Morgunblaðið - 30.05.2011, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 30. MAÍ 2011
FRÉTTASKÝRING
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Verði þær reglugerðir og tilskipanir Evrópusam-
bandsins sem lagðar hafa verið fyrir Alþingi í vetur
afgreiddar mun fjöldi slíkra mála ná tölunni 50 á
rúmlega tveggja ára starfstíma ríkisstjórnar Sam-
fylkingarinnar og VG. Eru það nærri tvöfalt fleiri
mál en afgreidd voru þegar Sjálfstæðisflokkurinn
og Samfylkingin voru við völd og þótti sú stjórn þó
ágætlega afkastamikil á þessu sviði.
„Mér hefur fundist að 75% af störfum ríkisstjórn-
ar og Alþingis snúist beint og óbeint um aðlögun að
ESB. Í vetur hafa verið mjög margar innleiðingar.
Samfylkingin er ótrúlega fókuseruð á þetta,“ segir
Atli Gíslason alþingismaður sem sagði sig úr þing-
flokki Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs í
vetur.
Þessi tilfinning varð til þess að Atli fékk upplýs-
ingadeild Alþingis til að taka saman upplýsingar um
innleiðingar á ESB-tilskipunum og reglugerðum og
EES-reglum síðustu fimm árin.
Það sem af er þingi hafa 14 ESB/EES mál verið
afgreidd og átta til viðbótar liggja fyrir. Einar K.
Guðfinnsson, varaformaður þingflokks sjálfstæðis-
manna, og Gunnar Bragi Sveinsson, formaður þing-
flokks framsóknarmanna, hvöttu til þess við um-
ræður um eitt þessara mála sl. föstudag að farið
yrði yfir málin á gagnrýnni hátt en gert hefur verið
hingað til. Töldu þeir að aukið streymi væri af ESB-
málum á færiband þingsins og mótmæltu því að
nauðsynlegt væri að gleypa þau blóðhrá eins og
Össur Skarphéðinsson utanríkisráðherra hélt fram.
Atli telur að innleiðing ESB-reglna hafi tekið
kipp þegar Samfylkingin fór í stjórn með Sjálfstæð-
isflokknum vorið 2007. Allavega voru afgreidd 24
slík mál á 135. löggjafarþingi, 2007-2008. Mun færri
mál voru afgreidd á hrunþinginu 2008-2009 og sum-
arþinginu 2009. 16 mál voru afgreidd á síðasta þingi
og á þessu þingi hafa 22 mál verið samþykkt eða eru
til umfjöllunar. Í tíð núverandi ríkisstjórnar, sem
sótti um aðild að ESB, verða því 50 ESB/EES-mál
afgreidd samanborið við 27 í tíð þeirrar síðustu.
„Þetta er ótrúlega markviss stefna og VG hefur því
miður algerlega farið í hnjánum í ESB-málinu. Það
varð til þess að ég sagði mig úr þingflokknum og
studdi vantraust á ríkisstjórnina,“ segir Atli. Hann
hefur efasemdir um að Íslendingar þurfi að innleiða
allar þessar reglur.
Fara fyrir sameiginlegu EES-nefndina
Íslendingum ber að innleiða allar reglur Evrópu-
sambandsins sem snúa að innri markaði Evrópska
efnahagssvæðisins. Reglurnar fara fyrir sameigin-
legu EES-nefndina sem sker úr um ef vafi leikur á
hvort eigi að innleiða þær og þaðan til viðkomandi
ríkja til „stimplunar“.
„Okkur ber ekki skylda til að innleiða allar ESB-
reglur. EES er ekki það sama og ESB,“ segir Atli.
Hann nefnir að kærum hafi verið hótað þegar mat-
vælafrumvarpið var afgreitt í þinginu vegna þess að
innflutningur á hráu kjöti var undanskilinn. Ekkert
hafi heyrst af því meir.
50 ESB-reglur stimplaðar
 Útlit fyrir að tvöfalt fleiri ESB- og EES-reglur verði afgreiddar á tveggja ára
valdatíma Samfylkingar og VG en í stjórnartíð Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar
„Mér hefur fundist að 75%
af störfum ríkisstjórnar og
Alþingis snúist beint og
óbeint um aðlögun að ESB.“
Atli Gíslason
FRÉTTASKÝRING
Önundur Páll Ragnarsson
onundur@mbl.is
Útgefnum starfsleyfum fyrir ferða-
skrifstofur og ferðaskipuleggjendur
hefur fjölgað um 250 síðustu tvö árin
og eru þau nú rúmlega 350 talsins.
