Skólablaðið - 01.12.1962, Page 30

- 122 -
í tíma og ótíma. Þoldi ég að sjálfsögðu
illa þennan gorgeir. Tók ég mig til og
athugaði málið, kom þá upp úr kafinu,
að Ölafur var einum degi yngri en ég.
Eftir þetta snerist leikurinn við, því ég
fór að kalla Ölaf unga manninn. Höfum
við haft mikla skemmtun af þessu síðan."
"Hvaða áhrif heldur þú annars, að
félagslífið hafi á menn? "
"Félagslífið líkist hinu daglega lífi 1
því, að þar skiptast á skin og skúrir,
meðlæti og mótlæti, en meðlætið hefur
hiklaust slæm áhrif á fólk og í því er
galli félagslífsins. Ég held að mótlætið
hafi haft beztu áhrifin á okkur, hert okk-
ur og kennt að taka tillit til skoðana
annara. Þegar við komum í skólann
erum við full af nýjungagirni og óbil-
girni. En skoðanir okkar slípast og mót-
ast, svo að í 6. bekk erum við orðnir
íhaldsamir, gamlir menn, sem líta með
umburðarlyndi á bramboltið í hinum
forhertu neðri bekkingum. "
"Hvað heldur þú, að neðri bekkingar
þoli verst í fari efribekkinga? "
"Ég held, að það sé einmitt þetta
umburðarlyndi, sem þeir þola verst, "
segir Ölafur og brosir. "Þeir verðalíka
fyrir vonbrigðum, þegar þeir uppgötva,
að efribekkingar ofsækja þá ekki á nokk-
urn hátt. "
"Hvert er álit þitt á skólanum? "
"Það er gömul tradition, að bölva
skólanum í sand og ösku, fyrst eftir að
við setjumst í hann, en þegar fram líða
stundir, breytist afstaðan til hans og í
5. og 6. bekk held ég, að flestir hafi já-
kvæða afstöðu til skólans. Er það al-
kunna, að forhertasta fólk klökknar við
dimission. "
"Kennararnir. Heldurðu, að þeir séu
eins hábölvaðir og af er látið? "
"Kennararnir eru nokkuð misjafnir,
þó eru langflestir mestu heiðursmenn,
sem margt má af læra. Afstaðan til
þeirra er svipuð og afstaðan til skólans
í heild. Menn kunna betur við þá, eftir
því sem þeir eru lengur í skólanum.
Að mínum dómi gætum við þó lært mun
meira af þeim, ef persónuleg kynni yrðu
nánari. "
"Þú hefur löngum verið talinn dæmi-
gerður utanflokkamaður. Hvert er álit
þitt á íslenzkum stjórnmálum? "
"Ég kemst oftast í vont skap, þegar
ég les dagblöðin. Þar er jafnan deilt
um keisarans skegg, vegið á báða bóga,
ekki að kjarnanum, innihaldinu, heldur að
hisminu, ekki að málefnum, heldur mönn-
um. Um mína stjórnmálaskoðun er það
að segja, að ég er íhaldsmaður, allt að
því að hugsjón. En ég er utanflokka,
vegna þess, að á fslandi er enginn
sannur íhaldsflokkur. Hægfara breyting-
ar hafa löngum reynzt bezt, en galgopa-
háttur og skyndiákvarðanir í þýðingar-
miklum málum geta valdið óbætanlegu
tjóni. Það er annars stórfurðulegt, að
ekki skuli hafa hlotizt verra af íslenzk-
um stjórnmálum en þegar er orðið.
Allur þorri manna hefur ekki hundsvit
á þeim, en dansar eftir spiladós flokk-
anna. Helztu rök þeirra er rógburður
um andstæðingana og ósvífni við að afla
flokkunum fylgis er takmarkalaus.
Eitt hið hvimleiðasta og jafnframt hættur-
legasta er þó, þegar stjórnmálaflokkarn-
ir gabba til sín folk undir yfirskini
menningar eða þjóðrækni, en slíkt vill
því miður litt koma fram hjá stjórn-
málamönnunum sjálfum, nema í skála-
ræðum 17. júní og við svipuð tækifæri. "
"Heldur þú ekki, Ölafur, að öflug
þjóðernisvakning gæti orðið hpá íslend-
ingum á mikilli hættustund? '
"Það er erfitt fyrir þjóðina að vita,
hvenær raunveruleg hætta er á ferð.
Það gæti hæglega farið eins og í sög-
unni um úlfinn og lambahirðinn. Hirð-
irinn gerði það að leik sínum að gabba
út heimamenn með því að hrópa, að
úlfurinn væri byrjaður að éta lömbin.
En loksins, þegar úlfurinn kom og smal-
inn hrópaði á hjálp, sátu menn rólegir
inni og þóttust þess fullvissir, að um
gabb væri að ræða. "
"Gæti úlfurinn ekki verið Efnahags-
bandalagið? "
"Það er lítið um það mál hægt að
segja, að svo stöddu, því margir mögu-
leikar virðast geta komið til greina um
afstöðu íslands til þess. Er því mikið
í húfi, að lokaafstaða sé ekki tekin
nema að vel athuguðu máli. Sé það
leyst með fumi og pati, er stórhætta á
ferð, jafnvel sjálfur úlfurinn, og er þa
slæmt að geta ekki treyst sannsögli
smalans. En mikið má vera, ef mál
Efnahagsbandalagsins á ekki eftir að
sanna ágæti íhaldsstefnunnar. "