Birtingur - 01.06.1968, Page 70

ekki alls fyrir löngu á pappírsblöð í gömlu
bréfarusli sem höfðu að geyma helztu atriðin
í erindi Sigurðar um Kemal Ataturk. En
eitthvert erindi hans fjallaði um Friðþjóf
Nansen og vakti athygli mína. Ég er viss um
að ég skrifaði það í stórum dráttum þegar
flutningi var lokið. En ég hafði ekki séð nein-
ar bækur um landkönnunarferðir fyrr en ég
sá þessa bók á safninu.
Fleiri fyrirlesarar en Sigurður og Vilhjálmur
vöktu óskipta athygli mína á þeim tíma. Ég
verð sérstaklega að minnast á Grétar Fells.
Hann flutti eitt sinn erindi sem hann nefndi
Geðrækt. Og þegar ég hafði hlýtt á erindið af
mikilli andakt og hrifningu hætti ég við að lesa
undir morgundaginn (átti þó að lesa undir
próf), en fór í þess stað að skrifa heillanga
romsu í dagbók mína um það, hvað ég vildi
verða og hvað hindraði mig á þroskabraut-
inni. Það var kynlegur samsetningur. Helzt
var ég á því, að ég vildi verða rithöfundur í
gÖÍUgum tilgangi. Hallaðist ég mest að Jjeirri
Stefnu í bókmenntum sem ég nefndi natúral-
isma, en taldi mig ekki geta fetað í spor real-
istanna sem lýstu einungis ömurleika og
vonzku mannlífsins, því fólkið mundi fá and-
styggð á slíkum bókum og ekki vilja lesa þær,
og ekki þóttist ég heldur geta tekið mér róm-
antíkusana til fyrirmyndar og látið fólkið sjá
lífið í fegraðri mynd eins og gegnum litað gler.
Ekki var ég nú alveg viss um að ég hefði hæfi-
leika til að verða rithöfundur, og kom þá til
greina að verða bóndi eða listmálari.
Auk Jjess að lesa bækur og tímarit á lestrar-
sal Alþýðubókasafnsins fékk ég bækur lánaðar
heim. Þannig las ég allar kvæðabækur Jó-
hannesar úr Kötlum sem þá voru út komnar
og ég get aldrei losað mig við þá hugmynd að
ég hafi lesið Vefarann mikla frá Kasmír á
einni nóttu. Þá las ég eftir Gunnar Gunnars-
son Sælir eru einfaldir, Drengen, Aðventu,
Fóstbræður. Ég varð svo hrifinn af Drengen
að ég þurfti endilega að fjalla sérstaklega um
þá bók í sendibréfi.
Enginn benti mér á að lesa þessar bækur. Ég
rammaði einhvernveginn á þær sjálfur. Ég
hafði heyrt ýmissa höfunda getið í útvarpinu
og lesið um þá í Útvarpstíðindum, þar sem
einnig voru teikningar af mörgum höfundum
eftir ritstjórann, Kristján Friðriksson. Og svo
var Dvöl, og þá Rauðir pennar, sem ég fór að
lesa kringum 1940. Allt varð Jjetta til að vekja
athygli á íslenzkum samtímahöfundum.
Kennararnir á námskeiðinu í menntaskólan-
um voru flestir mjög góðir, að ég hygg, en
áhugi minn var fokinn út í buskann og ég taldi
sjálfum mér trú um það (með góðum árangri)
að mér stæði nákvæmlega á sama hvort ég
stæðist prófið eða ekki. Það má orða þetta
svona. En ég þykist geta fullyrt, að mér hafi
68
BIRTINGUR