Fréttablaðið - 06.12.2011, Blaðsíða 12

12 6. desember 2011 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Í
slendingar eru bókaþjóð – því er að minnsta kosti haldið
fram á tyllidögum. Árlega eru gefnir út mýmargir bóka-
titlar, ekki síst ef tillit er tekið til höfðatölunnar góðu. Barna-
bókaútgáfa er hér blómleg og þótt á þeim akri sé vissulega
ekki allt jafngott má samt sem áður fullyrða að úrvalið af
góðum og vönduðum barnabókum, íslenskum og þýddum, fyrir
alla aldurshópa sé gott. Sala bóka á Íslandi er einnig með ágætum
þannig að að óathuguðu máli mætti gera ráð fyrir að íslensk börn
væru eins og fiskar í vatni þegar kemur að því að lesa bækur sér
til fróðleiks og skemmtunar.
Skammt er síðan birtar voru
niðurstöður könnunar sem
leiddi í ljós að um fjórðungur
unglingsdrengja og tæplega tíu
prósent jafnaldra stúlkna lesa
sér ekki til gagns. Það kann að
standa í einhverju samhengi
við niðurstöður rannsóknar á
notkun barnabókmennta í skólum og lestrarvenjum átta til ellefu
ára barna á Íslandi og í þremur öðrum Evrópulöndum.
Þar kemur fram að íslenskar barnabækur eru ekki hluti af
námskrá grunnskóla á sama hátt og tíðkast til dæmis í Bretlandi
og á Spáni. Íslenskir kennarar virðast síður meta og nýta barna-
bókmenntir í kennslu en kennarar hinna landanna þar sem rann-
sóknin var gerð. Íslensk börn mynda sér einnig síður skoðanir
á því sem þau lesa en börn í hinum löndunum þremur og skrifa
sömuleiðis sjaldnar um það sem þau lesa.
Nú þegar jólabókaflóðið er í algleymingi og foreldrar og frænd-
fólk huga að jólagjöfum handa erfingjum landsins er ágætt að
velta fyrir sér gildi þess að börn lesi. Lestur og lesskilningur er
lykilþáttur í öllu námi og einnig í gríðarstórum hluta þeirra starfa
sem börnin eiga eftir að leggja fyrir sig í framtíðinni. Þá er ótalin
sú gleði sem getur falist í því að gleyma sér með góðri bók. Það
er því til mikils að vinna að laða börnin að bókum.
Það þarf þorp til að ala upp barn. Guðmundur Engilbertsson,
lektor við Háskólann á Akureyri, bendir á í frétt hér í blaðinu að
það sé ekki aðeins á ábyrgð skóla og foreldra að hvetja börn til
lestrar, heldur alls samfélagsins. Á Spáni og í Englandi og Tyrk-
landi, sem rannsóknin náði einnig til, er mun meiri áhersla lögð á
hlutverk systkina, fjölmiðla, vina og bekkjarfélaga þegar kemur
að lestraruppeldi meðan íslenskir þátttakendur töldu ábyrgðina
alfarið liggja hjá foreldrum og kennurum.
Það þarf samstillt átak til að hefja barnabókmenntir til meiri
virðingar, ekki bara í skólum heldur í öllu samfélaginu. Það á
að fjalla meira um barnabækur í fjölmiðlum, fullorðnir fyrir
fullorðna, fullorðnir og börn fyrir börn. Foreldrar og aðrir sem
umgangast og ala upp börn eiga ekki bara að lesa fyrir lítil börn
heldur halda áfram að lesa barnabækurnar sem börnin eru farin
að lesa sjálf og tala um þær við börnin. Í skólanum á að vera vett-
vangur fyrir börn að miðla hvert öðru af því sem þau lesa.
Í góðri barnabók er menningu barna miðlað með allt öðrum
hætti en kostur gefst á í hefðbundnu námsefni. Öll börn ættu að
eiga aðgang að þeim heimi.
Enn einu sinni hefur okkur atvinnurek-endum hlotnast sá heiður að fá að hlaupa
undir bagga með bönkunum. Hjá Íslands-
banka var 42 sagt upp störfum á einu bretti.
Reikna má með að stór hluti þeirra þurfi á
atvinnuleysisbótum að halda. Atvinnurek-
endur standa undir atvinnuleysis bótum með
tryggingagjaldi á laun.
