Morgunblaðið - 24.07.2010, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 2010
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Ríkjaráð-stefnaEvrópu-
sambandsins
verður haldin eftir
helgi og þar verð-
ur Össuri Skarp-
héðinssyni utanríkisráðherra
kynnt afstaða sambandsins í
aðlögunarviðræðunum við Ís-
land. Bloomberg-fréttastofan
segist hafa komist yfir skjal
með drögum að afstöðu sam-
bandsins og þar segi að þrýst
verði á Ísland í nokkrum mál-
um, þar með talið því sem snýr
að Icesave og sjávarútvegs-
málum. „Það verður mjög
krefjandi að uppfylla aðlög-
unarskilyrðin, ekki síst á svið-
um sjávarútvegs, landbúnaðar
og byggðaþróunar, umhverf-
ismála, frjálsra fjármagns-
flutninga og fjármálaþjón-
ustu,“ segir í skjali
Evrópusambandsins, sam-
kvæmt frétt Bloomberg.
Engum þarf að koma á
óvart að slíkan texta sé að
finna í skjali sem lýsir afstöðu
Evrópusambandsins til aðlög-
unarviðræðna við Ísland. Að-
lögunarviðræðurnar, sem
stundum hafa verið nefndar
aðildarviðræður, ganga eink-
um út á að ákvarða hverju Ís-
land þarf að breyta til að laga
sig að kröfum Evrópusam-
bandsins og að einhverju leyti
hversu hratt það
skuli gerast. Ólíkt
því sem einhverjir
töldu – og sumir
segjast enn trúa –
eru þetta ekki við-
ræður tveggja
jafnrétthárra aðila sem semja
um ýmis atriði og mætast að
meðaltali á miðri leið.
Ísland er þess vegna fyr-
irfram í mjög veikri samn-
ingsstöðu gagnvart Evrópu-
sambandinu og innan þess eru
engin áform um að breyta um
stefna vegna krafna Íslands.
Við þetta bætist svo að rík-
isstjórn Íslands hefur sýnt að
hún mun ekki einu sinni reyna
að halda fram málstað lands-
ins. Ríkisstjórnin hefur þvert
á móti sýnt að vegna mikils
áhuga á að fá samþykki ríkja
Evrópusambandsins lætur
hún eiga sig að gæta hags-
muna Íslands á öðrum sviðum.
Ferð Össurar til Brussel í
næstu viku felur þess vegna
ekki í sér tækifæri til að
kynna afstöðu Íslands og
hvaða hagsmuni ríkisstjórnin
hyggist verja. Í ferðinni felst
aðallega hætta á að Össur
Skarphéðinsson, fyrir hönd
ríkisstjórnar Íslands, beygi
sig einu sinni enn gagnvart
óbilgjörnum kröfum tiltek-
inna ríkja Evrópusambands-
ins.
Í aðlögunarviðræð-
unum er það ESB en
ekki Ísland sem
setur skilyrðin}
Aðlögunarskilyrði
Evrópusambandsins
Atvinnuleysihefur verið
viðvarandi vanda-
mál í Evrópusam-
bandinu og yf-
irþyrmandi hjá
ungu fólki í flest-
um þeim löndum.
Hefur atvinnuleysi í ESB
þannig verið meira að jafnaði
undanfarin 10 ár en á Íslandi á
stuttum hörmungartíma eftir
bankakreppu. Því eru það
veruleikafirrtir menn sem
segja að Ísland eigi að ganga í
Evrópusambandið til að
tryggja traust atvinnulíf. Þeir
hafa þá bersýnilega ekki fund-
ið nein bitastæð rök og þykir
betra að veifa röngu tré en
engu. Nýlega var sagt frá því í
fréttum að til stæði að lífeyr-
issjóðir og ríkið gerðu með sér
samkomulag sem leiddi til
þess að farið yrði í tilteknar
framkvæmdir í vegamálum.
Það var kynnt með þeim hætti,
að markmiðið væri að „vega-
framkvæmd skapi störf (strax)
í haust.“ Vissulega getur verið
réttlætanlegt að veita fé til að
flýta framkvæmdum þegar
tímabundin lægð
er í atvinnumálum.
En sú aðgerð er þó
ekki til þess fallin
að „skapa störf.“
Um leið og inn-
spýtingunni lýkur
eru þau störf sem
hún „skapaði“ fyrir bí. Rík-
isvaldið er sjaldnast vel til fall-
ið að fara í hlutverk skapara
starfa til frambúðar, nema þá
ríkisstarfa. En það getur á
hinn bóginn lagt góðan grunn
að því að störf verði til. Það
gerist með hófsemd í skatt-
heimtu, með því að halda aftur
af sér í reglusetningu og óhófi
í opinberum fyrirmælum og
þar fram eftir götunum. Nú-
verandi ríkisstjórn, sem ætlar
sér að semja við lífeyrissjóðina
um að „skapa“ fyrir sig tíma-
bundin störf hefur frá sínum
fyrsta degi lagt steina í götu
þess að heilbrigt og frjótt at-
vinnulíf megi þróast. Það er
meinið. Því þegar heilbrigt og
frjótt atvinnulíf fær þrifist fyr-
ir fjandsamlegu ríkisvaldi, þá
fjölgar tækifærunum varan-
lega fyrir vinnufúsar hendur.
