SunnudagsMogginn - 31.01.2010, Blaðsíða 32

32 31. janúar 2010
E
lín Hirst hefur þegar komið sér fyrir á lítilli
skrifstofu á Höfðabakka. Þar tekur hún á móti
blaðamanni, hlý og afslöppuð í viðmóti, glettin
í bragði þegar svo ber undir. Íslandssagan,
Söguatlasinn og alfræðiorðabækur í gluggakistunni,
verkfæri fréttamannsins, túss á hvítri töflu á veggnum
og næringin – biksvart kaffi í bollum. „Það er mikilvægt
að geta vaknað á morgnana og gengið til sinna starfa eins
og áður,“ segir hún.
Það urðu þáttaskil í lífi Elínar á fimmtudag í síðustu
viku. „Ég var að ljúka upptökum á kynningu fyrir
Fréttaaukann, sem var á dagskrá síðastliðinn sunnu-
dag,“ segir hún. „Það hafði verið spennuþrungið and-
rúmsloft á RÚV í þó nokkurn tíma, sérstaklega þessa
viku, og enginn vissi hver yrði næstur.
Ég hafði fengið förðunina og til stóð að ég færi í frétta-
lestur um kvöldið, þannig að ég hljóp upp stigann á aðra
hæð, en mætti þar Ingólfi Bjarna Sigfússyni vara-
fréttastjóra, sem beið eftir mér við stigaopið og sagði:
„Óðinn vill tala við þig.“
Ég spurði: „Nú, nú, ætlar hann að reka mig?“
„Já, ég er hræddur um það,“ svaraði hann.
Þannig að ég gekk beint á skrifstofuna til Óðins [Jóns-
sonar fréttastjóra]. Það var stutt og laggott samtal. Hann
rétti mér uppsagnarbréfið undirritað af Páli [Magnússyni
útvarpsstjóra] og sagði jafnframt að uppsögnin ætti að
taka gildi nú þegar. Ég spurði ekkert um ástæður. Hann
sagði mér að auki að Fréttaaukinn yrði lagður niður og
þannig væri uppsögnin til komin. Það gæti samt verið að
mér byðust einhver verkefni á vegum RÚV, en það væri
seinni tíma mál.
Ég var með förðunina á mér og allt klárt og spurði
hvort ég ætti að lesa fréttir klukkan 19 og 22 um kvöldið,
eins og til hafði staðið.
Hann svaraði: „Nei, vinnusambandi okkar er lokið og
nú átt þú að fara heim.“
Þá gekk ég út og heyrði það á samstarfsmönnum mín-
um, sem hringdu síðar í mig, að ég hefði verið eins og
vofa. Enda er manni brugðið. Nú er maður kominn í
þessi spor, sem fólk er að lenda í um allt þjóðfélag. Þetta
er rosalega mikið áfall, eins og fyrir alla sem lenda í
þessu, nokkuð sem Íslendingar eru að kynnast stórum
stíl. Þetta er mikil höfnun og sárt, líka vegna fjölskyld-
unnar, þar sem allir eru með grátstafinn í kverkunum.
Það er tragedía í kringum svona uppsagnir.“
– En þú hefur upplifað þetta áður?
„Þetta er í annað skipti sem ég fæ uppsagnarbréf. Ég
var færð til í starfi síðastliðið haust, en hélt áfram störf-
um við fyrirtækið. Mér var hinsvegar sagt upp störfum
sem fréttastjóra Stöðvar 2 árið 1996. Eftir á að hyggja var
það eitt það besta sem komið hefur fyrir mig, því ég fór
að vinna hjá RÚV og mér fannst ég taka út nýjan þroska
sem fjölmiðlamanneskja. Mér fannst það styrkja mig
mikið faglega, en svo er því samstarfi lokið núna eftir
tólf ár. Og ekki að mínu frumkvæði.“
– En Fréttaaukinn gekk vel.
„Já, við fengum mjög gott áhorf og vorum hreykin af
þeim þætti. Auðvitað eiga áhorfendur síðasta orðið og
mælingarnar sýndu viku eftir viku toppáhorf. Við vor-
um í fjórða til sjötta sæti yfir vinsælustu þættina í hverri
viku á öllum markaðnum og ég þekki það af gamalli
reynslu, að þá höfum við verið að gera eitthvað sem
áhorfendum féll í geð.
