Morgunblaðið - 30.09.2011, Side 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. SEPTEMBER 2011
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Í sjónum lifir einn á öðrum og því er
líklegast að óvenjuleg veiði á túnfiski
austur af landinu, sem greint hefur
verið frá, tengist hvoru tveggja
auknum hlýindum og aukinni út-
breiðslu makríls sem er mikilvæg
fæða túnfisks,“ segir Ólafur S. Ást-
þórsson, aðstoðarforstjóri á Haf-
rannsóknastofnuninni, en greint var
frá því í Morgunblaðinu í gær að
skipverjar á Baldvin Njálssyni GK
hefðu nýverið fengið tólf túnfiska í
flottroll. „Hvort þar er um einstakt
atvik að ræða eða vísbendingu um
auknar göngur túnfisks á Íslandsmið
er erfitt að segja til um,“ segir Ólaf-
ur.
Túnfiskur er almennt heiti á
nokkrum tegundum fiska af makríla-
ætt. Túnfiskar eru hraðsyndir og
hefur sundhraði mælst 77 kílómetrar
á klukkustund. Hann er uppsjávar-
og miðsjávarfiskur sem heldur sig
gjarnan í úthafinu. Túnfiskur er
torfufiskur og eru minnstu fiskarnir
í stærstu torfunum en stærstu fisk-
arnir oft einfarar.
Göngur við Ísafjarðardjúp 1944
Á undanförnum áratugum hefur
túnfiskur af og til veiðst við Ísland og
rifjar Ólafur upp að Árni Friðriksson
greindi á sínum tíma frá óvenjulega
miklum göngum túnfisks við Ísa-
fjarðardjúp síðsumars 1944 eða um
svipað leyti og hlýviðrisskeið um
miðja síðust öld var í hámarki.
„Í kringum 1995 varð vart við
auknar göngur túnfisks suður af
landinu og í framhaldinu voru stund-
aðar tilraunaveiðar á vegum Haf-
rannsóknastofnunarinnar í sam-
starfi við Japani í um 10 ára skeið
eða til ársins 2005,“ segir Ólafur.
„Rannsóknamenn frá stofnuninni
fylgdust með, mældu afla og söfnuðu
líffræðilegum sýnum. Á síðari hluta
þessa tímabils dróst afli saman og
seinustu ár hafa þessar rannsókna-
veiðar ekki verið í gangi. Þegar veið-
arnar hættu gerðu sérfræðingar
Hafrannsóknastofnunarinnar ráð
fyrir að búast mætti við árum þegar
fiskurinn gengi aftur í einhverju
magni norður til Íslands.“
Túnfiskstofninn í Norður-Atlants-
hafi er hins vegar talinn hafa minnk-
að mikið frá því sem áður var vegna
ofveiði um árabil.
Samfara auknum hlýindum
undanfarin 15 ár hafa orðið veruleg-
ur breytingar í útbreiðslu margra
fiskistofna á Íslandsmiðum. Má þar
að nefna ýsu, skötusel og loðnu. Þá
hefur makríll
gengið á
Íslands-
mið í mun
meira magni
en áður er
vitað um.
Stærstu túnfisk-
arnir oft einfarar
 Túnfiskveiði tengd auknum hlýindum og útbreiðslu makríls
Morgunblaðið/Golli
Flugfiskur Landað úr japönsku túnfiskveiðiskipi í Reykjavík fyrir um áratug. Tilraunaveiðar Japana skiluðu það ár
aðeins örfáum fiskum á sólarhring, en mest veiddu japönsku flotlínuskipin af túnfiski í lögsögunni árið 1998.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Þetta er að mínu mati skelfilegt
fyrir brothætt samfélag hér á Suð-
urnesjum. Við hrökkvum aftur um
mörg ár,“ segir Hörður Harðarson,
formaður bæjarráðs sveitarfé-
lagsins Voga. Hann greiddi atkvæði
á móti ályktun sem meirihluti bæj-
arfulltrúa samþykkti um að taka
upp aðalskipulag með það að mark-
miði að setja Suðvesturlínu í jarð-
streng í stað loftlínu.
