Morgunblaðið - 25.02.2011, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. FEBRÚAR 2011
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir ritstjorn@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, sisi@mbl.is Viðskipti
vidsk@mbl.is Ívar Páll Jónsson, fréttastjóri, ivarpall@mbl.is Menning menning@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins | Minningar mbl.is/sendagrein, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is
Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is Prentun Landsprent ehf.
Hin goðsagnakennda rokk-
hljómsveit Eagles, sem verið hefur
ein vinsælasta hljómsveit heims í
fjóra áratugi, treður upp í Laug-
ardalshöllinni hinn 9. júní næst-
komandi. Það er afþreyingarfyrir-
tækið Sena sem stendur fyrir
tónleikunum. Eagles er ein sölu-
hæsta hljómsveit sögunnar og hef-
ur meðal annars unnið til sex
Grammy-verðlauna í gegnum tíð-
ina. Nýjasta plata þeirra, „Long
road out of Eden“, kom út árið
2007. Ráðgert er að miðasala hefj-
ist í fyrri hluta næsta mánaðar.
Eagles spila
í Höllinni
Vinsælir Rokkhljómsveitin Eagles
er loksins á leiðinni til Íslands.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Niðurstaða Hæstaréttar verður ekki
skilin með öðrum hætti en svo að
kosningin til stjórnlagaþings hafi ver-
ið ótraust, að hún hafi byggst á ann-
mörkum á löggjöfinni um stjórnlaga-
þingið, þ.e.a.s. að ekki hafi verið fylgt
þeim efnisreglum sem gilda um kosn-
ingu til stjórnlagaþings,“ segir Ró-
bert Spanó, prófessor og forseti laga-
deildar Háskóla Íslands, spurður um
það meirihlutaálit samráðsnefndar
um stjórnlagaþing að Alþingi skipi
stjórnlagaráð með sömu einstak-
lingum og náðu bestum árangri í
stjórnlagaþingskjörinu.
Ekki á traustum forsendum
„Það er ekki hægt að ganga út frá
því með réttu að vera þeirra 25 á lista
yfir þá sem urðu hlutskarpastir í
stjórnlagaþingskosningunum sé
byggð á traustum forsendum. Velji
stjórnmálamenn á Alþingi að þessir
25 skipi einhverja slíka nefnd eða ráð
verður það að vera byggt á öðrum
málefnalegum forsendum en þeim að
þeir hafi hlotið kosningu í þessum til-
teknu kosningum sem voru metnar
ógildar. Sú niðurstaða að þeir 25 sem
voru í upphaflega hópnum skuli sitja í
þessu ráði er ekki traust,“ segir hann
og víkur að umsögn nefndarinnar.
„Í tilkynningu frá samráðs-
nefndinni er það orðað þannig að val á
þessum 25 einstaklingum sé ekki í
ósamræmi við dóm Hæstaréttar, þar
sem af dómnum verði ekki dregnar
neinar ályktanir um það að niður-
staða kosninganna sé byggð á ein-
hverju misferli eða því að Hæstirétt-
ur hafi metið það svo að þeir
annmarkar sem voru á kosningunni
hafi haft áhrif á úrslit þeirra.
Að mínu áliti verður niðurstaða
Hæstaréttar ekki skilin með öðrum
hætti en svo að þeir annmarkar sem
Hæstiréttur taldi vera á stjórnlaga-
þingskosningunni, sem í tveimur til-
vikum voru taldir verulegir, hafi í eðli
sínu verið til þess fallnir að hafa áhrif
á úrslit kosninganna.“
Löglegt en óheppilegt
Ragnhildur Helgadóttir, prófessor
í lögfræði við Háskólann í Reykjavík,
vísar einnig til Hæstaréttar.
„Það er í sjálfu sér heimilt að
breyta lögunum um stjórnlagaþing og
ákveða að það verði skipað með ein-
hverjum öðrum hætti en með kosn-
ingu. Mér finnst þetta hins vegar
óheppilegt. Hæstiréttur tók, hvort
sem menn eru sammála því eða ósam-
mála, ákvörðun um að ógilda þessar
kosningar, enda væru ágallarnir það
alvarlegir að hann ætti ekki annarra
kosta völ. Mér finnst þessi tillaga
óheppileg, vegna þess að hún felur í
sér að Alþingi setur sitt mat á því
hvort það átti að ógilda kosninguna á
grundvelli þessara annmarka í stað
mats Hæstaréttar.“
– Ætti að fara fram uppkosning?
„Já. Ég hefði verið sáttari við það.
Fram fóru almennar kosningar í
landinu sem Hæstiréttur er búinn að
ákveða að séu ógildar. Engu að síður
metur Alþingi það svo að það verði
byggt á þeim. Það er ekki heppileg
mynd sem þarna er gefin af stjórn-
skipuninni. Íslendingar myndu segja
eitthvað ef þetta væri gert í öðrum
löndum.“
Farið á svig við dóm Hæstaréttar
 Forseti lagadeildar HÍ telur skipan sömu einstaklinga og urðu hlutskarpastir í stjórnlagaþingskosn-
ingunni í stjórnlagaráð ekki hvíla á traustum forsendum  Prófessor við HR hefði viljað uppkosningu
Fjórir flokkar
» Fulltrúar VG, Samfylkingar,
Framsóknar og Hreyfingar-
innar lögðu til að ráðgefandi
stjórnlagaráð yrði skipað með
þingsályktun en Sjálfstæðis-
flokkur skilaði séráliti.
Róbert
Spanó
Ragnhildur
Helgadóttir
Birgir Ármanns-
son, þingmaður
Sjálfstæðis-
flokksins, á sæti í
samráðsnefnd
um stjórnlaga-
þingið.
