Morgunblaðið - 05.09.2011, Síða 12

12 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. SEPTEMBER 2011
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
„Fyrri part árs 2009 fór salan aftur í
gang, eftir að hafa byrja að dala
snemma á árinu 2008. Síðan þá hefur
veltan aukist jafnt og þétt og í dag
höfum við mjög mikið að gera,“ segir
Grétar Árnason, framkvæmdastjóri
GÁ húsgagna í Ármúla. „Sala á hús-
gögnum til heimila hefur minnkað
verulega, en það sem bjargar okkur
er að vöxtur hefur verið í verkefnum
fyrir opinbera aðila og fyrirtæki eins
og hótel og veitingastaði.“
Reksturinn gengur svo vel í dag að
Grétar segir veltuna um 15-20% meiri
en var á árunum 2006-7. „En sam-
setningin á sölunni hefur breyst. Áður
fyrr voru um 60% af heildarsölu til
heimila, og 40% til fyrirtækja og
stofnana, en í dag hefur það snúist við
og gott betur.“
Ójöfn eftirspurn þegar
heimilin vantar
Grétar segir að þrátt fyrir sterka
veltu þurfi að halda vel á spöðunum
og myndi skipta miklu ef heimilin í
landinu færu aftur að kaupa sér vönd-
uð íslensk húsgögn. „Nú er t.d. viðbú-
ið að dragi úr verkefnum fyrir hótel
og veitingahús þegar fer að hausta, en
í venjulegu árferði hefur haustið og
fram á miðjan vetur verið sá tími sem
almenningur er mest í húsgagnahug-
leiðingum“ segir hann og bætir við að
það geti verið erfitt að skipuleggja
reksturinn ef reikna má með djúpri
dýfu seinni hluta árs.
Grétar varð vel var við samdráttinn
sem hófst strax vorið 2008, þegar
gengi krónunnar fór að veikjast.
Hann þakkar það skynsamlegum
rekstri að GÁ húsgögnum tókst að
sigla í gegnum bankahrunið og er að
heyra á honum að reksturinn sé á
margan hátt sterkari eftir. „Breyttar
aðstæður urðu til þess að við þurftum
að grípa til mikillar hagræðingar í
rekstrinum. Okkur tókst að semja um
hagstæðari kjör og straumlínulaga
margt í starfseminni. Fyrir vikið
færðist reksturinn hreinlega á betra
plan, og stendur líka enn betur að vígi
en ella fyrir þær sakir að við vorum
lítið skuldsett þegar hrunið skall á,“
segir Grétar sem hefur tekist að
halda óbreyttum fjölda starfsmanna
þrátt fyrir sviptingarnar á markaðin-
um.
Lítið svigrúm fyrir
þróunarvinnu
Til viðbótar við breytta eftirspurn
hefur Grétar þurft að takast á við
breytt samkeppnisumhverfi og
hækkanir á opinberum gjöldum.
Hann segir hækkanirnar eðlilega
gera reksturinn erfiðari, og minnka
svigrúmið. „Verst er kannski að hærri
skattar þýða að taka þarf af þeim pen-
ingum sem við annars hefðum getað
lagt til hliðar til að þróa nýja vöru. Ég
er ekki að segja að þróunin hafi stöðv-
ast hjá okkur, en það hefur hægt á
henni enda kallar á ákveðna fjárfest-
ingu að hanna t.d. nýtt sófasett.“
Hvað samkeppnina varðar þá segir
Grétar að orðið hafi mikil grisjun á
markaðinum. „Margir hurfu af vett-
vangi, ekki endilega vegna þess að
þeir fóru á hausinn, heldur vegna þess
að þeir sáu að ekki var sami grund-
völlur fyrir rekstrinum og ákváðu að
loka búð. Samdrátturinn á markaðin-
um í heild hefur samt verið svo mikill
að ekki er að sjá að fækkun verslana
hafi komið mjög til góða þeim sem
enn eru starfandi,“ segir hann. „Aftur
er það samdrátturinn í húsgagna-
kaupum heimilanna sem fyrirtæki
eru að gjalda fyrir. Ekki er enn búið
að greiða úr vandamálum heimilanna,
og á meðan er fólk ekki að eyða pen-
ingum.“
Hvaða hegðun er verðlaunuð?
Einnig hefur það gerst að fyrirtæki
sem GÁ húsgögn eiga í samkeppni við
hafa fengið syndir sínar fyrirgefnar
hjá bönkunum. Grétar gerir alvarleg-
ar athugasemdir við að stjórnendur
og fyrirtæki skuli oft ekki þurfa að
bera meiri ábyrgð á mistökum sínum
og hefur áhyggjur af að viðskiptasið-
ferði á Íslandi sé á niðurleið fyrir vik-
ið. „Fyrirtæki geta lent í ógöngum af
ýmsum ástæðum. Stundum er ytri að-
stæðum um að kenna, en oftar en ekki
er meginsökin óvarkárni í rekstri.
