Birtingur - 01.06.1968, Blaðsíða 34

arstarfsemi verður nefnilega í engu fjand-
samleg íbúðum, þegar séð er fyrir aðskilnaði
gangandi og akandi umferðar, hún er þvert á
móti æskileg, því að slík starfsemi er í auknum
mæli þjónusta og aðalvinnustaðir íbúanna.
Meira að segja hin ákveðna skipting milli iðn-
aðar- og íbúðasvæða hefur verið gagnrýnd á
síðari árum, þótt hún líka hafi almennt verið
notuð. Vaxandi hluti iðnaðar er nú þrifalegur
og hávaðalítill, ólíkt því sem áður var, vegna
þess að kolaorka er á undanhaldi og raforka,
úrgangsefnalaus, tekur við. Þessi hluti iðnað-
ar eða handverks á gjarnan heima í nábýli við
íbúðarhverfi sem hann veitir atvinnu. Þessi
þáttur svæðaskiptingar á þó að miklu leyti
rétt á sér, því að iðnaður og hafnir þurfa mik-
ið svigrúm, útþenslusvæði og breytingamögu-
leika sem þola ekki nábýli við íbúðir. Hins
vegar er ástæðulaust að fjarlægja smáiðnað,
sem oftast er mannaflsfrekur, frá íbúðarhverf-
um, og fleiri og fleiri skipulcggjendur telja
það firru eina.
Hin mjög sterku rök sem komið hafa fram
gegn svæðaskiptingu, hafa nú þegar áhrif utan
hópa framúrstefnumanna. Nýlega hefur verið
ákveðið að efla íbúðarhverfin á Manhattan og
miklar íbúðarbyggingar hafa verið reistar á
miðhluta Chicago, þar á meðal hinir frægu
turnar Marina-City. í nýbyggingaráformum
Parísar er gert ráð fyrir að öll hverfi a. m. k.
í innri hluta borgarinnar verið blönduð skrif-
stofu- íbúða- og skólahverfi.
Nú hljóta menn að spyrja: hverjar eru þær
hugmyndir sem nú eru að taka við í skipu-
lagningu og munu borgir framtíðarinnar
líkjast meir gömlum borgum en þeim sem nú
eru byggðar?
Gagnrýni sú sem komið hefur fram á svæða-
skiptingar á ekki við um allar meginreglur
Aþenusáttmálans. Meginstefna hans um að
þörfum manna skuli ætíð vel fullnægt er auð-
vitað í fullu gildi, og nú er litið á aðskilnað
gangandi og akandi umferðar sem sjálfsagðan
hlut í öllum nýhverfum. En ein grein sátt-
málans virðist hafa dapurlega gleymzt meðal
skipuleggjenda: Framúrstefnumennirnir 1933
lögðu á það megináherzlu að ekkert gott skipu-
lag verði unnið án hrifningar og ímyndunar-
afls, gagnrýni og aðlögunar að aðstæðum og
landi Skipuleggjendur greinir á um ým-
is mál og þó sérstaklega um umferð og áhrif
hennar á mannfélagið, enda hafa umferðar-
vandamál eftirstríðsáranna beint mjög áhuga
þeirra að þeim þætti borgarmyndunar. Lausn-
ir umferðarvandamála kunna að virðast fjar-
lægar almenningi og þær er erfitt að skýra í
stuttu máli. Hins vegar ber að gæta, að þær
lausnir eða ólausnir sem beitt er við umferð
munu hafa víðtæk áhrif á daglegt líf alls al-
mennings og breyta borgarmyndun jafnvel
32
BIRTINGUR