SunnudagsMogginn - 29.08.2010, Page 24

24 29. ágúst 2010
af að vera úti í móa. Það er allt öðruvísi að vera
sveitabarn en borgarbarn og það var margt í sam-
bandi við lífsstíl í borginni sem maður skildi ekki.
Ég man til dæmis eftir því að þegar ég var sjö ára
kom föðursystir mín og fjölskylda hennar í heim-
sókn og þau gáfu okkur krökkunum Pepsi Cola í
glerflösku. Mér fannst þetta óskaplega góður
drykkur en þegar ég hafði drukkið nokkuð af hon-
um fannst mér rétt að drýgja hann, fór út í bæjar-
læk og lét buna í flöskuna. Þetta þótti borgarfólk-
inu mjög fyndið.
Fyrir norðan byrjuðu börn ekki í skóla fyrr en
þau urðu tíu ára, þannig að við systkinin lærðum
að lesa og reikna heima. Ég held að við höfum verið
vel upplýst. Við hlustuðum mjög mikið á útvarp,
fylgdumst þar með fornsögulestrinum, útvarps-
sögum og leikritum og hlustuðum á alls konar er-
indi og frásagnir.“
Varstu lengi í sveitinni?
„Örfáum dögum fyrir tíu ára afmælisdag minn,
árið 1963, fluttum við úr sveitinni og til Reykjavík-
ur. Það voru ástæður fyrir því. Elsti bróðir minn,
sex árum eldri en ég, var mikill efnispiltur en
veiktist og fór að haga sér einkennilega. Hann
þjáðist af geðklofa og það var mikil röskun í kring-
um það og mikil sorg í fjölskyldunni. Á þessum
tíma var miklu minni þekking á geðsjúkdómum en
nú er. Þegar bróðir minn fór inn á Klepp, um 17 ára
aldur, var hann mikið veikur og honum leið mjög
illa því hann heyrði raddir. Hann var settur inn í
herbergi með sex fullorðnum mönnum sem voru
enn verr farnir en hann. Allt var þetta mjög dapur-
legt. Varnarleysi geðsjúkra er svo óskaplega mik-
ið.“
Voruð þið mörg systkinin?
„Við erum sjö alsystkinin, en pabbi fór að vera
með annarri konu og eignaðist samtals með henni
og móður minni fjórtán börn. Þetta þótti mér
heldur verra þegar ég var yngri. Foreldrar mínir
skildu um tíma en tóku saman aftur og eyddu
seinni hluta ævinnar saman. Mamma dó árið 2000
og það var pabba þungbært að missa hana. En
svona hlutir gerast enn í dag, þótt fólk sé ekki að
eignast mörg börn í samböndum utan hjónabands.
Svona er mannlífið og pabbi minn elskaði tvær
konur og bjó um tíma á báðum stöðum.“
Kynntistu hálfsystkinum þínum?
Já, já, og ég er afskaplega ánægð með þennan
hóp í dag. Þegar við fjölskyldan fluttum suður voru
nokkur hálfsystkini mín fædd og frænka mín var
stundum að benda á litla stráka sem hún sagði vera
S
igrún Haraldsdóttir er ein atkvæðamesta
konan í stétt hagyrðinga. Nú um helgina,
laugardagskvöldið 28. ágúst, verður hald-
ið á Grand hóteli árlegt landsmót hagyrð-
inga, Bragaþing, en Sigrún er meðal þeirra sem séð
hafa um skipulagningu þess. Þangað geta allir hag-
yrðingar mætt í borðhald og skemmtun og fylgst
meðal annars með vísnaeinvígi milli Þingeyinga og
Húnvetninga.
Sigrún, sem er 57 ára, ólst upp í Húnavatnssýslu
til tíu ára aldurs. „Faðir minn var ljómandi góður
hagyrðingur,“ segir hún. „Menn í sveitinni voru
mikið að kveðast á. Þeir voru miklir töffarar í mín-
um augum, hálfgerðir kúrekar. Þeir ortu um dæg-
urmál og stríddu hver öðrum. Pabbi var framsókn-
armaður og ég hef alltaf sagt að ég hafi fram-
sóknargen í mér af því ég lærði ekki síst að lesa
með því að stauta fram úr stöfunum í Tímanum. Ég
orti lítið á yngri árum, nema einstaka vísukvikindi
sem ekkert sérstakt varð úr. Eftir þrítugt reyndi ég
svo eitthvað við ljóðagerð en fyrir um sjö árum
komst ég í samband við félagsskap sem er kallaður
Leir og er póstlisti hagyrðinga á netinu. Þá fór ég að
yrkja eins og vitlaus manneskja.“
Eru margar konur í Leirnum?
„Það eru fáar konur í Leirnum. Konur standa
körlunum fyllilega jafnfætis, eru jafn djarfar,
fyndnar og hugmyndaríkar og þeir, en þær eru oft
tregar til að stíga fram í sviðsljósið. Konur eru
haldnar einhverri leiðindahógværð. Af hverju stíga
þær ekki fram og sýna hæfileika sína? Þær ættu að
hafa meiri metnað.“
Er ástæða til að ætla að vísnagerð sé á undan-
haldi? Er til dæmis áhugi á henni meðal ungs
fólks?
„Ef maður skoðar ljod.is þá virðist annar hver
maður vera að yrkja. Sumt er þar ágætt en aðrir
hrúga saman einhverju endemis bulli og kalla það
ljóð. Ákaflega margir virðast því hafa áhuga á
ljóðagerð en þekkingin og áhuginn meðal yngra
fólks á vísnagerð og því að yrkja undir stuðlum og
höfuðstöfum er, óttast ég, ekki sérlega mikill. Það
væri mikið tjón að missa vísnagerð úr menningar-
flórunni.“
Fjórtán systkini
Víkjum að upprunanum, hvernig var að alast upp
í sveit?
„Það var óskaplega gott og gaman að alast upp í
sveit og tengjast náttúrunni. Stundum finnst mér
að ég sé í eðli mínu hálfgerð kind, ég hef svo gaman
Viðtal
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
Varð aldrei
þiggjandi
„Það er illa farið með lífið að vera ekki glaður og ham-
ingjusamur,“ segir Sigrún Haraldsdóttir hagyrðingur. Sjálf
segist hún vilja yrkja kátar vísur. Í viðtali ræðir hún um
vísnagerð sína, óvenjulegar fjölskylduaðstæður í æsku og
þjóðfélagsumræðu samtímans sem hún segir of neikvæða.
Sigrún „Stundum finnst mér að ég
sé í eðli mínu hálfgerð kind, ég hef
svo gaman af að vera úti í móa.“
Gjörla varla gengur mér
glóru í því að eygja,
furðulegt það ferli er
að fæðast til að deyja.
Sigrún Haraldsdóttir
---
Þér ég vildi gjafir gefa:
Dalalæðu, dúnmjúkt regn
og dögg á mosa.
Angan moldar, óm úr suðri,
yl af sólu.
Bjarta morgna, blæ á vanga,
bláma himins.
Ljósar strendur, léttan hlátur,
langa daga.
Silfurflugu á sumarblómi,
sólvermd engi.
Styrk í mótbyr, stjörnu á himni,
stað á jörðu.
Nið frá öldu, njólu milda,
næturhvílu.
Þrár og vonir, þyt í lofti,
þanda vængi.
Gulan fífil, grænar lendur,
glit á vatni.
Gleði mína.
Sigrún Haraldsdóttir