Líf og list - 01.04.1950, Qupperneq 22

r "' .
T ónlist
—
SINFÓNÍA Á ÍSLANDI
Þrátt fyrir það, að búið er að
hamra á því æðilengi í blöðum
hér, að hið fræga útvarp okkar sé
að gera út af við larldsfólkið, með
því að vera sífellt að spila sinfón-
ísk verk, hefur aðsóknin að fyrstu
tónleikum Sinfóníuhljómsveitar-
innar sýnt, að annað er upp á ten-
ingnum, að því er snertir vilja al-
mennings í þessu máli.
Jál Það er búið að stofna sinfón-
íuhljómsveit á íslandi. Þá hoppaði
hjartað í mörgum manninum, sem
gaman hefur af tónum, mörgum
tónum í senn, þar sem helzt mörg
járn eru í eldinum, og útlendingar
kalla orkestra og geta ekki án ver-
ið. En amar þá nokkuð að, þegar
orkestrað er komið í bæinn og
fólkið fyllir húsið? Já, því er nú
verr og miður. Það kostar meira að
reka sinfóníuhljómsveit en sem
svarar inngangseyrinum, sem verið
hefur. Sinfóníuhljómsveitin okkar
ætlar að starfa á svipuðum grund-
velli og þjóðleikhúsið þráða, stilla
aðgangseyri svo í hóf, að sem flest-
ir geti veitt sér þann munað að sjá
og heyra þetta mikla spilverk. Og
nú kemur til kasta Elins Opinbera
að styrkja hljómsveitina og vcita
þannig þjóðinni þennan munað,
sem reyndar flest menningarríki
eru fyrir löngu farin að telja til
lífsnauðsynja.
Áhugamenn þeir hinir miklu,
sem standa að Tónlistarfélaginu í
Reykjavík, munu vera þeir, sem
við stöndum í mestri þakkarskuld
við, fyrir, að komin er á laggirnar
sinfóníuhljómsveit á íslandi.
Það var vel gert að lofa okkur
fyrst að heyra orkestrað flytja
Schubcrt og Beethoven. Margur
leikmaður getur ekki betur fundið
en að Ófullgerða sinfónían sé alveg
nógu fullgerð. Hún er fallegt verk.
Og hinir, sem lengra eru komnir í
því að hlusta, hallast margir að
því, að hún sé fullkomið verk. Sum
brot eru með íullkomnustu verk-
um.
Fyrsta sinfónía Beethovens átti
afmæli 2. apríl. Þann dag árið 1800
var hún leikin í fyrsta sinn. Hundr-
að og fimmtíu árum síðar er hún
svo flutt af fyrstu sinfóníuhljóm-
sveitinni á íslandi. Táknrænar
voru móttökurnar, sem hún fékk
fyrst, þegar hún var leikin, um það
þegar nýjar hræringar koma fram í
listum. Á átjándu öldinni átti
formið fremur en innihaldið upp á
pallborðið hjá áheyrendum. En
hinn mikli tilfinninga- og skap-
maður Beethoven lagði sig allan í
listina. Því gekk hann fram af
mörgum með fyrstu sinfóníunni.
Þó átti meira eftir að koma því að
sú fyrsta er ekki mikið verk í sam-
anburði við hinar síðari. Og samt
sögðu gagnrýnendur, þegar sú
þriðja var fyrst flutt, að ekkert
kæmist til jafns við þá fyrstu.
Furðulegt er, hvað hljómsveitin
er þegar samæfð, og kom það eink-
um fram á 2. tónleikunum, enda
þótt fengnir hafi verið nokkrir
vanir sinfóníumenn erlendir. Og
reyndar er nú óvíst, að við værum
komin á þennan rekspöl í tónlistar-
málunum, ef ekki hefðu hafnað
hjá okkur jafn þaulmenntaðir tón-
listarmenn og Dr. Victor v. Ur-
bantschitch og Robert Abraham,
svo að.aðeins tveir séu nefndir.
Við fengum dálítinn smekk af
óperu, þegar Guðmundur Jónsson
söng þrjár aríur með hljómsveit-
inni. Söngur hans sýndi, hvílíkur
gífurmunur er á að heyra óperu-
söngvara syngja með hljómsveit og
því, þegar hann verður að láta sér
nægja einleik undir. Og söngur
Guðtnundar gerði ýmsa svo bjart-
sýna, að þeir sáu hilla undir óperu
á íslenzku sviði.
G. B.
PRENTSMIÐJAN RUN H. F.
Skúlatún 2
Sími 7667
Reykjavík
PRENTAR BLÖÐ, TÍMARIT, BÆKUR
OG ALLS KONAR SMÁPRENT
22
LÍF og LIST