Sú efnahagslega flensa
mun breiðast með ljóshraða yfir til Ítalíu, Spánar
og Portúgals. Og kannski tækju Írar að efast um
þær harkalegu aðgerðir sem þeir hafa þó farið í.
Gerðist þetta væri vandinn fljótur að magnast.
Hvernig var brugðist við árásum Sorosar?
Helmut Kohl var einn allra sterkasti og öflugasti
leiðtogi Evrópu sem þýskur kanslari á sinni tíð.
Hann gaf John Mayor, forsætisráðherra Breta, lof-
orð um að Þýskaland skyldi vernda Breta gegn
árásum spekúlanta með Soros í broddi fylkingar,
en Bretar höfðu eins og Svíar anað í þáverandi
myntsamstarf. Þegar Soros og hans lið gerði hina
efnahagslegu stórárás á breska pundið, sem var
neglt í myntsamstarf Evrópuríkja, hermdu Bretar
loforðið upp á þýska kanslarann. Hann var dreng-
skaparmaður og hringdi strax í seðlabankastjóra
Þýskalands og bað um að Bretar fengju bakstuðn-
ing sem dygði til að hrinda árásinni. Bankastjórinn
sagði nei. Soros hefur síðan verið einn ríkasti mað-
ur í heimi. Bretar og Svíar, sem voru auðveld bráð,
töpuðu stórkostlegum fjárhæðum og var almenn-
ingur lengi að borga þann brúsa. Það er því ekki
tilviljun að einmitt þessar tvær þjóðir hafa ekki lát-
ið véla sig inn í evru-samstarf, þótt þær séu báðar í
sambandinu.
sig inn í evru-samstarf, þótt þær séu báðar í sambandinu.
Miðborgin í Stokkhólmi