Morgunblaðið - 20.02.2010, Blaðsíða 18

18 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. FEBRÚAR 2010
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
KATRÍN Júlíusdóttir iðnaðarráð-
herra fjallaði um fjárfestingar í
tengslum við orkuframkvæmdir í er-
indi á aðalfundi
Samorku í gær og
sagði að óvissa og
erfiðar aðstæður
til fjármögnunar
hefðu tafið
ákvarðanir um
framkvæmdir.
Það hefði gert að
verkum „að við
verðum að horfa
til nýrra leiða
varðandi fjár-
mögnun slíkra verkefna. Þetta kann
að þýða aðkomu og jafnvel tíma-
bundið eignarhald annarra aðila að
orkuverkefnum, t.d. með verkefna-
fjármögnun,“ sagði hún.
Katrín minnti í samtali við Morg-
unblaðið á að orkuauðlindirnar og
dreifiveiturnar væru nú aðskildar.
,,Orkuframleiðslan er áhættusam-
asti og kostnaðarsamasti þátturinn.
Staðan er einfaldlega sú að lánakjör-
in sem okkur bjóðast eru ekki ásætt-
anleg. Þessi opinberu fyrirtæki eiga
að verja almannahagsmuni og geta
því ekki tekið lán á þessum kjörum
vegna þess að þá fer arðsemin beina
leið úr landi í formi vaxtagreiðslna,“
segir hún. Þess vegna séu nú uppi
hugmyndir um verkefnafjármögnun.
Ef sú leið yrði farin yrði t.d. Lands-
virkjun meðeigandi að nýju félagi
með öðrum, sem gætu verið önnur
orkufyrirtæki, lífeyrissjóðir og hugs-
anlega bæði innlendir og erlendir
einkaaðilar. ,,Mér finnst þetta mjög
ákjósanlegt. Þarna væri hægt að búa
til sérstök félög um einstök verkefni
t.d. um virkjun jarðvarmans, sem
yrði síðan að ákveðnum tíma liðnum
aftur í eigu hins opinbera, eftir t.d. 20
eða 30 ár. Við erum að hugleiða þetta
í þeim tilgangi að freista þess að fá
inn meðfjárfesta sem koma með eig-
ið fé inn í verkefnið,“ segir hún.
Katrín segist hafa fundið fyrir
áhuga mögulegra fjárfesta á þessu
og minnir á að viðræður eru í gangi
við lífeyrissjóði um að koma að fjár-
mögnun verkefna á orkusviðinu. Nú
sé það stjórnvalda að kynna þetta
fyrirkomulag og sækja á fjárfesta
sem áhuga hafa. Nefnir hún jarð-
varmaverkefni á Norðausturlandi
sem dæmi. „Ég er þeirrar skoðunar
að menn hefðu átt að byrja á verk-
efnafjármögnun fyrr og að það hefði
verið skynsamlegt fyrirkomulag við
byggingu Kárahnjúkavirkjunar,“
segir Katrín.
Í erindinu á fundi Samorku sagði
hún að til stæði að leggja fram frum-
varp um ívilnanir vegna fjárfestinga
á Íslandi í ríkisstjórninni á næstu
dögum. Með rammalöggjöf yrði
horfið frá því fyrirkomulagi að gera
sértæka fjárfestingarsamninga
vegna einstakra verkefna, á grund-
velli sérstakra heimildarlaga þings-
ins.
Skoða tímabundið eignar-
hald annarra að virkjunum
 Stofna mætti sérfélög um virkjanir og fá að þeim innlenda og erlenda fjárfesta
Morgunblaðið/RAX
Háhiti Fjárfestingar sem tengjast orkufrekum iðnaði og raforkukerfinu eru
áætlaðar 400 ma. kr. til 2017, þar af um 265 ma. kr. á næstu fjórum árum.
Katrín
Júlíusdóttir
FRANZ Árnason, formaður Sam-
orku, sagði á aðalfundi félagsins í
gær nauðsynlegt að fá erlenda fjár-
festa að framkvæmdum á orku-
sviði. „Slíkir fjárfestar eru til en ég
óttast að þeim fari fækkandi vegna
þess að þær móttökur sem þeir fá á
æðstu stöðum eru oftar en ekki til
þess fallnar að fæla fjárfesta frá
landinu. Sama má segja um ráðstaf-
anir eins og þá að skattleggja raf-
orkunotkun með beinum hætti og
að úrskurða á æðstu stöðum um
aukið eða samþætt umhverfismat
og fleira því tengt án þess að til
þess standi lagaleg skylda,“ sagði
hann.
Þá sagði Franz fullkomlega óá-
byrgt að halda ekki áfram virkjun
jarðhita og fallvatna, til raf-
orkuframleiðslu fyrir orkufrek
iðjuver.
Morgunblaðið/Ómar
Orka Óábyrgt er að virkja ekki
meira að mati formanns Samorku.
Móttök-
urnar fæla
fjárfesta
Óábyrgt að halda
ekki áfram virkjunum
HÚSHITUN er sex til níu sinnum
dýrari á hinum Norðurlöndunum
en hér á landi. Það kostar rúmlega
60 þúsund krónur að kynda með-
alíbúð í Reykjavík, en í höf-
uðborgum hinna Norðurlandanna
myndi sama kynding kosta á bilinu
390 til 550 þúsund krónur á ári, eða
sex til níu sinnum meira. Þetta kom
fram í máli Sigurðar Inga Friðleifs-
sonar, framkvæmdastjóra Orkuset-
urs, á aðalfundi Samorku í gær.