Þetta er um 70% fjölgun. Margir
sækja nú inn í ferðaþjónustugeirann,
sem á hvað mesta vaxtarmöguleika
um þessar mundir, en fjölgun útgef-
inna leyfa segir þó ekki alla söguna.
Margir sem starfa á nýútgefnum
leyfum hafa samt rekið ferðaþjón-
ustu um árabil.
Samtök ferðaþjónustunnar (SAF)
hafa á undanförnum mánuðum stað-
ið í miklu átaki við að fá fólk í ferða-
þjónustu til þess að fara eftir settum
lögum og reglum, því ekki má veita
ferðaþjónustu án þess að uppfylla
staðla um kunnáttu og öryggismál
svo eitthvað sé nefnt.
„Í vor birtum við samantekt þar
sem fram kom að 98 ferðaskrifstofur
og skipuleggjendur störfuðu leyfis-
laus,“ segir Erna Hauksdóttir, fram-
kvæmdastjóri SAF. „Núna er verið
að fá fyrirtækin til að sækja um leyfi.
Annars höfum við krafist þess að það
sé lokað hjá þeim.“
Gríðarlegt öryggismál
Samtökin gerðu sjálfstæða könn-
un á því hversu mikið gistirými væri
í Reykjavík einni sem væri leyfis-
skylt en starfrækt án leyfa. Reyndist
það meira en sem nemur öllu gisti-
rými á Grand hóteli og Hilton Nor-
dica samanlagt. Á Akureyri og Suð-
urnesjum reyndust um þrjátíu
prósent gistirýmis vera starfrækt án
leyfa.
Stærstan hluta af skýringunni er
að finna í þeim fjölda íbúða sem voru
byggðar í fasteignabólunni fyrir
hrun, sem hefur síðar verið breytt í
gistirými með litlum tilkostnaði, til
að lágmarka skaðann af því hversu
hátt var skotið yfir markið í hús-
byggingum.
„Í okkar augum er þetta ekki bara
samkeppnismál, heldur gríðarlegt
öryggismál. T.d. eldvarnarmál á
gististöðum,“ bætir Erna við og seg-
ir verst að það þurfi að eltast við hið
opinbera til að fá það til að fylgja eft-
ir lögum og reglum. „Það hefur eng-
inn eftirlit með þessu.“
Einna mest fjölgun leyfa fyrir
ferðaskipuleggjendur er í afþrey-
ingu, skemmtana- og hvataferðum
hvers konar, og má þar nefna vél-
sleða-, jeppa- og fjórhjólaferðir,
vatnasport, hjólatúra og margt
fleira. Einnig er algengt að þar drag-
ist að fyrirtæki fái leyfi, enda er fólk
stundum ekki meðvitað um að það
þurfi þau. Fyrirtæki sem þurfa
mikla fjárfestingu vaxa hins vegar
með jafnari hraða en hvað styður
annað, því eftir því sem hótel stækka
og ferðaþjónustan teygir sig meira
yfir allt árið eykst þörfin fyrir gott
úrval af afþreyingu og ferðamögu-
leikum innanlands. Leyfisveiting-
arnar eru þannig leið til að halda
ákveðnum gæðum í heildarpakkan-
um sem ferðamenn fá þegar þeir
koma hingað til lands.
Senda bréf, hringja og spyrja
Það er Ferðamálastofa sem veitir
fyrrnefnd starfsleyfi til ferðaskrif-
stofa og -skipuleggjenda, en Vega-
gerðin veitir leyfi til farm- og fólks-
flutninga. Sigurður Hauksson,
deildarstjóri hjá Vegagerðinni, segir
fjölgunina vera mesta í bílaleigum
síðasta áratuginn en rekstrarleyfis-
höfum í fólksflutningum hefur fjölg-
að talsvert eftir hrun, þá helst með
rútubíla og sérútbúna jeppa.
