Morgunblaðið - 01.06.2010, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚNÍ 2010
Mörður Árnason, varaþingmað-ur og verðandi þingmaður
eftir að hafa náð að rýma sæti fyr-
ir ofan sig, segir að kosningaúrslit
Samfylkingarinnar séu þau verstu
frá upphafi. Hann er ekki mjög
hjálplegur forystu flokksins.
   
Félagi hans Karl Th. Birgisson,fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri
flokksins, tekur
við keflinu af
Merði í pistli á
Herðubreið og
veitist að Degi B.
Eggertssyni.
   
Karl bendir á að bæði nú og árið2006 hafi kosningabarátta
Dags orðið til þess að fylgi flokks-
ins minnkaði. Krafa þessa fyrrver-
andi framkvæmdastjóra Samfylk-
ingarinnar er skýr: Dagur á að
segja af sér.
   
Sérstakur ávinningur er að því,að mati Karls, að þá skapast
rými fyrir Hjálmar Sveinsson, út-
varpsmann. Sá sagðist um helgina
ætla að hugsa sig um hvort hann
tæki sæti varaborgarfulltrúa. Eftir
stuttan leikþátt kynnti hann á
mánudag að hann hefði tekið
ákvörðun um að sitja, þrátt fyrir
að það „væri að mörgu leyti freist-
andi bara að stökkva í burtu og
segja kjósendur eru vitleysingar“.
   
Það verður auðvitað hver aðmeta fyrir sig hversu freist-
andi það er að segja að kjósendur
séu vitleysingar. Og út af fyrir sig
fara slíkar pælingar ágætlega
saman við tal Besta flokksins um
að sumir borgarbúar séu „aum-
ingjar“.
   
