Birtingur - 01.06.1968, Page 35

enn meira en svæðaskiptingarreglan hefur
gert.
Ólíkar umferðarlausnir skapa ólíka borgar-
myndun, en þrátt fyrir það eru nú uppi áþekk
sjónarmið um mörg atriði borgarmyndunar.
í stað svæðaskiptingar leggja skipuleggjend-
ur nú margir höfuðáherzlu á samruna hinna
þriggja höfuðfunktiona: að búa, að vinna, að
njóta frístunda, í sama hverfi; í öðru lagi
leggja nú flestir skipuleggjendur höfuðáherzlu
á þéttari byggð en gerð hefur verið undan-
farna áratugi, og í þriðja lagi leggja þeir til að
almenningssamgöngukerfi verði hluti af
„strúktúr" borganna á sama hátt og aðalbraut-
ir fyrir bíla.
Útskýrum: skipuleggjendur leggja nú aðal-
áherzlu á að búið sé, unnið, numið og notið
frístunda allt innan sama hverfis. Áður var
skýrt frá meginorsök þessarar kúvendingar,
breytingu þjóðfélaganna, sem er helzt félags-
lega ástæða þessarar nýju skipulagsstefnu.
Önnur orsök, sem styður þá fyrri er tæknileg:
í blönduðum hverfum býr stærri hluti íbú-
anna í göngufjarlægð frá vinnustöðum og frí-
stundasvæðum. Vélræn umferð minnkar því
og dreifist um borgina, og meiri „gangandi
umferð“ örvar bein samskipti íbúans og ým-
iss konar starfsemi. Bílastæðaþörf borganna
minnkar, því að í „blönduðu“ hverfi er sama
stæðið notað fyrir atvinnurekstur að degi til
og íbúðir á kvöldin og nóttunni. Þetta síðasta
atriði er geysi mikilvægt og hefur bein áhrif
á þéttleika borganna og nýtinngu landsins.
Þéttari borgir: Hvað veldur þeirri stefnu? Til-
lögur um þéttari hverfi eiga sér margar or-
sakir. Öll þjónusta og sérstaklega verzlun hef-
ur nú tilhneigingu til að mynda stærri ein-
ingar en áður og því stærri viðskiptamanna-
hóp. Til að skapa nálægð íbúðanna, þ. e. við-
skiptamannahópsins, við þjónustukjarnana
þarf því að byggja þéttar. Til að blandað
hverfi verði starfhæft nú þarf það að vera til-
tölulega þétt, og miða margir við að minna en
10 mín. gangur þurfi að vera frá íbúðum
að næsta þjónustukjarna þess. Séu hverfin
byggð þéttar, er einnig hægt að mynda víð-
áttumikil útivistarsvæði í kringum þau, án
þess að þenja borgina óhóflega út.
Þéttari hverfi skapa gjörólíka borgarmynd og
krefjast óhefðbundinna lausna, til að skapa
íbúunum sólríkar íbúðir og garðsvæði í ná-
grenni þeirra. Öll geymslurými og „dimm“
rými hverfa undir yfirborð jarðar eða inn í
gluggalausar iður bygginganna. Bílastæði,
stigar, böð, kvikmyndahús, leikhús, kirkj-
ur og að einhverju leyti verzlun og kvöld-
skemmtistaðir hverfa sjónum. Truflun af völd-
um bílaumferðar liverfur um leið úr nágrenni
íbúðar- og vinnurýmanna. Þétt og blandað nú-
tímahverfi hefur því ekki einungis félagslega
BIRTIN GU R
33