Vera - 01.04.1990, Qupperneq 36

STUTTAR ÞINGFRETTIR
Tillaga um nýja atvinnumöguleika
á landsbyggðinni samþykkt
Skömmu eftir að Alþingi kom saman sl. haust
lögðu kvennalistakonur fram tillögu til þings-
ályktunar um nýja atvinnumöguleika á lands-
byggðinni. Fyrsti flutningsmaður tillögunnar
var Danfríður Skarphéðinsdóttir. Kvennalista-
konur lögðu fram samhljóða tillögu á þinginu
1988- 1989, en þá komst hún ekki til umræðu.
Nú hafa þau tíðindi gerst að tillagan hefur
verið samþykkt með örlitlum orðalagsbreyt-
ingum frá atvinnumálanefnd sameinaðs Al-
þingis. Hún hljóðar þannig nú: „Alþingi álykt-
ar að fela ríkisstjórninni að kanna með hvaða
hætti unnt er að nota nútíma tölvu- og fjar-
skiptatækni til að flytja verkefni á vegum ríkis-
stofnana og annarra aðila frá höfuðborgar-
svæðinu til annarra landshluta svo og hvernig
megi auka tölvufræðslu.
Sérstaklega verði kannaðir möguleikar á að
nýta þessa tækni til að koma á laggirnar fjar-
vinnustofum í því skyni að fjölga störfum og
auka fjölbreytni í atvinnulífi byggðarlaganna.“
Tillagan heitir nú „Tillaga til þingsályktunar
um nýja atvinnumöguieika á landsbyggðinni
með áherslu á fjarvinnu".
hess má geta að leitað var umsagnar hjá fjöl-
mörgum aðilum um tillöguna og voru þær í
langflestum tilfellum jákvæðar. Reyndar tók
Árni Gunnarsson, þingmaður fyrir Alþýðu-
flokkinn það fram þegar hann mælti fyrir
nefndaráliti um að tillagan yrði samþykkt að
það væri sjaldgæft að tillögur fengju svo já-
kvæðar og ítarlegar umsagnir hjá hinum ýmsu
aðilum. Eins og fyrr segir varð niðurstaðan sú
að tillagan var samþykkt.
Með samþykkt þessarar tillögu ætti að stytt-
ast í það að töluvinnsla a.m.k. á vegum ríkisins
fari fram út um allt land. Þannig er möguleiki
að fjölga störfum og auka fjölbreytni atvinnu-
lífsins á landsbyggðinni. Það ætti að koma kon-
um til góða og ekki veitir af að auka atvinnu-
möguleika þeirra.
Einstæðir foreldrar geti nýtt
ónotaðan persónuafslátt barna sinna
Þingkonur Kvennalistans hafa lagt fram
frumvarp til laga um breytingu á tekju- og eign-
arskattslögum sem fela þaö í sér að einstæðir
foreldrar geti nýtt ónotaðan persónuafslátt
barna sinna á sama hátt og hjónum er heimilt
að færa ónotaðan persónuafslátt sín á milli. Auk
þess er lagt til að heimilt sé að nýta persónu-
afslátt á þennan hátt að fullu, en ekki 80% eins
og nú er. Þórhildur Þorleifsdóttir er fyrsti flutn-
ingsmaður frumvarpsins. Samþykkt var að vísa
frumvarpinu til ríkisstjórnarinnar, sem getur
því miður þýtt það að ekkert verði gert í málinu
á næstunni. Við munum hins vegar fylgjast náið
með framvindu málsins.
Eins og kunnugt er þá getur framteljandi bætt
80% af ónotuðum persónuafslætti maka við
sinn og fengið þannig verulega lækkun á tekju-
skatti. Sama gildir um karl og konu í óvígðri
sambúð að uppfylltum ákveðnum skilyrðum.
Kvennalistakonur voru ósammála þessu
ákvæði skattalaganna og töldu réttara að nýta
36
það fjármagn sem færi í þessar millifærslur til
að hækka barnabætur, en ástæða þess að annað
foreldrið er tekulágt eða tekjulaust er oftast
umönnun eigin barna. Auk þess tekur þetta
ákvæði ekki til annarra sambúðarforma en
hjónabands eða viðurkenndrar sambúðar. Það
tekur ekki til systkina á sama heimili né
óskyldra aðila af sama kyni. Og síðast en ekki
síst þá tekur það ekki til einstæðra foreldra sem
búa með stálpuðum börnum sínum.
í greinargerð með frumvarpinu segir m.a.