Ég held líka að það hafi verið þarft að nýta gamalt efni
RÚV með þeim hætti sem við gerðum í þáttunum. Við
dustuðum rykið af verðmætum sem lítið sem ekkert
hafa nýst RÚV og mörkuðum fyrstu sporin í því að koma
þeim í nútímalegt samhengi. Ég held að söguleg skír-
skotun sé afar mikilvæg fyrir okkar samtíma í þeim
miklu hremmingum sem við höfum lent í.“
– Ertu ósátt?
„15 manns var sagt upp á fréttadeildinni. Mér finnst ég
ekkert eiga skilið frekar en hinir að vera áfram í starfi.“
Hún dæsir.
„Æ, þú veist að maður getur ekki lagt mat á eigin
verðleika. Auðvitað er ég ósátt eins og allir sem fengu
uppsögn. Mér fannst ég vera komin á algjörlega rétta
hillu. Ég er stöðugt að hugsa og fá hugmyndir og er frek-
ar vinnusöm, þó að segi sjálf frá, en lítið í því að búa til
tengslanet og plotta. Ég sit heldur við og vinn. Ég fæ
mikið út úr því.“
Nú brosir hún.
„Ég mætti nú kannski gera meira af því að blanda geði
og spjalla og vera uppi í kaffi.“
– Er þessi atburðarás afleiðing af sameiningu frétta-
stofanna 16. september árið 2008?
„Já, ekki spurning. Ég er náttúrlega fyrrverandi
fréttastjóri og ég hef velt því fyrir mér, hvort menn hafi
ekki viljað losna við mig strax haustið 2008. En ég lagði
mikið á mig til að finna flöt á áframhaldandi samstarfi,
vegna þess að ég taldi mig á réttri hillu hjá þessu fyr-
irtæki, sem er stórt og umfangsmikið og fullt af tækifær-
um. Þannig að ég lýsti því strax yfir, að ég tæki því eins
og hverju öðru hundsbiti að Óðinn yrði tekinn fram yfir
mig í þessu vali, en að ég ætlaði að halda áfram starfi
mínu sem fjölmiðlamaður.“
Fulltrúar fólksins í landinu
– Nú hefur verið gagnrýnt að innlend dagskrárgerð sé
skorin niður, en hún liggi til grundvallar hlutverki RÚV
sem ríkisstofnunar.
„Content is king,“ segir Elín af einurð. „Það er gamalt
viðkvæði í bransanum og eitt af því fyrsta sem Páll
Magnússon sagði við okkur þegar hann tók við. Íslend-
ingar vilja íslenskt efni og ef RÚV ætlar að svara kalli
markaðarins, þá verður það að framleiða íslenska þætti.
Og þeir verða að vera vandaðir. Það er ekki sama hvað
boðið er upp á. Þegar áhorfsmælingar eru skoðaðar, þá
sést vel að íslenska efnið er vinsælast. Þess vegna er leitt
að RÚV sé komið í þá stöðu, að það telji sér ekki lengur
fært að sinna þeim markaði.
Ohf.-væðing RÚV hefur valdið mér vonbrigðum. Þeg-
ar ég byrjaði árið 1998 ríkti mikill metnaður og menn-
ingarlegur andi á stofnuninni, sem ég hreifst mjög af,
komandi úr einkageiranum. Það hafði verið talað illa um
RÚV í mín eyru og ég hef örugglega tekið þátt í því, en ég
komst mjög fljótt á snoðir um það, að í RÚV-andanum
byggju mikil verðmæti. Ég fann að fólk lagði mikið upp
úr heiðarleika og óhlutdrægni, málfar skipti miklu mál
og komið var fram við fólk sem RÚV átti samskipti við af
virðingu – starfsmenn litu á sig sem fulltrúa fólksins í
landinu.“
– Og þetta hefur breyst?
„Mér finnst þetta hafa breyst. Áherslan á rekstrarlegar
forsendur hefur algjörlega náð yfirhöndinni á kostnað
Elín Hirst hefur verið fastagest-
ur á heimilum Íslendinga í tvo
áratugi, fyrst sem fréttaþulur
og fréttastjóri á Stöð 2 og síðar
hjá RÚV. Hún segir það hafa
verið mikið áfall að fá reisu-
passann hjá RÚV í síðustu viku,
en situr þó ekki auðum höndum
og er komin í önnur verkefni.
Pétur Blöndal pebl@mbl.is
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Þakklát fyrir góða skapið
„Mér finnst ég verða
afslappaðri með
aldrinum,“ segir Elín
Hirst. „Ég hef blíðkast
svo ógurlega mikið.“