SunnudagsMogginn - 28.03.2010, Page 41

28. mars 2010 41
H
vað er eig-
inlega svona
merkilegt
við vín? Er
nema von að menn
spyrji. Í grunninn er vín
auðvitað ekkert annað
en gerjaður berjasafi.
Hvernig má það því vera
að um þessa afurð sé rætt
með jafn hástemmdum
hætti og raun ber vitni,
notuð svo fjölskrúðug
lýsingarorð og ritaðar
svo margar bækur og
blaðagreinar?
Það er ekki til neitt einfalt svar við þessum spurn-
ingum. Svarið liggur hins vegar í augum uppi fái menn
tækifæri til að skynja eitthvert af betri vínum veraldar.
Þá duga lýsingarorðin skammt.
Vín nær nefnilega rétt eins og góð tónlist eða fagurt
málverk að örva skynfæri okkar og fegurðarskyn á ein-
stakan hátt.
Rétt eins og heyrn og sjón eru bragð og lykt næm
skynfæri sem við verðum að þjálfa og örva og samtengja
við fyrri reynslu okkar.
Við hlustum á tónlist en til að meta flókin tónverk til
fulls verðum við að öðlast ákveðinn skilning og reynslu.
Grípandi dægurlag fær okkur til að raula með en Wagner
krefst til dæmis aðeins meiri yfirlegu. Okkur finnst eitt-
hvert tiltekið málverk fallegt en ef við ætlum að skilja og
meta ólík stílbrögð og greina á milli stíla og tímabila þarf
að afla sér reynslu og grunnþekkingar.
Þannig er það líka með vín. Við skynjum hvort okkur
þykir eitthvert vín gott eða vont og mörgum dugir sú
skilgreining rétt eins og mörgum þætti nóg að geta
greint á milli þess hvort eitthvað málverk fellur að
smekk okkar eða ekki.
En svo er líka heillandi að kafa aðeins dýpra. Að átta
sig á því hvað það er við vínið sem okkur fellur við. Eng-
in önnur afurð jarðarinnar býr nefnilega yfir jafnmikilli
breidd og dýpt. Vín geta verið einföld en sömuleiðis
flókin og margslungin, jafnvel dulúðug.
Það að skynja þessa dýpt vínsins opnar nýjar víddir.
Að átta sig á því að vín er ekki bara gerjaður berjasafi
rétt eins og málverk er ekki bara litir á lérefti.
Vínið gerir manni kleift að ferðast um heiminn og
finna hvernig ólíkar aðstæður og ólík menning end-
urspeglast í vínglasinu og vínið getur loks dregið jafnvel
einföldustu máltíð upp á hærra plan.
Næst: Vín um víða veröld
Steingrímur Sigurgeirsson
Vín 101 Fyrsti þáttur
Hvað er
svona merki-
legt við vín?
Morgunblaðið/Golli
legum kryddilm. Og allt í einu var ég farin að hugsa um
hvernig Guðríði Símonardóttur úr Vestmannaeyjum og
hinum íslensku húsmæðrunum skyldi hafa litist á
kryddúrvalið í Barbaríinu árið 1627. „Ef kostur er að
krydda fæðu“, orti Hallgrímur maður Guddu löngu síð-
ar. Kannski hún hafi sagt honum eitthvað um krydd-
úrvalið á norðurafrískum mörkuðum.
Frægasta marokkóska kryddblandan er ras el hanout,
sem getur reyndar verið mjög breytileg og það var þess
vegna sem ég keypti mér poka af henni í Marrakesh,
ekki af því að kryddið sé ófáanlegt norðan Atlasfjalla –
það fæst nefnilega í Tiger. Stundum má finna krydd í Ti-
ger sem ekki sést í öðrum búðum. Svo að mér hefði lík-
lega verið óhætt að nota ras el hanout í uppskriftirnar
sem hér fara á eftir, það er haft í að minnsta kosti sumar
úgáfur af þessum réttum. En ég fór aðrar leiðir. – Annars
má búa sér til þokkalegt ras el hanout með því að blanda
saman kóríanderdufti, papriku og brúnkökukryddi í
jöfnum hlutföllum og bæta við dálitlum svörtum pipar
og chili-pipar.
’
Og allt í einu var ég farin að
hugsa um hvernig Guðríði Sím-
onardóttur úr Vestmannaeyjum
og hinum íslensku húsmæðrunum
skyldi hafa litist á kryddúrvalið í
Barbaríinu árið 1627.
Matarmikill, einfaldur kjúklingaréttur. Það má reyndar
sleppa linsubaununum og nota þá heldur minni vökva en
setja kannski eina dós af söxuðum tómötum með í pottinn.
Ef þið eigið ras el hanout má nota það og sleppa öðru kryddi
nema pipar og salti.
Marokkóskur kjúklingaréttur með
linsubaunum
2 msk olía
2 laukar, saxaðir
2-3 hvítlauksgeirar, saxaðir smátt
3 kjúklingabringur
2 tsk paprikuduft
1 tsk kóríander (duft)
½ tsk kanill
½ tsk engifer (duft)
chili-pipar, ¼-½ tsk eftir smekk
nýmalaður pipar
salt
12-15 þurrkaðar apríkósur, skornar í bita
100 g linsubaunir, grænar eða brúnar
safi úr 1 sítrónu
½ l vatn (meira ef þarf)
1 tsk kjúklingakraftur
kóríanderlauf, saxað (má sleppa, eða nota mintulauf eða
steinselju)
e.t.v. ½ rauð paprika
Olían hituð í víðum, þykkbotna potti eða á pönnu og laukur
og hvítlaukur látinn krauma smástund án þess að brúnast.
Kjúklingabringurnar skornar í bita, 3-4 cm á kant, þeir settir
út í og látnir krauma í nokkrar mínútur. Hrært öðru hverju svo
kjúklingurinn taki lit á öllum hliðum. Þá er kryddi, apríkósum,
linsubaunum og sítrónusafa bætt í pottinn og síðan vatni og
kjúklingakrafti. Hitað að suðu og látið malla undir loki í um
20 mínútur, eða þar til linsubaunirnar eru meyrar en ekki
mauksoðnar. Hellt á fat, söxuðum kryddjurtum og e.t.v.
smátt skorinni papriku dreift yfir og borið fram með kúskúsi,
hrísgrjónum eða bara grænu salati og brauði.
Marokkóskur kjúklingaréttur á kúskúsbeði. Morgunblaðið/Kristinn