Morgunblaðið - 29.04.2010, Page 1

F I M M T U D A G U R 2 9. A P R Í L 2 0 1 0
STOFNAÐ 1913
98. tölublað
98. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
95
ára
mbl.is
–– Meira fyrir lesendur
fylgir m
eð
Morgun
blaðinu
í dag
DAGLEGT LÍF »10
BRJÁLAÐ AÐ GERA
TIL SJÁVAR OG SVEITA
MENNING »32
EYJAFJALLAJÖKULL
ELÍZU NEWMAN
6
STÓR hluti heimila við Eyjafjörð á í
alvarlegum fjárhagslegum erfiðleik-
um vegna mikilla skulda sem stofnað
var til þegar stofnfé Sparisjóðs
Norðlendinga var aukið fyrir sam-
runa sparisjóðsins við Byr sparisjóð
árið 2007.
Alls nam aukningin fyrir Norð-
lendinga um þremur milljörðum
króna, en Glitnir fjármagnaði stofn-
fjáraukninguna og eru lánin nú hjá
Íslandsbanka.
Stofnfjáreigendur í Sparisjóði
Norðlendinga voru um hundrað tals-
ins og nam meðalskuld á hvern
stofnfjáreiganda því um þrjátíu
milljónum króna. Margir tóku hins
vegar gengistryggð lán, að hluta til
eða að öllu leyti, og hefur fjárhæð
þeirra lána hækkað til samræmis við
gengishrun krónunnar. Þá voru hjón
í sumum tilvikum bæði stofnfjáreig-
endur í sjóðnum og geta skuldir ein-
stakra heimila því verið hátt í hundr-
að milljónir króna.
Gera má ráð fyrir því að dómar
falli á þessu ári í prófmálum, sem
vonast er til að skýri lagalega stöðu
stofnfjáreigendanna gagnvart bank-
anum. bjarni@mbl.is | Viðskipti
Stofnfjáraukning dregur dilk á eftir sér
Skuldum vafin
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
Á SAMA tíma og lífeyrissjóðir eru
almennt að taka ákvörðun um lækk-
un á lífeyrisgreiðslum hækka lífeyr-
isgreiðslur sem Lífeyrissjóður
starfsmanna ríkisins greiðir til sinna
sjóðsfélaga. Sjóðurinn birti í gær töl-
ur um afkomu á síðasta ári, en sjóð-
urinn skilaði 2,9% raunávöxtun sem
er talsvert betri niðurstaða en aðrir
sjóðir hafa verið að sýna.
Almenni lífeyrissjóðurinn ætlar að
lækka lífeyrisgreiðslur um 16,7%,
Lífeyrissjóður verzlunarmanna um
10% og Gildi um 7%.
Lífeyrisgreiðslur í A-deild LSR
eru verðtryggðar og hækka mánað-
arlega í takt við vísitölu neysluverðs.
Lífeyrir flestra sem eru í B-deildinni
hækkar í takt við breytingar á launa-
vísitölu opinberra starfsmanna.
Haukur Hafsteinsson, fram-
kvæmdastjóri LSR, segir að niður-
staða síðasta árs sé viðunandi. Skýr-
ingin á þokkalegri afkomu í þessu
erfiða umhverfi sé samsetning
eignasafnsins. Erlendu hlutabréfin,
sem eru um þriðjungur af eignum
sjóðsins, skiluðu 35,8% ávöxtun á
árinu. Vextir á innlánsreikningum í
bönkum voru með hæsta móti og
eins hafi verið góð ávöxtun á ríkis-
skuldabréfum og sveitarfélagabréf-
um. Það sem hafi dregið ávöxtunina
niður séu afskriftir vegna skulda-
bréfa fyrirtækja.
Um áramót var halli á A-deildinni
13,2%. Það er innan marka sem lög
heimila. Ef bregðast á við halla-
rekstri deildarinnar kveða lög á um
að það skuli gera með því að hækka
iðgjald ríkisins, en það er 11,5%.
LSR hækkar lífeyri á með-
an aðrir lækka greiðslur
 Framkvæmdastjóri sjóðsins segir
greiðslurnar hækka í takt við verðlag
„ÉG HEF reynt allt sem ég hef getað til að bjarga málum. Það virðist ekki
vera hægt að gera neitt fyrir okkur þó að það sé hægt að gera ýmislegt fyr-
ir aðra,“ segir Sigurgeir Runólfsson, bóndi á Skáldabúðum, sem hefur hætt
búskap eftir að hann og Þórey Guðmundsdóttir, kona hans, voru neydd til
að selja jörðina. Jörðin var seld án auglýsingar. Fyrir tveimur árum voru
boðnar 230 milljónir í jörðina, en hún var seld fyrir 150 milljónir. | 12
„ÉG HEF REYNT ALLT TIL AÐ BJARGA MÁLUM“
Morgunblaðið/RAX
 Farsælast væri
að flokkar sem
ná kjörnum
fulltrúum í borg-
arstjórn starfi
sameiginlega að
stjórn borgar-
innar að loknum
kosningum í vor.
Þetta kom fram í
viðtali við Hönnu
Birnu Kristjáns-
dóttur, borgarstjóra og leiðtoga
Sjálfstæðisflokksins, í Spjallinu á
Skjánum í gærkvöldi.
„Ég hef lengi verið þeirrar skoð-
unar að stjórnmálin þurfi að breyt-
ast,“ sagði Hanna Birna í samtali
við Morgunblaðið. Hún minnti á að
síðasta eina og hálfa árið eða svo
hefðu meiri- og minnihluti í borg-
inni starfað saman þvert á flokks-
línur með góðum árangri. Við
ríkjandi aðstæður væri þetta verk-
lag nauðsynlegt og víða erlendis
þætti það sjálfsagt. Aðspurð sagði
borgarstjóri að fulltrúar flokka
sem bjóða fram til borgarstjórnar
hefðu ekki átt í viðræðum um
myndun „þjóðstjórnar“ eftir kosn-
ingar en kvaðst vænta samstöðu um
helstu mál. sbs@mbl.is
Hanna Birna vill „þjóð-
stjórn“ eftir kosningar
Hanna Birna
Kristjánsdóttir
 Enn er óvissa
um aðkomu líf-
eyrissjóða að
verklegum stór-
framkvæmdum.
Þó er þess vænst
að framkvæmdir
geti hafist í haust
við samgöngu-
miðstöðina, þar
sem gert er ráð fyrir sérstöku
gjaldi á öll fargjöld. Rætt er um að
sjóðirnir komi að fjármögnun
vegna stækkunar flugstöðvar á Ak-
ureyri og fái endurgreitt með
tekjum af sama gjaldstofni og af
samgöngumiðstöðinni. Á nýju
minnisblaði segir að ekki sé víst
hvort sjóðirnir komi að fjármögnun
Búðarhálsvirkjunar eða að bygg-
ingu nýja sjúkrahússins. »8
Óvíst um aðkomu lífeyris-
sjóða að framkvæmdum
Svo virðist sem Portúgal verði
næsta fórnarlamb fjármálakrepp-
unnar, á eftir Grikkjum. Ávöxt-
unarkrafa á portúgölsk ríkis-
skuldabréf hækkar hratt og
skuldatryggingaálag sömuleiðis.
Viðskipti
Syrtir í álinn í
Portúgal
Stjórnarformaður Íslandsbanka
segir að bankar séu almennt ekki
góðir eigendur rekstrarfélaga og
að mikilvægt sé að koma fyrir-
tækjum sem þeir taka yfir sem fyrst
á markað.
Bankar selji
rekstrarfélög