Heilbrigð umgjörð
atvinnulífs til lengri
tíma er miklu far-
sælli en tímabundin
innspýting fjár}
Skammtímalausnir
F
ulltrúar Sjálfstæðisflokksins í ut-
anríkismálanefnd Alþingis, þau
Sigurður Kári Kristjánsson og
Ragnheiður Elín Árnadóttur,
lögðu fram bókun þess efnis í
gær að viðvera utanríkisráðherra á ríkjaráð-
stefnu Evrópusambandsins væri óviðeigandi.
Ástæðuna sögðu þingmennirnir skort á stuðn-
ingi við umsókn Íslands um aðild að Evrópu-
sambandinu.
Óháð því hvað mönnum kann að finnast um
þessa bókun Sigurðar og Ragnheiðar, var afar
forvitnilegt að lesa um viðbrögð formanns ut-
anríkismálanefndar, Árna Þórs Sigurðssonar.
Árni sagði í samtali við mbl.is í gær: „Mér sýn-
ist hún aðeins vera sett fram til að uppfylla þær
kröfur sem landsfundur Sjálfstæðisflokksins
leggur á sína þingmenn í þessu máli.“ Af orð-
um Árna má ráða að þau Sigurður og Ragnheiður séu bar-
asta bundin af stefnu síns flokks. Þau hafi hreinlega verið
að ganga erinda flokksmanna sinna. Að mati Árna er hið
rétta að „framkvæmdavaldið vinni eftir því sem Alþingi
hefur falið því að gera“. Til glöggvunar fyrir lesendur er
framkvæmdavaldið í þessu tilfelli Össur Skarphéðinsson.
Þetta lýsir auðvitað mögnuðum lýðræðisskilningi.
Hann verður ekki túlkaður öðruvísi en að þingmenn eigi
ekki að haga málflutningi sínum eftir stefnu síns flokks
eða vilja flokksmanna, heldur því sem meirihluti Alþingis
hefur ákveðið, með góðu eða illu. Þessi ummæli þurfa
kannski ekki að vera óvænt, komandi frá einum forvíg-
ismanna Vinstri grænna á Alþingi. Eftir að sá
flokkur komst að ríkisstjórnarborðinu hefur
nánast allt gerst sem forystumenn flokksins
lofuðu kjósendum sínum að myndi ekki gerast.
Formlegrar umsóknar um aðild að Evrópu-
sambandinu er þar auðvitað skemmst að minn-
ast. Ráðamenn hafa gert margítrekaðar til-
raunir til að láta íslenska skattborgara
gangast í ábyrgð fyrir skuldum hins fallna
Landsbanka. Íslenskt orkuframleiðslufyr-
irtæki með talsverð nýtingarréttindi á jarðhita
komst að fullu í eigu erlends fyrirtækis fyrir
skömmu. Að vísu hefur verið boðuð einhvers
konar rannsókn á hinu síðastnefnda, sem gæti
friðað einhverja.
Þrátt fyrir að Vinstri grænir hafi svikið
mörg af sínum helstu kosningaloforðum og
horfið frá meginstefjum í stefnu sinni, er ekki
nema sanngjarnt að tína til einhverjar aðgerðir sem hafa
verið í samræmi við stefnuna. Skattar hafa verið hækk-
aðir hratt og örugglega. Óumflýjanlegum niðurskurði hef-
ur verið slegið á frest, undir formerkjum varðstöðu um
velferðarkerfið. Til dæmis stendur fæðingarorlofssjóður
nánast ósnertur, þrátt fyrir að börn þeirra foreldra sem
njóta framlaga úr honum þessa dagana þurfi líklegast að
bera kostnaðinn af rekstri sjóðsins þegar fram líða stund-
ir. Síðan er stjórnlagaþingið góða komið í farveg.
En mögulega er þetta bara hárrétt hjá honum Árna.
Kannski er það óþolandi að innan þingflokka sé allt upp-
fullt af fólki sem framkvæmir vilja kjósenda sinna.
Þórður
Gunnarsson
Pistill
Múlbundin af stefnu flokksins
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
arstjórar þó varla vænst mikilla
kjarabóta.
Fleira en kröfur um gegnsæja
stjórnsýslu getur skýrt það að sveit-
arfélög auglýsa eftir bæjarstjórum í
meiri mæli en áður. Halldór Hall-
dórsson, formaður Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga og fv. bæj-
arstjóri á Ísafirði, bendir á að minna
sé um endurráðningar bæjarstjóra en
áður og meiri harka kringum meiri-
hlutaskipti.
Eftir áralanga reynslu sem bæj-
arstjóri segir Halldór þetta starf ekki
aðeins snúast um debet- og kred-
ithliðina í fjármálum, heldur ekki síð-
ur að fá fólk til að starfa saman.