Hann telur til-
lögu um stjórn-
lagaráð fela í sér
að Alþingi reyni
að víkja sér und-
an dómi Hæstaréttar.
„Það lýsir sér auðvitað best í því
að einu efnislegu breytingarnar sem
gert er ráð fyrir er að það verði skipt
um nafn. Stjórnlagaþing heitir nú
stjórnlagaráð og fulltrúarnir þar fá
skipunarbréf frá forseta Alþingis en
ekki kjörbréf frá landskjörstjórn.
Hér er auðvitað verið að fara á
svig við niðurstöðu Hæstaréttar,
vegna þess að það er byggt á niður-
stöðu kosningar við val í ráðið sem
var úrskurðuð ógild. Mér finnst það
fráleit vinnubrögð að þingið fari
þannig á svig við niðurstöðu frá
Hæstarétti,“ segir Birgir.
„Fráleit“
tillaga
Birgir
Ármannsson
Ráðið feli aðeins
í sér nafnbreytingu
Undanfarið hafa loðnuhrogn verið unnin fyrir markaði í Austur-Evrópu, en
þroski hrognanna nálgast að vera hæfur fyrir hinn verðmæta Japans-
markað. Törnin sem tengist vinnslunni kallar víða á aukinn mannskap og á
Akranesi hafa bændur á Vesturlandi hlaupið undir bagga, en í Eyjum eru
framhaldsskólanemar kallaðir til. Á myndinni ber Gunnar Hermannsson hjá
HB Granda á Akranesi sig fagmannlega að við að bragða á hrognunum. »8
Morgunblaðið/RAX
Bragðað á hrognunum
Gullið er gult
Ekkert bendir til þess að örorkubæt-
ur séu svo háar að þeir sem þiggja
t.d. atvinnuleysisbætur sækist eftir
því að fá örorku metna og sú mynd
sem dregin er upp af öryrkjum í fjöl-
miðlum er mjög úr takti við þann
raunveruleika sem þeir búa við.
Margir upplifa niðurlægingu og höfn-
un af hálfu samfélagsins. Þetta er
meðal niðurstaðna rannsóknar á fá-
tækt og félagslegum aðstæðum ör-
yrkja, sem kynnt verður á málþingi í
dag.
Sjónarmið öryrkja sjálfra
Í rannsókninni er einkum lögð
áhersla á viðtöl við öryrkja, og með
því leitast við að varpa ljósi á aðstæð-
ur þeirra sem og félagslega stöðu og
hvernig þeir upplifa afstöðu sam-
félagsins í sinn garð.
Niðurstöðurnar eru í takt við þær
sem áður hafa verið gerðar hvað það
varðar að tekjur fólks á örorkubótum
eru afar lágar. Margir þátttakendur í
rannsókninni kváðust eiga í veruleg-
um erfiðleikum með að ná endum
saman. Sumir gátu það alls ekki.
Flækjustig bótakerfisins gerði það að
verkum að í mörgum tilfellum fengu
bótaþegar ofgreiddar bætur sem
þurfti að endurgreiða. Þá gera flókn-
ar tekjutengingar öryrkjum erfitt
fyrir að bæta fjárhagslegar aðstæður
sínar. Að flestra mati er eina úrræðið
að spara sem mest við sig, og gera
litlar kröfur um efnisleg gæði. Fæstir
eru í aðstöðu til þess að leggja fyrir.
Málþingið, sem ber yfirskriftina
„Daglegt líf, afkoma og aðstæður ör-
yrkja“, hefst kl. 13 á Grand hóteli.
einarorn@mbl.is
Öryrkjar upp-
lifa höfnun
 Venja sig á að gera litlar kröfur um
efnisleg gæði  Ná endum illa saman
Morgunblaðið/Ásdís Haraldsdóttir
„Langflest okkar [stjórnlagaþings-
frambjóðendanna 25] hafa viljað að
þessu starfi yrði haldið áfram. Það
var einróma álit hjá okkur að hvaða
leið sem yrði farin væri æskilegt að
tillögur okkar yrðu fyrst lagðar í
þjóðaratkvæðagreiðslu áður en
þingið tæki þær til meðferðar,“ seg-
ir stjórnlagaþingsframbjóðandinn
Ómar Ragnarsson.
„Ég bendi á að 74% þeirra sem
tóku afstöðu um þetta mál nýlega í
skoðanakönnun vildu að starfinu
yrði haldið áfram og yfirgnæfandi
meirihluti þeirra vildi að þessi leið
yrði farin,“ segir Ómar en samfram-
bjóðendur hans, Lýður Árnason, Ei-
ríkur Bergmann Einarsson og Gísli
Tryggvason, sem einnig urðu á með-
al 25 efstu í kjörinu, tóku undir að
rétt væri að þjóðaratkvæðagreiðsla
um niðurstöðu stjórnlagaþingshóps-
ins færi fram áður en Alþingi fengi
málið í hendur.
Gísli segist hafa verið í vafa um
hvaða leið væri heppilegust en það
hafi hugnast sér best að endurtelja.
„Ég hlíti þessari niðurstöðu. Það er
gott að þessari óvissu skuli hafa ver-
ið eytt.“
Þorsteinn Arnalds bauð sig fram
en var ekki á meðal 25 efstu. „Mér
finnst þetta fráleitt. Þessi hugmynd
var nefnd eftir úrskurð Hæstaréttar
en mér fannst hún svo fráleit að ég
tók hana ekki alvarlega. Hér er ver-
ið að skapa hættulegt fordæmi.
Verður þetta gert í næstu sveitar-
stjórnarkosningum ef kosningin er
ógild?“
Vilja þjóðaratkvæði
um tillögu hópsins