Birtingur - 01.06.1962, Síða 46

kallaði Valdið saman rithöfundaþing til að
stofna Samband sovézkra rithöfunda og koma á
sósíalistískum realisma í bókmenntum. Andréj
nokikur Zdanoff hélt þar aðalræðuna, en stjarna
hans var þá vaxandi sem apparatsíks undir
verndarvæng Stalíns. Hann kom til að tilkynna,
að hér eftir skyldu sovézkar bókmenntir vera ná-
tengdar kommúnistískum áróðri. Hann lýsti því
yfir, að Flokkurinn hafi þegar náð góðum árangri
við að byggja upp sósíalisma og „án þess sigurs
hefði ekkert þing verið haldið“. „Hinn góði ár-
angur sósíalistískrar uppbyggingar er skilyrði
fyrir viðgangi sovézkra bókmennta. Vöxtur
þeirra er tákn um velgengni hins sósíalistfska
þjóðskipulags." „Allur þorri sovétrithöfunda eru
nú eitt með sovétvaldinu og Flokknum og njóta
leiðsagnar Flokksins, umhyggju og daglegrar
hjálpar Miðstjórnar og stöðugs stuðnings Félaga
Stalíns". „Sovétrithöfundar hafa því öll skilyrði
til þess að skapa verk, sem verðug eru okkar
tíma.“ Og verkefni þeirra er, að „breyta hug-
myndafræði manna, ala vinnandi fólk upp í
anda sósíalismans“.#)
Samkvæmt orðum Zdanoffs búa rithöfundar utan
Sovétríkjanna, auðvaldsrithöfundarnir, viðannan
og verri hlut: „Dulhyggjuupphlaup, trúaræði og
klám einkenna úrkynjun og endalok burgeisa-
legrar menningar. „Hetjur" þessara burgeisabó'k-
*) A. A. Zhdanov, On Literature, Music and Philo-
sophy, Lawrence & Wishart, London, 1950, pp. 11, 12,
17, 15.
mennta, sem hafa selt penna sinn auðvaldinu,
eru þjófar, sakalögreglumenn, mellur, saurlífis-
mangarar og bófar“ (bls. 13).
Þessa lýsingu á vestrænni menningu fékk hin sós-
íalistíska raunsæisstefna í veganesti.
Að lokinni seinni heimsstyrjöld sneri Zdanoff
hershöfðingi heim til föðurlands síns að loknum
frægum landvinningum, og tók hann þá til ó-
spilltra málanna að framkvæma hugmyndir Stal-
íns um listir og bókmenntir.
Þann 14. ágúst 1946 var gerð heyrum kunn til-
skipun Miðstjórnar um bókmenntir. Stalín og
Zdanoff höfðu valið sér að fórnardýrum öðrum
til varnaðar rithöfundinn Zosénko og skáldkon-
una Onnu Akhmatovu. Zosénko var mjög vinsæll
rithöfundur, einkum fyrir gamansamar smásögur
sínar í anda Tsékoffs, oft byggðar á raunveru-
legum atvikum. Þessi höfundur hafði samkvæmt
orðum tilskipunarinnar „gert sér það að sérgrein
að skrifa innantóm, efnislaus og lítilfjörleg verk,
sem prédikuðu rotið hugmyndaleysi" (þ. e. þau
skorti hugmyndir Flókksins) „lágkúruhátt og
áhugaleysi um pólitík, til þess að villa um fyrir
æsku vorri og eitra hug hennar“.#) Ein synda
Zosénkos átti einnig að hafa verið sú, að hann
lýsti sovétfól'ki sem menningarsnauðu og frum-
stæðu, og væri allt hans götustrákaæði andsovézkt
(bls. 485).
í ræðu, sem Zdanoff hélt um þessa tilskipun,
kveður hann þjóðfélagslegar, pólitískar og bók-
*) KPSS v rézoljútsíjakh, III, 485.
44
BIRTINGUR