Vaxandi sundurlyndi innan Sam-fylkingarinnar er hins vegar
orðið afar eftirtektarvert. Ekki
síst í ljósi ummæla formanns
flokksins um að þétta raðir og
smala köttum.
Af vitleysingum og aumingjum
Veður víða um heim 31.5., kl. 18.00
Reykjavík 11 súld
Bolungarvík 10 alskýjað
Akureyri 11 léttskýjað
Egilsstaðir 13 skýjað
Kirkjubæjarkl. 9 alskýjað
Nuuk 5 léttskýjað
Þórshöfn 8 skýjað
Ósló 21 heiðskírt
Kaupmannahöfn 17 heiðskírt
Stokkhólmur 17 heiðskírt
Helsinki 16 léttskýjað
Lúxemborg 13 skýjað
Brussel 13 skýjað
Dublin 14 skýjað
Glasgow 19 léttskýjað
London 16 skýjað
París 16 skýjað
Amsterdam 17 léttskýjað
Hamborg 15 skýjað
Berlín 12 skúrir
Vín 14 skýjað
Moskva 23 heiðskírt
Algarve 30 heiðskírt
Madríd 32 heiðskírt
Barcelona 24 léttskýjað
Mallorca 29 heiðskírt
Róm 24 léttskýjað
Aþena 31 léttskýjað
Winnipeg 13 skýjað
Montreal 18 skýjað
New York 28 heiðskírt
Chicago 28 skýjað
Orlando 30 léttskýjað
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnar-
greinum Morgunblaðsins á slóðinni
http://mbl.is/mogginn/leidarar/
STAKSTEINAR
VEÐUR
1. júní Sólarupprás Sólsetur
REYKJAVÍK 3:22 23:30
ÍSAFJÖRÐUR 2:41 24:21
SIGLUFJÖRÐUR 2:21 24:07
DJÚPIVOGUR 2:42 23:09
FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Til skoðunar var í allsherjarnefnd Alþingis í
byrjun maímánaðar að nefndin flytti frumvarp
til breytinga á lögum um kosningar til sveit-
arstjórna. Markmiðið var að samræma ákvæði
um vægi útstrikana til jafns við það sem er í
lögum um kosningar til Alþingis, en þar er vægi
útstrikana mun meira. Árni Þór Sigurðsson,
varaformaður allsherjarnefndar, segir að efa-
semdir hafi komið fram um að flytja frumvarpið
svo skömmu fyrir kosningar þegar framboðs-
frestir væru liðnir og kosning utan kjörfundar
hafin. Því hafi verið fallið frá því að flytja frum-
varpið.
„Til að þingnefnd flytji mál þurfa allir fulltrú-
ar í nefndinni að vera sammála og það var ekki
samstaða í nefndinni um að gera þetta með
þessum hætti,“ segir Árni Þór Sigurðsson.
„Vissulega eru það rök í sjálfu sér að ekki eigi
að krukka í kosningalög svo skömmu fyrir kosn-
ingar, en ég tel ekki að efnislegur ágreiningur
sé um málið. Í raun er sjálfsagt að sömu reglur
gildi almennt í kosningum. Hugmyndin var að
nefndin flytti málið til að það fengi skjótari með-
ferð í gegnum þingið. Þegar þessi háttur er
hafður á þarf mál ekki að fara inn í nefndina á
milli umræðna, en til þess þurfa nefndarmenn
að vera sammála.“
Frumvörp um persónukjör liggja fyrir Al-
þingi, en Árni segir að þau verði tæpast af-
greidd á yfirstandandi þingi. Hins vegar verði
áfram unnið að þeim málum og hugsanlega verði
þau tekin til umræðu á þingi í september.
Breytingar á sveitarstjórnarlögum verði vænt-
anlega rædd í samhengi við umræðu um per-
sónukjörið.
Erfiðara að breyta röð frambjóðenda
í sveitarstjórnarkosningum
Ekki er samræmi í lögum um kosn-
ingar til Alþingis annars vegar og
til sveitarstjórna hins vegar. Eftir
breytinguna á lögum um kosn-
ingar til Alþingis árið 2000 hefur
verið mun erfiðara að breyta röð
frambjóðenda við sveitarstjórn-
arkosningar en við alþingiskosn-
ingar. Til að breytingar á röð
frambjóðenda á listum til sveit-
arstjórna nái fram að ganga þarf sam-
stillt átak helmings kjósenda viðkomandi fram-
boðs.
Við alþingiskosningar nægir mun lægra hlut-
fall eins og dæmi frá síðustu þingkosningum
sýna. Í ákveðnum tilvikum geta um 10% útstrik-
anir á lista til þingkosninga haft áhrif á röðun,
en áhrifin fara m.a. eftir fjölda sæta sem við-
komandi listi fær og einnig eftir því hvaða sæti
viðkomandi skipar. Algengt er að útstrikanir í
15-20% tilvika færi frambjóðendur til um sæti.
Útstrikanir á listum algengari en áður
Kjósendur hafa í auknum mæli í síðustu kosn-
ingum nýtt sér möguleika á að breyta röðun á
lista. Tvær ástæður gætu skýrt þessa þróun,
annars vegar umrót í þjóðfélaginu og hins vegar
hafa kjósendur séð að breytingar á röðun hafa
haft áhrif í kjölfar breytinga á lögum um kosn-
ingar til Alþingis árið 2000.
Hressilegar útstrikanir í kosningunum á laug-
ardag munu hins vegar væntanlega ekki hafa
nein áhrif þar sem lögum um sveitarstjórn-
arkosningar var ekki breytt til samræmis.
Eigi að síður voru líka gerðar breytingar á
lögum um sveitarstjórnarkosningar árið 2000, en
þær breytingar fjölluðu einkum um tæknileg at-
riði. Samræmi var á milli laga um kosningar,
hvort sem er til Alþingis eða sveitarstjórna,
fram að breytingunni árið 2000.
Frumvarpið féll á tíma
 Aukið vægi útstrikana var rætt í allsherjarnefnd í byrjun maímánaðar
 Ekki samstaða í nefndinni að flytja frumvarp svo skömmu fyrir kosningar
Morgunblaðið/Ómar
Kjörkassar Farið var í gær með kjörkassana úr Ráðhúsi Reykjavíkur í geymslu, með atkvæðunum í.
Á heimasíðunni landskjor.is skrifar Þorkell
Helgason, sem hefur verið ráðgjafi stjórnvalda
varðandi kosningalög í meira en þrjá áratugi,
hugleiðingu um val á frambjóðendum. Þar seg-
ir: „Mannleg mistök eru væntanlega ástæða
þess að ákvæði um útstrikanir sátu eftir í lög-
um um kosningar til sveitarstjórna þegar sam-
svarandi ákvæðum var breytt í þingkosn-
ingalögum árið 2000. Snemma var bent á
mistökin en leiðrétting hummuð fram af sér.
Við erum fámenn þjóð með litla stjórnsýslu. Því
þurfum við sífellt að huga að einföldum
leiðum...
Ættum við ekki að hafa aðeins ein
kosningalög í stað a.m.k. fernra eins og
nú er? Norðmenn láta sér nægja ein
heildarlög en auðvitað með sérköflum um
hvert afbrigðið. Sama gera margar aðrar
þjóðir og alþjóðastofnanir á þessu sviði
mæla með einum samræmdum lagabálki.“
Ættum við ekki að
hafa ein kosningalög?
ÞORKELL HELGASON Á LANDSKJOR.IS