Rekstur sveitarfélaga sé flókinn þar
sem margar stjórnir og nefndir séu
starfandi. „Bæjarstjóri þarf að láta
fólk vinna saman og koma í veg fyrir
eða draga úr þeim árekstrum sem oft
og tíðum hafa verið mjög miklir í
sveitarfélögum og skapað mörg
vandamál,“ segir Halldór.
Hann telur allar þessar auglýs-
ingar hins vegar ákveðna vísbend-
ingu um að pólitískt kjörnir fulltrúar
ætli að láta meira á sér bera út á við
við stjórnun sveitarfélaganna og
auglýsi því eftir rekstrarfólki til að
sinna fjármálum og öðrum hag-
nýtum hlutum í tengslum við starf
sveitarstjóra. „Pólitísku oddvit-
arnir ætla að vera áberandi í um-
ræðunni og meira út á við fyrir sín
sveitarfélög. Ég held að það sé
ágætisþróun en hafa ber í huga
að veldur hver á heldur.“
Hver vill ekki
verða bæjarstjóri?
Kunnur skíðakappi á árum áður
og Ísfirðingur, Daníel Jak-
obsson, er að taka við bæjar-
stjórastarfinu í Ísafjarðarbæ af
Halldóri Halldórssyni, sem hef-
ur setið í stólnum þar vestra
frá árinu 1998 og í bæjarstjórn
frá 1994. Halldór segir þetta
hafa verið orðið gott í bili.
„Tími til kominn að pústa að-
eins.“
Hann ætlar þó að gefa áfram
kost á sér sem formaður Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga á
landsþingi þess í haust. Að-
spurður segist hann ekki hafa
ætlað sér að gerast bæjarstjóri
annars staðar, þó að honum
hafi staðið það til boða í
tveimur tilvikum.
Auk þess að vilja
vinna áfram að
verkefnum fyrir
samtök sveitarfé-
laga stefnir Hall-
dór á að setjast á
háskólabekk í vet-
ur og hefja meist-
aranám.
Áfram í
framboði
Á LEIÐ Í HÁSKÓLA
Halldór
Halldórsson
Eftirsóttir stólar
Fjöldi umsókna um starf bæjarstjóra í nokkrum sveitarfélögum
Akranes
Grundarfjörður Dalabyggð
Vesturbyggð
Ísafjörður
Strandabyggð
Akureyri
Fljótdalshérað
Fjarðabyggð
Rangárþing ytra
Árborg
Grindavík
Sandgerði
FRÉTTASKÝRING
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
S
taða bæjar- og sveit-
arstjóra er eitthvert heit-
asta og eftirsóttasta starf-
ið um þessar mundir, ef
marka má fjölda umsókna
um hverja auglýsta stöðu. Svo virðist
sem algengara sé en oft áður að sveit-
arfélög auglýsi eftir bæjar- og sveit-
arstjórum. Oftar en ekki hefur verið
um pólitískar ráðningar að ræða,
einkum í stærstu sveitarfélögunum,
en með auknum kröfum um gegn-
sæja og faglega stjórnsýslu hafa
ráðningar í kjölfar auglýsingar færst
í vöxt. Og ekki hefur krafan um aukið
gegnsæi minnkað eftir bankahrunið.
Þetta er þó ekki algilt þar sem á sum-
um stöðum er löng hefð fyrir því að
auglýsa eftir sveitarstjóra.
Eins og fram hefur komið í
Morgunblaðinu að undanförnu hafa
allt á sjötta tug umsækjenda verið
um hverja auglýsta bæjarstjórastöðu
og er algengt að nokkrir sæki um á
mörgum stöðum í einu. Yfirleitt er
þetta fólk með fjölbreytta reynslu að
baki, hvort sem er úr sveitarstjórnum
eða annars staðar frá. Nýlegt dæmi
úr Fjarðabyggð sýnir að ekki virðist
alltaf duga til að auglýsa starfið laust.
Ákveðið var að ganga til viðræðna við
mann sem ekki var meðal umsækj-
enda. Í Skagafirði fór nýr meirihluti
öfugt að. Byrjað var á því að ræða
beint við valda einstaklinga en eftir
að það gekk ekki var ákveðið að aug-
lýsa stöðu bæjarstjóra. Sveitarfélögin
hafa því allan ganginn á þessu. Í
mörgum tilvikum hafa þau einnig
ráðningarfyrirtæki sér til aðstoðar
við ferlið.
Meira sótt í rekstrarfólk?
Ein helsta skýringin á þessum
mikla áhuga á bæjarstjórastarfinu er
án nokkurs vafa atvinnuástandið.
Eftir að kreppan skall á hefur ekki
verið mikið framboð af vel launuðum
störfum fyrir fólk með góða og mikla
menntun og reynslu af stjórnun og
rekstri. Yfirleitt er starf bæjarstjóra
vel launað, enda ábyrgðin mikil, laun-
in eru allt frá um 700-1.500 þúsund
krónur á mánuði, samkvæmt síðasta
tekjublaði Frjálsrar verslunar. Eftir
því sem sveitarfélögin eru stærri
virðast launin vera hærri, þó það fylg-
ist nú ekki alltaf að. Með versnandi
fjárhag sveitarfélaga geta bæj-