Skólablaðið - 01.02.1972, Side 27

bifreiðar. Tveir hjólxeiðamenn, hvor með síha stúlku á slánni. Leigu-
vagn með brokkandi hesti fyrir, ökumaður stendur og reiðir svipu.
Allar persónur f þessu atriði sjást á einn eða annan hátt virða umhverf-
ið fyrir sér - hvert annað, hluti, verzlunarglugga, auglýsingu, o.s.frv.,
þ.e.a.s. niðursokknar f percipi og percipere. Það fyrsta, sem við
sjáum af þvi, sem hér hefur verið lýst, er frá sjónarhóli S, sem
stendur hreyfingarlaus og leitar að A með augunum. Hann gæti staðið
við breiða (3 metrar) gangstétt öðrum megin götunnar. A sést loksins
þar sem hann flýtir sér blindandi eftir gangstéttinni og þreifar sig eftir
veggnum vinstra megin við sig. Hann gengur f öfuga átt við alla aðra.
Síður, dökkur frakki (allir aðrir eru klæddir ijósleitum sumarklæðnaði),
kragiim brettur upp, hatturinn dreginn niður yfir augun, skjalataska f
vinstri hendi, hægri hönd skýlir þeim hluta ar.dlitsins, sem ætti að
sjást. Hann þeysir áfram með hjákátlegu óðagoti. S beinir leitandi
augum sfnum til vinstri af götunni á gangstéttina, kemur auga á A, utan
"hlutleysishomsins" (A hegðar sér samkvæmt fyrir fram gefnu mynstri)
(1). A, f percipi, bregst við, hægir á sér og hrökklast að veggnum
(eftir að hafa gengið nógu lengi áfram, til þess að göngulag hans njóti_
súi). S dregur sig þegar til baka og minnkar hornið (2) og A, laus úr
percipi, flýr áfram. S leyfir honum að komast 10 metra á undan en
leggur af stað á eftir honum. (3). Allt utanaðkomandi er héðan f frá
tilviljanakennt (að undanskildu atriðinu með hjónunum), að svo miklu
leyti sem það helzt innan sjónsviðs S.
Hjónin (4). f blindu óðagoti sfnu rekst A á roskin hjón, illa til fara
og reytt, sem standa á gangstéttinni og rýna f dagblað. S ætti að sjá
þau stuttu fyrir áreksturinn. Konan heldur á gæiuapa undir vinstra
handlegg. f smátfma horfir S á A flýta sér áfram, en lftur svo á
hjónin, sem eru að ná sér, nær þeim, gengur spölkorn framhjá þeim
og stanzar til að skoða þau nánar (5). Þegar þau hafa jafnað sig,
snúa þau sér við og glápa á eftir A, konan lyftir lorgnettum upp að
augum sér, maðurinn tekur af sér einglyrni, sem er fest með borða
við jakka hans. Sfðan ifta þau hvort á annað, hún lætur lorgnetturnar
sfga, hann lyftir eingiyrninu aftur. Hann opnar munninn, virðist ætla
að koma með aðfinnslur, hún heldur aftur af honum með handahreyfingu
og lágu "uss"-i. Hann snýr sér aftur við og tekur niður einglyrnið til
þess að horfa á eftir A. Hún finnur augnaráð S hvíla á sér og snýr
sér f átt til hans, lyftir lorgnettunum. Hún ýtir við manni sfnum, sem
snýr sér að henni, lyftir einglyrninu, Iftur f sömu átt og hún, tekur
einglyrnið af sér aftur, Iftur á S. A meðan þau stara á S, kemur
smám saman á þau svipur, sá sami og birtist á andliti blómsölukonunn-
ar f öðrum hluta og sá sami og mun verða á A f lok ræmunnar, -
svipur, sem túlkar angist manns, sem finnur að horft er á hann. Mót-
vægi er andlit apans, sem horfir upp f andlit húsmóður sinnar. Hjónin
loka augunum, hún lætur lorgnetturnar sfga, og þau flýta sér á brott f
sömu átt og allir aðrir, þ.e. f öfuga átt við A og S (6).
