Morgunblaðið - 12.02.2010, Page 15

Nelson Mandela
1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010
1944
Mandela stofnar ungliða-
hreyfingu Afríska þjóðar-
ráðsins ANC ásamt
Oliver Tambo og
Walter Sisulu.
1961
Suður-Afríka lýst
lýðveldi; gengur úr
Breska samveldinu.
1989
Allir kynþættir fá
aðgang að opin-
berum mann-
virkjum.
2. feb. 1990
F.W. de Klerk, síðasti
hvíti forseti Suður-
Afríku, afléttir banni
við starfi ANC og
annarra frelsishreyfinga.
Mandela er látinn laus
11. febrúar.
Okt. 1993
Mandela deilir friðarverð-
launum Nóbels með de
Klerk, fyrrv. forseta S-Afríku.
15. maí 2004
Tilkynnt að HM í
knattspyrnu fari fram
í Suður-Afríku.
16. júní 1999
Mandela sest í helgan
stein, felur völdin
í hendur Thabo Mbeki.
9. maí, 2009
Þingið kýs Jacob
Zuma sem forseta
eftir afsögn Mbekis
forseta árið áður.
11. júní 2010
19. Heimsmeistara-
keppnin í knattspyrnu
hefst í Suður-Afríku.
1962
Mandela er tekinn
höndum eftir heimkomu
til Suður-Afríku eftir
leynilega för til Alsírs
í herþjálfun.
Merki
Afríska
þjóðar-
ráðsins
2010 FIFA
Merki keppninnar
18. júlí 1918
Nelson Mandela
fæðist nærri bænum
Mthatha, yngsti sonur
ráðgjafa valdafólks í
ættflokknum Thembu.
Sjöundi áratugurinn
Alþjóðasamfélagið
byrjar að þrýsta á
stjórnvöld í S-Afríku.
1991
Mandela kjörinn forseti
ANC. Leifar aðskilnaðar-
laga numdar brott og
alþjóðlegar viðskipta-
þvinganir felldar úr gildi.
14. júní 2005
Mbeki forseti
sviptir Jacob Zuma
varaforseta embætti
vegna spillingarmáls.
1994
Mandela sver embættis-
eið sem fyrsti blökku-
maðurinn til að verða
forseti S-Afríku. Landið
fær aftur aðild að sam-
veldinu. Viðskipta-
þvinganir úr sögunni.
12. júní 1964
Mandela og sjö aðrir
eru dæmdir í lífstíðar-
fangelsi á Robben-eyju
undan ströndum
Höfðaborgar.
Tími Mandela í fangelsi Forseti
MANDELA OG BROT ÚR SÖGU SUÐUR-AFRÍKU
NELSON MANDELA, Í ÞÁTÍÐ OG NÚTÍÐFANGELSISVISTIN
SUÐUR-
AFRÍKA
Höfðaborg Paarl
Jóhannesarborg
Pretoría
Mthatha
BOTSWANA
SIMB.
MÓS.
Pollsmoor-fangelsið
Staðsett í Höfðaborg. Mandela var fluttur
þangað ásamt öðrum leiðtogum Afríska
þjóðarráðsins (ANC) árið 1982.
Victor Verstor-fangelsið
Fangelsi með lágmarksöryggisgæslu
nærri bænum Paarl. Mandela var fluttur
þangað 1988 en var svo látinn laus 1990.
Robben-eyja
Mandela var 18 af fyrstu 27 árum sínum
í fangelsi á Robben-eyju, sjö kílómetra
undan strönd Höfðaborgar.
1
2
3
2 3
1
Nelson Mandela heldur upp á það í þessari viku að 20 ár eru liðin frá því hann var látinn laus úr fanglesi
TÍMAMÓT Í LÍFI MANDELA
Heimildir: Nelsonmandela.org, blaðagreinar.
Í GÆR voru 20 ár liðin frá því Nel-
son Mandela, fyrsti blökkumaðurinn
til að verða forseti Suður-Afríku, var
látinn laus úr fangelsi eftir að hafa
setið 27 ár á bak við lás og slá.
Mandela hefur orðið mörgum að
innblæstri, ekki síst vegna áhersl-
unnar á að fyrirgefa óvinum sínum.
Þessi boðskapur kom skýrt fram í
ræðu sem hann flutti í suður-afríska
þinginu í janúarmánuði 1991.
Þar rifjaði hann upp að þúsundir
hefðu fallið í innbyrðisátökum í land-
inu og að skella mætti skuldinni á
aðskilnaðarstefnuna sem leitt hefði
örbirgð og smán yfir þjóðina. Afnám
stefnunnar hefði verið forsenda þess
að binda endi á ofbeldið. Slíkar al-
hæfingar dygðu þó skammt:
„Við gætum bent fingrinum og út-
deilt sökinni í allar áttir. Ef til vill
myndi það svala eigingjörnum hvöt-
um. En með því að beina gagnrýni
annað, hversu réttmæt sem hún
kann að vera, hjálpum við ekki við
lausn vandans. Þess vegna, hver svo
sem áþreifanleg útkoma fundarins
verður, verðum við að halda sam-
skiptunum áfram, einmitt svo hlúa
megi að málum sem sátt þarf að nást
um og svo leita megi varanlegrar
lausnar á ágreiningsefnum.“
Ræður Nelsons Mandela eru að-
gengilegar á vef stofnunar hans,
www.nelsonmandela.org.
