Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1985, Qupperneq 33

Um andstœðuáherslu í íslensku
31
v=c
vc =
Hrott Hægt
♦óh.-HÍh. «óK+áh.
Graf 1.
Meðaltöl sérhljóðalengdar og samhljóðalengdar hjá 10 hljóðhöfum.
Tölurnará kvarðanum sýna lengd í ms.
sem sýnir t.d. lágt meðaltalsgildi fyrir sérhljóð í hröðu tali með áherslu
tilheyrir þannig hljóðhafa sem hefur ennþá lægra meðaltalsgildi fyrir
sérhljóð í hröðu tali án áherslu; annað hnit sem sýnir hátt meðaltals-
gildi fyrir sérhljóð í hröðu tali án áherslu kemur hinsvegar frá hljóð-
hafa sem hefur ennþá hærra meðaltalsgildi fyrir sérhljóð í hröðu tali
með áherslu, o.s.frv.
Á grafi 2 eru svo heildarmeðaltöl sérhljóða og samhljóða fyrir
V:C/VC:, hratt/hægt tal og andstæðuáherslu/áhersluleysi. Á þeirri
mynd sjást vel heildarniðurstöður fyrir sérhljóðalengd: í atkvæðagerð-
inni V:C er mikill munur á lengd V (á lóðrétta ásnum) í hröðu/hægu
tali annars vegar og áherslu/áhersluleysi hins vegar (sjá efri hluta
myndarinnar) en í atkvæðagerðinni VC: er nánast enginn munur á
lengd V (sjá neðri hluta myndarinnar). Þrátt fyrir dreifinguna sem
kemur fram á grafi 1 eru heildarniðurstöðurnar afdráttarlausar.
Áhrif frumbreyta á sérhljóðalengd:
Atkvæðagerð. Sérhljóð í atkvæðagerðinni V:C eru að meðaltali