Vera - 01.09.1984, Blaðsíða 23

„Allt er mælt a eina vog.
Faeðingarorlof
Fyrsta frumvarp Kvennalistans leit dagsins
■jós á Alþingi í byrjun febrúar en þá lagði Sigríð-
ur Dúna fram frumvarp sitt um lengingu fæð-
•ngarorlofs. Frumvarpið gerir ráð fyrir því að
faeðingarorlof lengist úr 3 mánuðum í 6 og ger-
ist það í áföngum.
Greiðslur verði með þeim hætti að konur haldi fullum
launum, en greiðslur til heimavinnandi kvenna miðist
við 9. taxta V.í. í ræðu sinni sagði Sigríður Dúna að vel
kæmi til greina að setja þak á greiðslurnar þannig að
Þeir sem hæst laun fá í landinu fái þau ekki að fullu. Þá
gerir frv. ráð fyrir því að feður geti tekið allt að 2 mánuð-
um í fæðingarorlof hvenær sem er á tímabilinu, með
samþykki móður. Eignistforeldrartvíburalengistorlofið
um tvo mánuði og meira ef börnin eru fleiri, en slíkt er
afar fátítt. Einnig er gert ráð fyrir að kjörforeldrar fái fæð-
ingarorlof.
Þegar Sigríður Dúna fylgdi frumvarpinu úr hlaði
greindi hún frá þeim kostnaði sem af þessum breyting-
um hlýst, en slíkt er afar fátítt á hinu háa Alþingi. Ef
gengið er út frá meðallaunum kvenna og fjölda fæðinga
að undanförnu, veröur kostnaður við fæðingarorlof um
280 millj. kr., sem er sama upphæð og áætlað er að
verja í uppbætur á útfluttar landbúnaðarafurðir á þessu
ðri. Á síðasta ári námu fæðingarorlofsgreiðslur tæpum
122 millj. króna.
í ræðu sinni sagði Sigríður Dúna m.a.:
.,Með þessu frv. er verið að koma til móts við breyttar
Þjóðfélagsaðstæður hér á landi, hina gífurlegu aukn-
ingu sem orðið hefur á atvinnuþátttöku kvenna á und-
anförnum árum og þá staöreynd að nú er það efnahags-
■eg nauðsyn fyrir fjölmörg heimili í landinu að hafa tvær
fyrirvinnur. Hér er leitast við að skapa svigrúm í þjóðfé-
laginu fyrir fólk, þá ekki síst konur, til að annast þörn sín
á fyrsta æviskeiði þeirra. Þannig er leitast við að tryggja
velferð barna og mæðra þeirra á fyrsta æviári barnanna
sem allir vita að er einkar viðkvæmt fyrir báða aðila.
Jafnframt er leitast við að gefa feðrum kost á að taka
aukinn þátt í umönnun barna sinna.”
Og síðar:
,,Að síðustu er hér verið að leggja til, þótt í smáu sé,
breytt gildismat við forgangsröðun mála. Það er verið
að leggja til að við veitum nokkrum fjármunum til að
tryggja velferð þeirrar kynslóðar á að endurnýja þjóðfé-
■agið og um leið velferð foreldra hennar sem í dag eru
veigamikil burðarstoð íslensks þjóðfélags. Framtíð
þessa lands býr í börnum okkar. Það er því þjóðarhagur
að búa vel að þeim.”
Fæðingarorlofsfrumvarpinu var vísað til nefndar
þann 8. febrúar og þaðan fékkst það ekki afgreitt fyrir
þinglok, þrátt fyrir ítrekuð tilmæli.
Undirskriftalisti til stuðnings frv. meö 472 nöfnum
einstaklinga barst austan af Héraði í vor, en auk þess
hafa borist samskonar listar víða af á landinu í allt sum-
ar. Jafnframt má geta þess að aðalfundur Félags ein-
stæðra foreldra samþykkti áskorun til Alþingis um að
veita þessu frv. framgang.
Meöferö nauögunarmála
Fyrirspurnatímarnir í þinginu eru þingmönn-
um notadrjúgir til aö vekja athygli á málum og
ýta viö framkvæmdavaldinu. Ræðutími er tak-
markaður, og því veröa umræður aldrei lang-
dregnar og sjaldan leiöinlegar. Fyrirspyrjandi
má tala í 2x5 mínútur, ráöherra í 2x10 mín. og
aðrir þingmenn fá aöeins tvær mín. til umráða.
Eftirfarandi erágætt dæmi um hverju fyrirspurn
getur komið til leiöar:
í byrjun mars lagði Kristín Halldórsdóttir fram eftirfar-
andi fyrirspurn til dómsmálaráðherra:
1. Hversu oft hefur verið kært fyrir nauðgun síðan
Rannsóknarlögregla ríkisins var sett á stofn árið
1977?
2. Hve margar kærur hafa leitt til ákæru?
3. Hve margar kærur hafa verið felldar niður vegna
skorts á sönnunum?
4. Hve mörgum málum hefur verið lokið með sátt og
hve háar upphæðir er um aö ræða í hverju tilviki?
5. Hve margar ákærur hafa leitt til dóms á ofangreindu
tímabili og hver hefur refsing orðið i hverju tilviki?
í svari ráðherra kom fram að alls hafa verið skráðar
126 kærur fyrir nauðgun á umræddu timabili. Af þeim
kærum hafa 40 ekki farið lengra af ýmsum ástæðum
auk 24 kæra þar sem rannsóknarlögreglan hefur að lok-
inni rannsókn ekki talið þörf á frekari málsmeðferð, t.d.
vegna skorts á sönnunum, að sögn ráðherra. Ýmislegt
bendir til að meiri hluti nauðgunarbrota sé ekki kærður
og mun ein megin ástæða þess vera sú að konur treysta
sér ekki til að ganga í gegnum þá niðurlægingu sem
fylgir kæru og rannsókn málsins.
í kjölfar þessarar fyrirspurnar lögðu Kvennalistakon-