Það er þá ekki sanngjarnt gagnvart
þeim sem hafa rekið sín fyrirtæki með
varkárni þegar þeir sem fóru óvar-
lega fá afskriftir upp á hundruð millj-
óna og halda áfram rekstri, jafnvel
áfram undir stjórn og eigu sömu að-
ila,“ segir hann. „Sama má segja um
það að menn skuli geta komist upp
með að halda áfram með hreint borð
og eins og ekkert hafi í skorist á nýrri
kennitölu, en undir sama nafni, í sama
húsi, með sömu vörur og sama starfs-
fólk. Það eina sem hefur breyst er að
ehf. er orðið hf. eða búið að bæta ein-
um staf aftan eða framan við nafnið.
Verið er að senda þau skilaboð út í
samfélagið að það borgi sig ekki að
reka fyrirtæki af skynsemi, vand-
virkni og heiðarleika, heldur þvert á
móti.“
Borgar skynsemin
sig ekki lengur?
 Þykir skapa lélegt viðskiptasiðferði að óvarlegur rekstur
sé verðlaunaður  Heimilin í landinu halda að sér höndum
Morgunblaðið/Ernir
Fordæmi? „Fyrirtæki geta lent í ógöngum af ýmsum ástæðum. Stundum er
ytri aðstæðum um að kenna, en oftar en ekki er meginsökin óvarkár rekst-
ur,“ segir Grétar og gagnrýnir afskriftir og kennitöluflakk.
Útlit er fyrir að það verði bráðum til
muna flóknara fyrir foreldra í Kali-
forníu að eiga kvöldstund í friði frá
börnunum. Fyrir öldungadeild rík-
isþingsins liggur frumvarp sem ætl-
að er að auka réttindi þjónustufólks í
heimahúsum. Þar er kveðið á um að
allir þeir sem starfa við launuð heim-
ilisstörf, s.s. barnfóstrur, ræstifólk
og þeir sem ráðnir eru til að hjálpa
öldruðum, eigi óskoraðan rétt á fríð-
indum eins og launuðu fríi, og reglu-
legum hvíldar- og matarhléum á
meðan unnið er.
Reglurnar ná ekki bara yfir þá
sem sinna slíkum störfum í fullu
starfi, heldur einnig til þeirra sem
vinna aðeins hlutastarf.
Gagnrýnendur reglugerðarinnar
benda á að réttindin nái m.a. yfir
barnapíur sem fengnar eru til að
passa á föstudagskvöldi. Foreldrun-
um ber núna skylda til að greiða ekki
minna en lágmarkslaun og hafa til
taks afleysingapíu sem tekur við
þegar barnapían nýtir réttindi sín til
að fá hvíld frá störfum á tveggja
klukkustunda fresti. Standa þarf skil
á sjúkra- og vinnuslysatryggingu,
reikna yfirvinnukaup upp á hár og
gefa út vandlega reiknaðan launa-
seðil.
Séu reglurnar brotnar er von á
málshöfðun með tilheyrandi svim-
andi málskostnaði og sektum.
Allar líkur eru taldar á að frum-
varpið verði senn að lögum en það
nýtur stuðnings demókrata, sem
hafa meirihluta á þinginu. ai@mbl.is
Tryggingar og launað
frí fyrir barnapíuna?
Reglur Ætli barnapíurnar í Kali-
forníu græði á nýju lögunum?
Grétar segir verðvitund
neytenda ganga hægt að
venjast breyttum að-
stæðum. „Margir sem
koma til okkar eru að leita
að ódýrum húsgögnum á
svipuðu verði og var fyrir
4-5 árum. Það sem
gerst hefur í millitíð-
inni er að krónan
hefur veikst um
helming og viðbúið
að húsgögnin geti
ekki verið með
samskonar verðmiða
og var árið 2007.“
Hann segir einnig hafa
orðið breytingu á
samsetningu sölunnar
til almennings. „Við er-
um að sjá færri en
stærri sölur og virðist að
fólkið sem kemur til okk-
ar í dag hafi náð að
koma ár sinni vel fyrir
borð. Þessa þróun alla
sjáum við svo speglast
úti á markaðinum þar
sem mest virðist vera að
gera hjá þeim húsgagna-
fyrirtækjum sem gera út á
lágt vöruverð, en þeir sem
hafa sérhæft sig í dýrari
mublum berjast í bökkum.“
Mikill þrýstingur á verðið
ÓHJÁKVÆMILEGT AÐ HÆKKA MEÐ VEIKA KRÓNU