S snýr sér aftur að A, sem nú er kominn langt á undan og úr sjónmáli.
S flýtir eftirförinni strax (umhverfið ógreinilegt). A kemur f ljós,
stækkar sífellt, þangað til S hægir á sér fyrir aftan hann f sama horni
og sömu fjarlægð og áður. A hverfur snögglega ixm um opnar útidyr til
vinstri. S hraðar för sinni f sama vettvangi og nær A, sem stendur
kyrr f stigaganginum, við fyrstu þrepin.
2. St igagangu r inn
Fordyri, u.þ.b. 4 fermetrar. Stiginn hægra megin f innra horni.
Afstaða útidyra og stiga er þannig, að S sér A fyrst úr horni, sem er
aðeins stærra en "hlutleysishornið" (S við dyrnar, A hreyfingarlaus við
fyrstu þrepin, hægrihönd á handriði, gengur upp og niður af mæði).
A f percipi (eins og áður), sleppir handriðiinu, ber hendina upp að
þeim hluta andlitsins. sem sést og hrökklast til hliðar upp að veggnum
til vinstri. S hörfar þegar f stað til þess að rninnka homið og A,
laus úr percipi, tekur sér afmr stöðu eins og áður. A gengur upp
nokkur þrep (S stendur kyrr), lyftir höfði, hlustar, hörfar f flýti niður
aftur, krýpur niður f horninu milli stiga og veggs hægra megin, ósýni-
legur hverjum þeim sem niður kemur (7). S horfir á hann og lftur
svo upp f stigann. Hrörleg, gömul kona birtist á neðsta stigapalli.
Hún er með blómabakka, sem hangir á ól um háls hennar. Hún gengur
hægt niður, óstyrkum fótum, önnur höndin styður við bakkann, hin á
handriðinu, Þar sem öll athygli hennar er bundin erfiðleikunum við að
komast niður, verður hún ekki S vör, fyrr en hún er komin alveg niður
og á leið til dyra. Hún stöðvar og öll athygli hennar beinist að S.
Smám saman kemur á andlit hennar sami svipur og prýddi andlit hjón-
anna á strætinu. Hún lokar augunum, lætur fallast á gólfið og liggur
með andlitið innan um dreifð blómin. S dokar við smástund og snýr
sér sfðan þangað sem A sást sfðast. Hann er þar ekki lengur, heldur
á leið upp stigann. S gengur strax að stigarum og sér A um leið og
hann kemur upp-á fyrsta stigapallinn. S flýtir sér af stað á eftir A,
nær honum f öðrum stiganum og er bókstaflega á hælum hans, þegar
hann nær öðrum stigapallin og opnar herbergisdyr með lykli. Þeir fara
báðir inn f herbergið og þegar A snxýr sér við til að loka hurðinni, snýr
S sér lfka.
3. Herbergið
Hér reynir á að leysa þann vanda að sýna sjónsvið tveggja f senn, þvf
að nú bætist sjónsvið A við (8). Hreyfingar S, þar til takmarkinu er
náð, verða að vera á þann veg, að A sjóist ætfð aftan frá úr hæfilegri
fjarlægð, innan hlutleysis, þ.e.a.s. A sér S ekki.
Lftið óvistlegt herbergi (9). A gólfinu sitja stór köttur og lftui hundur,
hlið við hlið. Oraunveruleg. Hreyfingarlaus, þar til þeim er kasrað út.
Köttur stærri en hundur. A borði við vegg eru páfagaukur f búri og
gullfiskur f keri. Þetta atriði skiptist f þrjá hluta.
1. Herbergið undirbúið (gluggi og spegill huldir, hundi og ketti kastað
út, mynd Guðs eyðilögð, breitt yfir gullfisk og páfagauk).
2. Ruggustóll. Ljósmyndir skoðaðar og eyðilagðar.
3. S króar A inni. Lyktir.
1. A stendur við dymar með töskuna f hendinni og virðir herbergið
fyrir sér. Myndir, hver á fætur annarri : hundur og köttur, hlið
við hlið, stara á hann ; spegill; gluggi; fleti með ábreiðu ; hundur