Húsfreyjan - 01.03.1955, Blaðsíða 5

Ekki eru öll náttúrleg litarefni úr
jurtaríkinu. Cochenille (Coccus cacti) er
skjaldlús, sem lifir á kaktusum á Spáni,
Mexíkó og Suður-Ameríku. Þessi skepna
er þurrkuð og möluð og fæst þá úr henni
ýmist silfurgrátt, rautt eða dökkbrúnt lit-
arefni, sem tekur vel á ull, en er ófull-
nægjandi á bómull. Venjulega er verzlað
með lús þessa í heilu líki og hún fyrst
möluð rétt áður en hún er lögð í bleyti
til að lita af henni.
Með því að lita fyrst með einum lit
og síðan yfir með öðrum, má enn fá fjöl-
breytni í litbrigðin. Ef t. d. fyrst er litað
gult, en síðan yfir með bláu, má fá fram
grænan lit samkvæmt því litalögmáli, sem
við könnumst vel við. En þess ber að
gæta, eigi að fá fram skæran og hreinan
lit með þessari aðferð, að bæði undir-
litur og yfirlitur séu einnig hreinir hver
fyrir sig, annars er engin von um hrein-
ræktað afkvæmi.
Nú hafa hinir náttúrlegu litir þokað
að miklu leyti fyrir ýmsum gervilitarefn-
um, sem framleidd eru í verksmiðjum í
stórum stíl og notuð í öllum meiri háttar
iðnaði. Þeir litir eru ódýrari og auðveldari
í notkun en hinir náttúrulegu. Enn sem
fyrr eru samt jurtalitirnir í sínu fulla gildi
í allri handavinnu og við skulum vona,
að þeir megi sem lengst gefa íslenzkum
hannyrðum sinn milda yndisþokka og
frumstæða kraft, sem er svo mjög í ætt
við náttúru landsins okkar.
SJÁLFSLÝSING
Ég er orSin fótafúin,
fjöriS dvínaS, œskan búin,
geng ég lotin af gigt, og snúin,
gráhœrt flak, af elli sljó,
einhvern neista á ég þó,
innra, kannski er þaS trúin
á þaS fagra og góSa,
sem í œsku allt mér vildi bjóSa.
Mín er óskráS sorgarsaga,
ég sá þó marga gleSidaga
í Rangárþingi. JJm heimahaga
hugurinn flýgur marga stund.
Þá átti ég létta lund.
En orS mín urSu oft til baga,
er þau. flutu af vörum,
því fljótt ég skipti skapi bæSi og svörum.
Nú er orSiS seint aS sinna
sumu því, sem átti aS lilynna
aS, og reyna verk sín vinna
vel, sem áttu aS fara úr hönd.
Mér fannst ég vera fœrS í bönd
og örlögum þeim aldrei linna,
sem á mig gjörSu falla.
Ctþráin, hún allt af var aS kalla.
Gráta skal ei gengna daga,
gjarnan mœtti eitthvaS laga
ennþá, og verSa ei til baga
öSrum, svo aS tjón sé aS.
Rétt vœri aS reyna þaS.
t handarbökin liœttu aS naga,
því hér er nóg af gleSi,
og sálina aldrei setti ég aS veSi.
HleiSur.
HÚSFREYJAN 5