Sigurður Ingi gerði m.a. sérstöðu
Íslands að umtalsefni vegna hinnar
grænu orkuframleiðslu hér á landi
með vatnsafli og jarðhita. Hann
benti á að jarðhitinn sparaði í raun
Íslendingum 50 til 60 milljarða kr. í
erlendum gjaldeyri þegar borið er
saman við kostnað við olíu-
kyndingu.
Ætla megi að sögn hans að um
800 þúsund tonn af olíu þyrfti til að
kynda híbýli Íslendinga. Þess í stað
höfum við jarðhitann og spörum á
því 50 milljarða króna á ári í olíu-
innflutningi. Þetta spari Íslend-
ingum jafnframt brennslu 2,5 millj-
óna tonna af CO2 á ári. Kom fram í
máli hans að ætla mætti að innan
skamms gæti losunarkvóti þess
magns kostað um 9 milljarða króna
á heimsmarkaði. Benti hann einnig
á að raforka til heimila er 3-4 sinn-
um dýrari í t.d. Danmörku og Sví-
þjóð en hér. Þá sagði hann mikil
tækifæri til nýtingar á raforku í
samgöngum.
Mikil tækifæri
grænnar orku
Jarðhitinn sparar okkur 50-60 milljarða
Afrakstur almennings
Reykjavík Helsinki Stokkhólmur Osló Kaupmanna-
höfn
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
Ve
rð
(k
r.
m
.v
sk
.)
Miðað viðmeðalorkuþörf fyrir upphitun og neysluvatn í 135m2 húsi í Reykjavík og hversumikið jafnmikil orkamundi kosta í
höfuðborgum hinna Norðurlandanna, samkvæmt þeim gjaldskrám sem þar gilda. Heimild: Pétur Kristjánsson 27. okt. 2009
VINNA við rammaáætlun um vernd-
un og nýtingu vatnsafls og jarð-
varma er á lokasprettinum. Ætlunin
er að niðurstöður faghópa verði
kynntar á næstu vikum í almennu
kynningarferli. Í kjölfarið mun verk-
efnisstjórnin ljúka við tillögu um for-
gangsröðun virkjunarkosta. Þetta
kom fram í máli iðnaðarráðherra á
aðalfundi Samorku. Þingsályktun-
artillaga um verndar- og nýting-
aráætlun komi svo fram um mán-
aðamótin apríl-maí.
Styttist í
rammaáætlun
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
TVÆR þingsályktunartillögur sem
varða aðdraganda stuðningsyfirlýs-
ingar Íslendinga við innrásina í
Írak árið 2003 voru til umræðu á
Alþingi fyrir helgi. Önnur þeirra
lýtur að birtingu skjala og annarra
upplýsinga vegna ákvörðunarinnar
og hin að skipan rannsókn-
arnefndar sem falið verður að fara
yfir aðdragandann. Tuttugu og sex
þingmenn standa að baki síðari til-
lögunni.
Þingmenn virtust almennt sam-
mála um að allt sem málið varðaði
ætti að vera uppi á borðum. Þor-
gerður Katrín Gunnarsdóttir, vara-
formaður Sjálfstæðisflokksins,
sagðist styðja það fullkomlega að
öll gögn yrðu birt, enda vildi hún
ekki neinn feluleik. Jafnframt
mundi Sjálfstæðisflokkurinn skipa
fulltrúa í rannsóknarnefndina yrði
tillagan samþykkt.
Þorgerður setti hins vegar
spurningarmerki við forgangsröðun
ríkisstjórnarinnar, og að þetta mál
skyldi tekið fram fyrir önnur þarf-
ari sem vörðuðu heimili og fyr-
irtæki í landinu. Hún benti jafn-
framt á að fyrir liggur lögfræðiálit
Eiríks Tómassonar þar sem skorið
er úr um að ákvörðunin hafi verið
lögmæt.
Steinunn Valdís Óskarsdóttir,
þingmaður Samfylkingarinnar og
flutningsmaður tillögunnar um
rannsóknarnefndina, sagði álit Ei-
ríks ekkert merkilegra en hvert
annað lögfræðilegt álit og það
breytti ekki þörfinni á rannsókn.
Steinunn sagðist oft vera spurð
að því hvort það þyrfti að rannsaka
málið, því þegar lægi fyrir hverjir
tóku ákvörðunina. Hún sagði málið
hins vegar ekki snúa að því, heldur
hvernig stóð á því að aðeins tveir
menn, Halldór Ásgrímsson og Dav-
íð Oddsson, gátu tekið slíka
ákvörðun, hvers vegna ákveðið var
að hafa ekki samráð við Alþingi
samkvæmt landslögum, 24. gr.
þingskapalaga, og hvaða ráðherra
bar ábyrgð á því að það var ekki
gert.
Í tillögunni er gert ráð fyrir að
nefndin verði skipuð sex þingmönn-
um, fulltrúum allra flokka. Nefnd-
arstarfið verði ólaunað og ljúki með
skýrslu sem lögð verði fyrir Alþingi
eigi síðar en 1. október 2010.
Þverpólitísk sátt um
birtingu allra skjala
 Fjölmargir þingmenn að baki þingsályktunartillögu um
rannsóknarnefnd vegna stuðnings Íslands við innrásina í Írak
Morgunblaðið/Eggert
Þingið Steinunn Valdís fer fyrir
tillögunni um rannsóknarnefnd.