Landsnet hefur í mörg ár unnið
að undirbúningi þess að byggja upp
raforkuflutningakerfið á Suðvestur-
landi til framtíðar svo það geti mætt
áformum um orkuflutning á svæð-
inu, jafnt til atvinnustarfsemi og al-
mannanota. Mikilvægur liður í því
er ný háspennulína sem leggja á frá
höfuðborgarsvæðinu til Reykjanes-
bæjar með tengingu við Reykjanes-
virkjun. Er það talið nauðsynlegt til
að hægt sé að stækka Reykjanes-
virkjun og afhenda orku til áform-
aðs álvers í Helguvík og annarra
stórnotenda á því svæði.
Kostnaður margfaldur
Áhugi var á því í sveitarfélaginu
Vogum að leggja háspennulínurnar í
jörð. Á það gat Landsnet ekki fallist
vegna kostnaðar sem talinn er 5-7
sinnum meiri en einnig af tækni-
legum ástæðum. Samkomulag náð-
ist og var gert ráð fyrir háspennu-
línunni á skipulagi. Umhverfisáhrif
framkvæmdarinnar voru talin
ásættanleg samkvæmt umhverfis-
mati.
Gert var ráð fyrir því að fram-
kvæmdir hæfust á síðasta ári. Unnið
hefur verið að samningum við land-
eigendur en þeim er ekki lokið. Að
því búnu átti að leggja til við stjórn
fyrirtækisins að hefja framkvæmdir.
Landeigendur skrifuðu sveitarfé-
laginu bréf í sumar og óskuðu eftir
að skipulagi yrði breytt á þann hátt
að Suðvesturlína færi í jörð. Við um-
fjöllun hjá sveitarfélaginu kom fram
það álit að samningurinn við Lands-
net væri fallinn úr gildi vegna þess
að framkvæmdir væru ekki hafnar.
Þetta álit var tilkynnt fulltrúum
Landsnets á fundi í fyrradag og um
kvöldið var samþykkt ályktun þar
sem ákveðið var að taka upp að-
alskipulag með það að markmiði að
línan færi í jarðstreng.
Þórður Guðmundsson, forstjóri
Landsnets, telur að samningurinn
sé ekki úr gildi fallinn. Engir þannig
skilmálar séu í samkomulaginu.
Hann segir að farið verði yfir málið
með fulltrúum sveitarfélagsins og
staðan metin að því búnu.
Þórður leggur áherslu á að styrk-
ing flutningskerfisins til Suðurnesja
sé nauðsynleg hvort sem áform um
álver í Helguvík ná fram að ganga
eða ekki. Hún sé nauðsynleg til að
tryggja örugga afhendingu raforku
til almennra notenda. Tvær línur
séu einnig nauðsynlegar vegna mik-
illar raforkuframleiðslu á Reykja-
nesi.
Hörður Harðarson segir að byrja
þurfi á málinu upp á nýtt, eins og
það var fyrir sex árum. Hann segir
að ákvörðunin geti einnig haft áhrif
á atvinnuuppbyggingu í sveitarfé-
laginu því unnið hafi verið að kynn-
ingu á atvinnusvæðinu á Keilisnesi.
Bæjarfulltrúar
vilja háspennu-
línuna í jörð
 Áform um uppbyggingu í uppnámi
Morgunblaðið/Einar Falur
Háspenna Möstrin á Suðurnesjum
eiga að vera léttari en í Fljótsdal.
Skiptar skoðanir
» Meirihlutinn í Vogum klofn-
aði í línumálinu. Þrír fulltrúar
H-lista samþykktu að fara í
breytingu á aðalskipulagi
ásamt fulltrúa L-lista sem er í
minnihluta. Þrír fulltrúar E-
lista sem mynda meirihluta
með H-lista voru á móti.
Hæstiréttur sýknaði í gær 24 ára
gamlan karlmann, Óðin Frey Val-
geirsson, af ákæru fyrir árás á 16
ára gamla stúlku í Laugardal í
Reykjavík síðasta haust.
Maðurinn var ákærður fyrir að
hafa ráðist með ofbeldi á stúlkuna
þar sem hún var á gangi á göngustíg
í Laugardal í október 2010, slá hana
ítrekað með hörðu áhaldi í höfuð og
taka hana hálstaki og þrengja að þar
til hún missti meðvitund. Stúlkan
fékk margvíslega áverka.