Frelsis-
afmæli
friðarsinna
Mandela fyrirgaf
óvinum sínum
Fréttir 15ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. FEBRÚAR 2010
TAÍVÖNSK kona sýnir skreyttar neglur með mynd af „guði auðæfanna“ í aðdraganda hátíða-
halda til að fagna nýárinu í Taipai, höfuðborg Taívans. Ár tígursins gengur í garð á sunnudag.
Reuters
TILBIÐJA GUÐ AUÐSINS
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
LEIÐTOGAR Evrópusambandsins hafa
náð samkomulagi um að veita Grikkjum
ígildi neyðaraðstoðar í formi lána vegna
gífurlegra efnahagsþrenginga í landinu.
Grikkir tóku upp evruna árið 2000 og er
þetta í fyrsta sinn frá því að gjaldmiðillinn
var tekinn upp í 11 Evrópusambandsríkjum
á nýársdag 1999 sem evrulandi er komið til
hjálpar með svo umfangsmiklum hætti.
Van Rompuy, forseti Evrópusambands-
ins, José Manuel Barroso, forseti fram-
kvæmdastjórnar sambandsins, Nicolas Sar-
kozy Frakklandsforseti, Angela Merkel,
kanslari Þýskalands, Jean-Claude Trichet,
bankastjóri Seðlabanka Evrópu, og George
Papandreou, forsætisráðherra Grikklands,
fóru fyrir samningagerðinni en haft var eftir
spænskum embættismanni að útfærslan
myndi skýrast eftir fund fjármálaráðherra
aðildarríkjanna næstkomandi þriðjudag.
Aðildarríkin ákvarða upphæðina
Jafnframt hefur Donald Tusk, forsætis-
ráðherra Póllands, greint frá því að aðstoðin
verði í formi lánafyrirgreiðslu frá einstökum
aðildarríkjum sem ráða muni upphæðinni.
Líkt og Spánn og Portúgal glímir Grikk-
land við mikinn skuldabagga og er litið á
inngrip sambandsins sem lið í að sporna
gegn frekari erfiðleikum á evrusvæðinu.
Samkvæmt skilyrðum evrópska mynt-
bandalagsins, sem liggur evrunni til grund-
vallar, má halli á fjárlögum ekki fara yfir 3%
af þjóðarframleiðslu.
Grikkir hafa löngu sprengt þetta svigrúm
og fór hallinn í 12,7% á síðasta fjárlagaári,
framúrkeyrsla sem kallar á gífurlegan sam-
drátt í útgjöldum ríkisins.
Óhjákvæmilegt er að aðhaldsaðgerðir
stjórnarinnar komi niður á ýmsum hópum
grísks samfélags og hafa bændur meðal ann-
ars krafist þess að niðurgreiðslur þeim til
handa verði auknar, þrátt fyrir þungar
áhyggjur af því að ríkið stefni í greiðsluþrot.
Grikkir verða ekki skildir eftir
Merkel kanslari, leiðtogi stærsta hag-
kerfis Evrópu, segir ESB ekki munu skilja
Grikki eina eftir og Van Rompuy, fyrsti for-
seti sambandsins, sagði það búast við afger-
andi aðgerðum af hálfu grískra stjórnvalda.
Ljóst má vera að mikið verk er fyrir hönd-
um enda nema skuldir gríska ríkisins nú um
300 milljörðum evra, eða sem svarar 52.884
milljörðum króna, og þarf ríkið að taka 53
milljarða evra til viðbótar að láni í ár til að
stoppa upp í hallann á fjárlögum. Til að bæta
gráu ofan á svart hefur lánshæfismat ríkis-
ins versnað sem aftur hefur leitt til þess að
fjármagnskostnaður hefur aukist. Sá liður
vegur þungt í ljósi þess að 11,6% þjóðar-
framleiðslunnar renna nú til vaxtagreiðslna.
Brýtur blað í
sögu evrunnar
 ESB kemur Grikklandi til hjálpar með við-
reisnarpakka  Landið stefndi í greiðsluþrot
Reuters
Í Aþenu Niðurskurði mótmælt við þingið.
Í HNOTSKURN
»Evran er nú gjaldmiðill 16 aðild-arríkja Evrópusambandsins en
samanlagt mynda ríkin 27 stærsta
hagsvæði í heimi.
»Grikkland er mikið ferðamanna-land og veldur evran því að dýrt
er fyrir fólk frá öðrum myntsvæðum
að ferðast til landsins.