Vera - 01.09.1984, Blaðsíða 32

eöa eldri. Skýring frumvarpsflytjenda á
þessu ákvæöi var aö konur á þessum aldri
hefðu minni möguleika til aö sjá fyrir sér
sjálfar, þegar fyrirvinnan félli frá. Þennan
bótarétt missa þær að sjálfsögðu, ef þeim
tekst að skaffa sér nýja fyrirvinnu og það
sama gildir um mæðralaunin. Loks vil ég
nefna, enn eitt ákvæði laganna, sem und-
irstrikar stöðu kvenna skv. þeim. Þetta
ákvæði varðar rétt giftra kvenna til sjúkra-
dagpeninga. Skv. lögunum njóta hús-
mæður 1A sjúkradagpeninga í veikindum.
Sá réttur er þó bundinn eftirfarandi regl-
um: ,,Geti húsmóðir t.d. annast matseld
þrátt fyrir veikindi, er réttur til sjúkradag-
peninga ekki fyrir hendi.”
Það sem meira er, þetta ákvæði var sett
1979, en fram að þeim tíma höfðu hús-
mæöur notið fullra sjúkradagpeninga.
Breytingin var skýrð á þann veg að verið
væri að gæta samræmis við tryggingalög-
gjöf Norðurlanda hvað þetta varðar!
Tekjuhugtakið í
almannatryggingalögunum
Tekjuhugtakið, eins og því er beitt í al-
mannatryggingalögunum undirstrikar
enn þá hugmyndafræði að líta ekki á ein-
staklinga, sem efnahagslega sjálfstæða,
gangi þeir í hjúskap eða hefji sambúð,
heldur sem efnahagslega einingu. Og þar
með veikist staða kvenna. í tekjuhugtak-
inu felst sem sé að tekjur hjóna og sam-
búðarfólks eru lagðar saman þegar tekju-
trygging ellilífeyris og örorkubóta er reikn-
uð svo og við ákvörðun um örorkustyrk.
Þetta er sami hugsunarháttur og einkennt
hefur umræðu undanfarandi ríkisstjórna
atvinnurekenda og verkalýðsforystu, þeg-
ar rætt er um laun. Talað er um fjölskyldu-
tekjur eða rauntekjur, þ.e.a.s. samanlagð-
ar tekjur hjóna og afkomumöguleikar
reiknaðir út frá því. Þetta snertir konur sér-
staklega vegna þess að með því er hug-
myndinni um eina fyrirvinnu haldið við og
lág laun kvenna oft réttlætt með því, að
þau séu uppbót á aöaltekjur. Okkur kon-
um verður einnig oft á að líta þannig á laun
okkar. Slíkar hugmyndir eru að sjálfsögðu
algjör andstæöa kvenfrelsishugmynda,
sem ganga út frá því að hver einstaklingur
eigi rétt á efnahagslegu sjálfstæði og að
geta þar með m.a. valið hvort hann býr
með eða ekki.
Félagsleg einkamál
I tryggingakerfinu hefur tekjuhugtakið
þær afleiðingar að fjölmargar konur, sem
ættu rétt á tekjutryggingu og örorkustyrk,
væri litið á þær sem sjálfstæða einstakl-
inga, njóta þeirra ekki vegna þess að þær
eru giftar eða í sambúð og sameiginlegar
tekjur fara uppfyrir tekjumörk tekjutrygg-
ingar sem í dag eru 29 þús. kr. á ári. (
tryggingalöggjöfinni og annarri félags-
málalöggjöf, t.d. framfærslulögum, er því
enn að finna lögbundin ákvæði, sem
kveöa á um hver staða kvenna skuli vera
i fjölskyldunni. Enn erum við konur skil-
greindar sem ólaunaður vinnukraftur inn-
an fjölskyldunnar, þar sem okkar aðalhlut-
verk er aö skila frísku og verkfæru vinnu-
afli út á vinnumarkaðinn. Við megum
bregða okkur þangað líka, þegar skortur
er á vinnuafli og til þess að fylla láglauna-
störfin og afla jafnframt aukatekna fyrir
heimilið. Það er hinsvegar einkamál að
ieysa vanda eins og þann að sjá börnum
okkar fyrir gæslu eða öldruðum og sjúkum
ættingjum fyrir umönnun. Þá þrýturforsjá
velferöarríkisins. Það er ekki tilviljun, því
væri nægilegt framboð á slíkri þjónustu,
brystu um leið forsendur hinnar stöðluðu
opinberu myndar karlveldisins og velferð-
arríkisins af hlutverki fjölskyldunnar og
kvenna innan hennar. Enn er því haldið í
lagaákvæði og pólitíska stefnu, sem
tryggja eiga áframhaldandi undirokun
kvenna og hindra breytingar á félagslegri
og efnahagslegri stöðu okkar.
Karlveldið og velferðarríkiö sníöa okkur
stakk og viðhalda kúgun okkar. Hug-
myndafræði velferðarríkisins er karlveld-
ishugmyndafræöi, sem byggir á áfram-
haldandi undirokun kvenna. Sú hug-
myndafræði er því ekki leið til kvenfrelsis.
Engu að síður er Ijóst að við verðum að
berjast fyrir annars konar velferð, þar sem
raunveruleg skipting auðs og valds er
grundvallaratriði. Kvenfrelsisbarátta án
þeirra formerkja stendur ekki undir nafni
fremur en núverandi velferð karlveldisins.
Guðrún Jónsdóttir.
32