Maðurinn var handtekinn mánuði
síðar og játaði fyrst árásina en dró
játninguna síðan til baka og sagðist
hafa verið búinn að nota mikið af
áfengi, amfetamíni og rítalíni og því
ekki verið með réttu ráði þegar hann
var yfirheyrður í fyrra sinnið.
Var Hæstiréttur sammála um að
af öllum gögnum verði ekki talið,
með vísan til laga, að færðar hafi
verið viðhlítandi sönnur á, svo að
hafið sé yfir skynsamlegan vafa, að
ákærði hafi gerst sekur um það brot
sem honum er gefið að sök. Verði
hann því sýknaður í máli þessu.
Meirihluti fjölskipaðs héraðsdóms
mat það svo, að ekki yrði vefengt
með skynsamlegum rökum að mað-
urinn væri sekur. Einn dómari skil-
aði hins vegar séráliti og vildi sýkna
manninn.
Hæstiréttur gerir í dómi sínum
aðfinnslur við vinnubrögð lögreglu í
rannsókninni. Vinnubrögð við
skýrslutöku af vitni eru m.a. talin
ámælisverð.
Þá segir orðrétt í dóminum: „Þá
var rannsókn málsins að ýmsu leyti
ábótavant. Meðal annars fór ekki
fram rannsókn á erfðaefni í blóðsýn-
um sem tekin voru á vettvangi árás-
arinnar. Með slíkri rannsókn hefði
mátt leiða í ljós hvort blóð úr öðrum
en brotaþola hefði verið á brotavett-
vangi, en ólíklegt verður að telja,
miðað við það sem fram er komið í
málinu og gerð verður grein fyrir
hér á eftir, að þar hefði verið að
finna blóð úr ákærða. Ennfremur
lágu ekki fyrir í gögnum málsins
myndir af áverkum, sem brotaþoli
hlaut af völdum árásarinnar, og
einnig skorti á að fyrir hendi væru
greinargóðar lýsingar á hæð og útliti
ákærða og brotaþola.“
Sýknaður af ákæru fyrir
árás á stúlku í Laugardal
 Vinnubrögð lög-
reglu gagnrýnd
Túnfiskur er mikill göngufiskur
og ferðast þvert yfir Atlants-
hafið milli stranda Evrópu og
Ameríku. Hann hrygnir í Mið-
jarðarhafi og við strendur Am-
eríku en gengur síðan norður á
bóginn seinni hluta sumars.
Göngur þessar fer hann til
fæðuöflunar en fæðan er eink-
um alls konar fiskar, síld, mak-
ríll, brislingur, sandsíli og
smokkfiskur.
Túnfiskur þykir herramanns-
matur og víða fæst hátt verð
fyrir góðan túnfisk. Í vetur
greindi Morgunblaðið frá því að
bláuggatúnfiskur, sem vó 342
kíló og veiddist undan Hok-
kaido-eyju í Japan, hefði selst á
uppboði á fiskmarkaði í Tókíó
fyrir jafnvirði 45,5 milljóna
króna. Kaupendurnir voru
eigendur tveggja
sushi-veitinga-
staða í Japan
og Hong
Kong.
Hátt verð fyrir
gæðavöru
MIKILL GÖNGUFISKUR
Mán.-fim. kl. 9-18, fös. kl. 9-18:30, lau. kl. 10-17, sun. kl. 13-17
Smáratorgi 1, 201 Kópavogi, sími 588 6090, vl@simnet.is
Myndlista
vörur
í miklu ú
rvali
Strigar, ótal stærðir
frá kr.195
Acryllitir 75 ml
kr.480
Gólftrönur
frá kr.4.395
Þekjulitir/Föndurlitir
frá kr.480 16 ára
Verkfæralagerinn
Fullt af nýjungum í lista-og föndurdeild
Blýantar, Strokleður, Trélitir, Tússlitir,
Teikniblokkir, Teiknikol, Föndurlitir,
Þekjulitir, Vatnslitir, Akrýllitir, Olíulitir,
Penslar, Skissubækur, Vattkúlur, Vír,
Vatnslitablokkir, Leir, Lím, Kennara-
tyggjó, Föndurvír,Límbyssur, Lóðboltar,
Hitabyssur, Heftibyssur, Málningar-
penslar og málningarvörur
í miklu úrvali