Morgunblaðið - 25.01.2011, Blaðsíða 17

17
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. JANÚAR 2011
Veðurblíða Það var engu líkara en að sumarið væri gengið í garð í Bankastrætinu í gær þegar Katrín, verslunarstjóri Aurum, þreif glugga verslunarinnar. Spáð er mildu veðri næstu daga.
Kristinn
Evrópusambandið ætlar
sér stóra hluti á norðurslóð –
enda svæðið mjög dýrmætt
og mikilvægt fyrir framþróun
í heiminum til framtíðar.
Dugar að nefna þær olíu-
birgðir sem taldar eru vera
undir íshellunni og opnun
nýrrar siglingaleiðar. Hefur
Evrópusambandið markað
sér norðurslóðastefnu og sótt
um fasta áheyrnaraðild að
norðurskautsráðinu. Fulltrú-
ar Kanada í ráðinu hafa komið í veg fyrir
það en Evrópusambandið sækir þessi
réttindi af klókindum. Aðeins þrjú ríki
Evrópusambandsins teljast norð-
urslóðaríki – Finnland, Svíþjóð og Dan-
mörk, en á það ber að líta að Grænland
telst ekki til Evrópusambandsins svo tæp-
lega er hægt að nefna Danmörku með
þessum löndum. Ekkert ríki Evrópusam-
bandsins telst strandríki á norðurslóðum.
Evrópusambandið er því lokað úti frá
þessum gæðum. Sambandið hefur gríð-
arlega mikinn áhuga á nýrri siglingaleið
og má rekja það til þess að 90% af inn-
flutningi Evrópusambandsríkjanna eru
flutt sjóleiðis og 40% af útflutningi. Evr-
ópusambandið hamast við að leggja fram
og samþykkja tillögur um norðurslóðir á
Evrópuþinginu þrátt fyrir að hafa enga
aðkomu að svæðinu. Til dæmis samþykkti
Evrópuþingið umdeilda tillögu árið 2008
um nauðsyn þess að gera alþjóðlegan
norðurskautssáttmála með suðurskauts-
sáttmálann frá árinu 1959 sem fyrirmynd.
Þessi hugmynd er í andstöðu við Ilulissat-
yfirlýsinguna sem gengur út á að strand-
ríki norðurslóða verði umsjónarmenn
þessa einstaka vistkerfis sem í Norður-
Íshafi er að finna.
Þingmenn Evrópusambandsins létu
ekki þar við sitja heldur lögðu fram tillögu
á Evrópuþinginu vorið 2009 um að bannað
yrði að nýta svæði á norðurskautinu
næstu 50 árin og að Evrópusambandið
ætti að gera Rússum það ljóst að sam-
bandið viðurkenndi ekki yf-
irráð þeirra yfir norðaust-
urleiðinni. Vegna þess hve
málið var umdeilt frestaði
Evrópuþingið að greiða at-
kvæði um það. Evrópusam-
bandið ætlar sér stóra hluti
á svæðinu en hefur ekki
beina aðkomu að því.
Framkvæmdastjórn sam-
bandsins hefur hafnað sér-
stökum alþjóðasamningi
um norðurskautið en lagði
þess í stað til að þróuð yrði
fjölþjóðleg yfirstjórn svæð-
isins. Einnig hefur framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins bent á nauðsyn þess
að allir aðilar norðurskautsráðsins eigi
jöfn pólitísk réttindi að norðurslóðum en
ekki bara strandríki og er sambandið lík-
lega að vísa til þess að Svíum og Finnum
var ekki boðið til Ilulissat-fundarins.
Að lokum má nefna að bannstefna Evr-
ópusambandsins í sel- og hvalveiðum er
algjörlega á skjön við hagsmuni frum-
byggja á norðurslóðum og hefur Kan-
adastjórn tekið undir þessi sjónarmið.
Talið er að bannið eyðileggi markaði
þeirra og veiki efnahagslega afkomu
þeirra. Samandregið má segja að Evrópu-
sambandið sé á allt annarri blaðsíðu en
norðurslóðaþjóðir og skilji ekki auðlinda-
nýtingu og mikilvægi svæðisins fyrir þær
þjóðir sem eiga réttinn – nema á þann hátt
að beita gömlu evrópsku yfirráðastefn-
unni fyrir eigin hagsmuni sama hvað það
kostar.
Eftir Vigdísi
Hauksdóttur
»Evrópusambandið ham-
ast við að leggja fram
og samþykkja tillögur um
norðurslóðir í Evrópuþing-
inu þrátt fyrir að hafa enga
aðkomu að svæðinu.
Vigdís
Hauksdóttir
Höfundur er lögfræðingur og þingmaður
Framsóknarflokksins í Reykjavík.
Evrópusambandið
og norðurslóðir
Mér þykir vænt um land og þjóð,
mér þykir vænt um sögu okkar,
menningu og þá arfleifð sem við get-
um gefið af okkur. Mér þykir vænt
um sjálfstæði okkar og fullveldi en
ljóst er að það á ekki við um alla.
