Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1985, Blaðsíða 44

42
Ari Páll, Friðrik, Margrét og Sigrún
hægu tali en 86.7 ms í hröðu, munurinn er 21,7 ms. Hljóðkerfis-
lega löng sérhljóð (í V:C) lengjast mun meira í hægu tali en hljóð-
kerfislega stutt (í VC:); mismunur á meðaltölum sérhljóðalengdar
í hægu tali og hröðu er 33.9 ms í atkvæðagerðinni V:C en aðeins
9.5 msí VC:.
3) Samhljóðin eru Iengri í hægu tali en hröðu; að meðaltali 120.7 ms
í hægu tali en 90.8 ms í hröðu, munurinn er 29.9 ms. Hljóðkerfis-
lega löng samhljóð (í VC:) lengjast meira í hægu tali en hljóð-
kerfislega stutt (í V:C); munurinn á hægu tali og hröðu er að með-
altali 38.5 ms í VC: en 21.2 ms í V:C.
4) Talhraði hefur þau áhrif á hlutfallið milli langra hljóða og stuttra
að munurinn á þeim eykst í hægu tali þegar á heildina er litið; í
hægu tali er hlutfallið milli langra hljóða og stuttra 1.90 en í
hröðu tali 1.75. Þegar litið er á hvora atkvæðagerð fyrir sig kemur
í ljós að þessi áhrif talhraðans koma aðeins fram í VC: þar sem
hlutfallið er 2.16 í hægu tali en 1.85 í hröðu tali. í atkvæðagerð-
inni V:C er hlutfallið hins vegar 1.64 í hægu tali en 1.65 í hröðu.
Þarna kemur fram munur á atkvæðagerðunum tveimur sem við
áttum ekki von á (sbr. kafla 3.4).
c) Andstæðuáhersla:
1) Meðalgrunntíðnihækkun er miklu meiri í andstæðuáherslu en í
áhersluleysi; 33.7 Hz í áherslu en aðeins 8.4 Hz í áhersluleysi,
munurinn er 25.3 Hz.
2) Sérhljóðin lengjast við andstæðuáherslu; þau eru að meðaltali
107.3 ms í áherslu en 87.9 ms í áhersluleysi, munurinn er 19.4
ms. Hljóðkerfislega löng sérhljóð lengjast mun meira en
hljóðkerfislega stutt við andstæðuáherslu; munurinn er 37.9 ms í
V:C en ekki nema 0.9 í VC:.
3) Samhljóðin lengjast við andstæðuáherslu; þau eru að meðaltali
117.7 ms í áherslu en 93.8 ms í áhersluleysi, munurinn er 23.9
ms. Hljóðkerfislega löng samhljóð lengjast meira en hljóðkerfis-
lega stutt; í VC: er munurinn milli andstæðuáherslu og áherslu-
leysis 35.5 ms en í V:C er munurinn 12.2 ms.
4) Andstæðuáhersla hefur marktæk áhrif á hlutfallið milli langra
hljóða og stuttra þegar á heildina er litið, þannig að munurinn á
löngum hljóðum og stuttum er meiri í andstæðuáherslu en
áhersluleysi. í andstæðuáherslu er hlutfallið 2.03 en 1.62 í