„Við sendum þeim bréf og þeir eru
spurðir hvort þeir hafi leyfi, ef grun-
ur leikur á að þeir starfi án leyfa,“
segir Sigurður.
Einnig er um það rætt að það gæti
þurft að efla meðvitund meðal neyt-
endanna sjálfra, ferðamannanna, að
bóka ekki ferðir með leyfislausum
þjónustufyrirtækjum.
Gróska og vöxtur án
tilskilinna starfsleyfa
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fjallaferð Þeir sem flytja fólk um hálendið gegn borgun þurfa að hafa til-
skilin leyfi og nægilega kunnáttu. Myndin tengist fréttinni ekki beint.
Flest fyrirtæki í ferðaþjónustu
eru með tilskilin leyfi. Gróskan í
greininni er mikil um þessar
mundir og ný þjónusta á Suður-
landi er af mörgu tagi. Má þar
til dæmis nefna gistiheimilið
Kvöldstjörnuna á Stokkseyri,
afþreyingarfyrirtækið Iceland
Activities í Hveragerði, sem
býður upp á hjólaferðir, göngu-
ferðir, ísklifur og fleira.
Þá eru sýningar í Hellisheið-
arvirkjun undir heitinu Orkusýn.
Nýleg hestaleiga við rætur Ing-
ólfsfjalls kallast Sólhestar, boð-
ið er upp á hellaskoðun á Laug-
arvatni og opnað hefur verið
handverkshús í Þorlákshöfn.
Þjónustan
sprettur upp
AF MÖRGU AÐ TAKA
Hratt Þeysa má um Hvítá á hraðbát.
„Menn hafa hingað til litið svo á
að EES-samningurinn gæti rakn-
að upp við slíka ákvörðun. Þess
vegna sé það ekki raunhæfur
kostur að beita neitunarvald-
inu,“ segir Eiríkur Bergmann Ein-
arsson, forstöðumaður Evrópu-
fræðaseturs Háskólans á Bifröst,
um það hvað gerðist ef aðildar-
ríki Evrópska efnahagssvæðisins
neitaði að innleiða tilskipanir
eða aðrar reglur Evrópusam-
bandsins.
Eiríkur segir að aldrei hafi
reynt á hvað gerðist ef ríki neit-
aði innleiðingu tiltekinna reglna
enda hafi Íslendingar og Norð-
menn túlkað reglurnar vítt, viljað
innleiða fleiri reglur en ESB hafi
talið nauðsynlegt.
Þessi umræða er nú komin
upp í Noregi vegna deilna um það
hvort Norðmenn eigi að hafna
innleiðingu tilskipunar ESB um
samkeppni í póstdreifingu.
EES gæti
raknað upp
EKKI REYNT Á NEITUN
Nokkur óvissa hefur verið um
fuglalíf á Norðurlandi eftir kalt
vorhret. „Menn hafa mestar
áhyggjur haft gagnvart smáfugl-
um, spörfuglum og mófuglum.
Stærri fuglar, til dæmis endur og
gæsir, harka þetta yfirleitt af sér,“
segir Yann Kolbeinsson, líffræð-
ingur á Náttúrustofu Norðaustur-
lands. Enn er óvíst hve mikil áhrifin
verða af hretinu á dögunum en lík-
legt er að einhver afföll verði hjá
smærri fuglum.
Á Suðvesturlandi hefur vorhret
ekki breytt miklu um varp. Undan-
farin ár hefur skortur á æti fyrir
sjófugla farið vaxandi og eru áhrif
þess nú áberandi. „Björgin eru nán-
ast tóm. Krían er varla komin og
ekki farin að verpa. Það hefur ekki
gerst síðan elstu menn muna að hún
sé svona sein,“ segir Jóhann Óli
Hilmarsson, formaður Fuglavernd-
ar.
Ekki er hægt að segja til um hve-
nær krían lætur sjá sig en allt virð-
ist með eðlilegu móti hjá öðrum
fuglum. kristel@mbl.is
Morgunblaðið/Sigurður Ægisso
Hrista af sér hretið
en óvissa vegna ætis
Ungar Í hreiðri við flugbrautina á Siglufirði mátti sjá æðarunga skríða úr
eggi fyrir nokkrum dögum. Æðarungunum ætti að fjölga á næstu dögum.