Eitt af mestu hitamálum nú er þetta
blessaða ESB-mál. Það er vitað mál
að með inngöngu í ESB er íslenska
þjóðin að framselja fullveldi, við er-
um að framselja löggjafarvald og að
vissu leyti dómsvald þar sem lög og
dómstólar Evrópusambandsins verða æðri okkar
eigin. Þrátt fyrir vitneskjuna um það stefnir nú-
verandi ríkisstjórn af fullum krafti að aðild í sam-
band sem við eigum engan veginn heima í. Það
sást ágætlega við hrunið þar sem farið var eftir
regluverki sem EES-samningurinn gerði ráð fyr-
ir, en það virtist ekki hjálpa til, myndin var skökk
þar sem við vorum svo lítil að regluverkið passaði
ekki við okkar stærð. Það verður einmitt okkar
hlutverk innan ESB; smátt ríki sem mun ekki
hafa mikið um það að segja hvernig hjólin snúast,
hvað þá að regluverkið verði sniðið að okkar þörf-
um, regluverkið verður sniðið að þörfum þeirra
stóru, Þýskalands og þeirra félaga.
Öllum ætti nú að vera orðið ljóst að ekki er um
eiginlegar samningaviðræður að ræða, það ferli
sem við erum nú komin í í dag er einfaldlega að-
lögunarferli. ESB gerir ráð fyrir því að þeir sem
eru nógu vitlausir til að sækja um aðild að sam-
bandinu vilji afdráttarlaust ganga inn og af þeim
sökum hafa þeir ákveðið aðlögunarferli þannig að
þegar umsókn hefur verið samþykkt af öllum ríkj-
um sambandsins þá er landið algerlega tilbúið að
ganga inn og ekki þarf að bíða eftir einhverjum
breytingum af hálfu umsóknarríkisins. Þegar
kemur svo að óþægindum eins og því að spyrja
þjóðina hvort hún vilji ganga inn í sambandið, þá
geti hinir ástsjúku ESB-sinnar bent á að við séum
nú búin að laga okkur að kerfi ESB og því sé al-
ger vitleysa að ganga ekki inn.
Hversu lengi eiga þessar ástsjúku smástelpur
innan Samfylkingarinnar og VG, sem eigi halda
vatni yfir ESB, að draga okkur öll á asnaeyr-
unum? Þeir dirfast að koma fram og ljúga að
þjóðinni um að ekkert aðlögunarferli sé í gangi,
reyndar ekki einu lygarnar sem hafa farið um
þeirra varir. Ég átti gott spjall á dögunum við
Evrópuþingmann sem kom hér á land í nefnd
Evrópuþingmanna sem fóru á fund utanrík-
isnefndar Alþingis. Þessi þingmaður
var mjög hissa á því liði sem mætti
honum í nefndinni. Hans upplifun var
að þarna væri hópur fólks sem væri
tilbúinn að gera hvað sem er til að
komast inn í sambandið. Hann ráð-
lagði Íslendingum að hafa að minnsta
kosti einhverja með gagnrýna hugsun
þarna innanborðs til að gæta hags-
muna þjóðarinnar. Reyndar sagði
þingmaðurinn að Birgitta Jónsdóttir
hefði spurt gagnrýninna spurninga,
og honum leist hvað minnst á for-
mann nefndarinnar og utanrík-
isráðherra sem sat þennan fund.
Ég hlýt að spyrja mig: Er þetta ástandið á öll-
um fundum sem fulltrúar íslenska ríkisins stunda?
Hvar er metnaðurinn fyrir íslenska þjóð? Er það
nema von að Icesave-nefndirnar hafi komið til
baka eins og barðir hundar með hálfétið roð til
þjóðarinnar? Svo brosa Steingrímur og félagar og
vilja troða þessu í kokið á þjóðinni.
Hvar er ást á íslensku þjóðinni, á fullveldi okk-
ar og því sem við getum áorkað saman sem þjóð?
Hvað er það sem þetta lið telur sig fá í staðinn
fyrir sölu á fullveldinu? Ég bíð enn eftir rökum
frá þessu fólki sem standast einhverja skoðun.
Rökin eru með íslenskri þjóð sem getur og á að
vera sjálfstæð og fullvalda. Össur og félagar: Ég
er viss um að þið getið vel keypt flugmiða aðra
leiðina í útópíu ESB, ef þið hafið ekki trú á ís-
lenskri þjóð þá eigið þið lítið erindi að tala fyrir
hana á opinberum vettvangi.
Með allt þetta í huga verður manni hugsað til
orða sem oft hafa heyrst; vanhæf ríkisstjórn. Mér
var hins vegar bent á það um daginn að varla væri
rétt að nota þau orð, réttast væri að notast við
orðin óhæf ríkisstjórn – enda er það einmitt það
sem þessi blessaða „vinstristjórn“ er. Hún er al-
gerlega, gersamlega óhæf til að stýra landi og
þjóð, ég auglýsi eftir leiðtoga því það er öruggt
mál að engan leiðtoga er að finna hjá þessum
tuskum.
Eftir Ólaf
Hannesson
» Öllum ætti nú að vera orðið
ljóst að ekki er um eiginlegar
samningaviðræður að ræða, það
ferli sem við erum nú komin í í dag
er einfaldlega aðlögunarferli.
Ólafur Hannesson
Höfundur er háskólanemi.
Fullveldið er ekkert grín