Því má með réttu segja að Íslandsbanki
sé að velta byrðunum yfir á þá sem þó
reyna að hafa fólk í vinnu.
Samtals hafa fjármálastofnanir losað
sig við 2.000 starfsmenn frá hruni til
að hámarka hagnað sinn. Íslandsbanki
hagnaðist um 8 milljarða fyrstu sex mánuði
ársins, Arion banki um 13,6 milljarða fyrstu
níu mánuðina og Landsbankinn um 27 millj-
arða fyrstu níu mánuðina.
Eiginfjárhlutfall bankanna er gríðarlega
sterkt og lausafjárstaðan svo góð að seðl-
arnir vella út um eyrun á gjald kerunum.
Arður hefur ekki verið greiddur út frá
stofnun bankanna 2008 og hleðst bara upp.
Með öðrum orðum, bankarnir standa
betur en flest ef ekki öll fyrirtæki í
landinu. Samt finnst þeim Höskuldi
Ólafssyni, Birnu Einarsdóttur og Steinþóri
Pálssyni ekkert sjálfsagðara en reyna að
kreista út aðeins meiri hagnað með því að
vísa starfsfólki sínu á framfæri atvinnu-
leysistrygginga – á kostnað viðskiptavina
sinna.
Vissulega mátti fækka eitthvað í
bönkunum eftir hrun. En hvers vegna þarf
að ganga svona langt? Hvers vegna finnst
bönkunum sjálfsagt að senda okkur hinum
reikninginn? Mundi heimurinn farast ef
bankarnir högnuðust aðeins minna?
HALLDÓR
Hvers vegna finnst
bönkunum sjálfsagt að
senda okkur hinum reikning-
inn? Mundi heimurinn farast
ef bankarnir högnuðust aðeins
minna?
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
Fjármál
Ólafur
Hauksson
almannatengill
Leyfið bönkunum
að koma til mín
Hinn ofsótti söfnuður
„Þér munuð öðlast kraft, er heilagur
andi kemur yfir yður, og þér munuð
verða vottar mínir í Jerúsalem og allri
Júdeu, í Samaríu og allt til endimarka
jarðarinnar.“ Svo segir í Postulasögu
og er mælt við lærisveina Krists. Til
þessara orða, og fleiri, horfðu píslar-
vottar löngum er þeir voru pyntaðir
og líflátnir fyrir sakir trúar sinnar. Nú
virðist ný alda píslarvættis runnin
upp og mátti heyra hennar getið
í orðum Höskuldar Þórhalls-
sonar, þingmanns Framsóknar-
flokksins, í gær. „Það hefur verið
vegið að íslensku þjóðkirkjunni
á skipulegan hátt í
langan tíma,“ sagði
þingmaðurinn og vildi að innanríkis-
ráðherra kannaði málið, sérstaklega
innan Háskóla Íslands.
Hinn ríkisstyrkti söfnuður
Eitt skilur þó að píslarvotta
frumkristninnar og Höskuld og
félaga; nefnilega að þjóðkirkjan nýtur
fjárútláta umfram aðra söfnuði. Á
fjárlögum ársins 2012 er gert ráð fyrir
að greiða 1,3 milljarða beint
til þjóðkirkjunnar. Þá eru
messur safnaðarins fluttar
í ríkisreknu útvarpi og á
ýmsan annan hátt nýtur
söfnuðurinn betri
stöðu en aðrir.
Ég þekki mann
sem þekkir mann
Umræðan um áhuga félags í eigu
kínverska fjárfestisins Huangs Nubo
á kaupum á Grímsstöðum á Fjöllum
gerist æ skringilegri. Búið er að draga
fram konu sem býr í Japan og þekkir
því Kínverja og um helgina kom í
ljós að Kanadamenn hafa áhyggjur
af kaupunum, vegna herfræðilegrar
stöðu. Vonandi mun ekki rísa herstöð á
Hólsfjöllum, en það verður spennandi
að sjá hver verður næst dreginn fram
í umræðuna. Fóru Stuðmenn ekki til
Kína um árið sem Strax? Þeir hljóta að
vita eitthvað um málið.
kolbeinn@frettabladid.is
Lestur er lykill.
Notum allar góðu
barnabækurnar