„Skattalöggjöfin tekur að sönnu tillit til að-
stæðna einstæðra foreldra með því að þeir fá
töluvert hærri barnabætur en foreldrar í sam-
búð. En barnabætur falla niður við 16 ára aldur
og þá eru í flestum tilfellum nokkur ár þangað
til þessir einstaklingar eru orðnir sjálfum sér
nógir, hvað þá að þeir séu þess megnugir að
leggja eitthvað til heimilisins. Flest ungt fólk
stundar nú nám fram eftir aldri til undirbún-
ings lífi sínu og nýtur á meðan margs konar
stuðnings frá foreldrum, svo sem ókeypis fæðis
og húsnæðis eða beinnar fjárhagslegrar aðstoð-
ar. Slíkt þykir öllum sjálfsagt, en er misjafnlega
auðvelt eftir aðstæðum. Mörgum einstæðum
foreldrum er það erfitt og jafnvel ókleift. Það
mundi auðvelda einstæðum foreldrum að
styðja börn sín til náms og annars undirbúnings
undir lífið ef þeim væri heimilt að nýta ónotað-
an persónuafslátt barna sinna, sem eiga hjá
þeim lögheimili.“
Fræðsla fyrir útlendinga sem taka sér
búsetu á íslandi
Það er kunnara en frá þarf að segja að á und-
anförnum árum hefur það aukist mjög að út-
lendar konur taki sér búsetu hér á landi og gift-
ist íslenskum körlum. Oft er um að ræða konur
frá t.d. Tyrklandi og öðrum Austurlöndum. Þær
koma úr ólíkri menningu og frá þjóðfélögum
þar sem staða konunnar og viðhorf til kvenna
er gjörólíkt því sem gerist hér á landi. Þar er
gjarnan litið svo á að vettvangur konunnar sé
eingöngu heimilið og engin félagsleg þjónusta
er fyrir hendi. Þrátt fyrir að hér á landi sé staða
kvenna allt önnur er það staðreynd að það er
erfitt fyrir þær konur sem hingað koma að
brjótast undan því viðhorfi sem þær hafa vanist
frá bernsku.
Það er ekki síst með þessar konur í huga sem
kvennalistakonur lögðu fram þingsályktunar-
tillögu á Alþingi um skipulega fræðslu og leið-
sögn fyrir útlendinga sem taka sér búsetu á ís-
landi. f tillögunni er lagt til að Alþingi feli ríkis-
stjórninni að sjá um að útlendingar sem taka sér
búsetu á íslandi hljóti skipulega fræðslu og leið-
sögn sem miði að því að auðvelda þeim að tak-
ast á við daglegt líf í íslensku umhverfi. Lagt er
til að fræðslan nái til kennslu í íslensku, fræðslu
um réttindi og skyldur íslenskra þjóðfélags-
þegna, fræðslu um íslenska þjóðfélagið og
helstu stofnanir þess og fræðslu um sögu lands-
ins, staðhætti, íslenska menningu og þjóðlíf.
Danfríður Skraphéðinsdóttir er fyrsti flutn-
ingsmaður tillögunnar sem var vísað í félags-
málanefnd sameinaðs Alþingis.
Eins og sjá má þá er ekki eingöngu verið að
leggja til að fræðslan verði fyrir konur, hún
hlýtur að vera nauðsynleg öllu erlendu fólki
sem hyggur á búsetu hér á landi.
Einstæðir foreldrar fái námsaðstoð
óháð aldri þeirra og eðli námsins
í samfélagi okkar eru gerðar síauknar mennt-
unarkröfur til fólks. Skólaganga er því einn
mikilvægasti þátturinn í undirbúningi undir
lífsstarf hvers og eins. Því er haldið fram að allir
hafi jafnan rétt og jafna möguleika til menntun-
ar hér á landi. Lagalega hafa allir sama rétt en
hvað varðar jafna möguleika þá leyfum við
okkur að halda því fram að svo sé alls ekki, þar
hlýtur fjárhagur fjölskyldna að skipta miklu
máli. Þaðhefurt.d. komið fram í könnun á hög-
um einstæðra foreldra, sem gerð var árið 1984
fyrir félagsmálaráðuneytið að einstæðir for-
eldrar á aldrinum 20- 29 ára hafa mun minni
skólagöngu en sambærilegur hópur úti í þjóð-
félaginu. Einnig kom fram töluverður munur
miili einstæðra foreldra á aldrinum 30- 39 ára
og jafnaldra þeirra úti í þjóðfélaginu. Það kom
einnig fram í fyrrgreindri könnun að margir
einstæðu foreldrarnir hefðu áhuga á frekari
skólagöngu, en flestir sögðu að fjárhagsaðstæð-
ur leyfðu það ekki. Eins og kunnugt er þá er
meirihluti einstæðra foreldra mæður, en sam-
kvæmt tölum frá Hagstofunni frá l.des. 1989
eru einstæðir foreldrar 7.500 þar af einungis
rúmlega 500 einstæðir feður. Samtals eru rúm-
lega 10.000 börn á framfæri einstæðra foreldra,
þar af u.þ.b. 9.700 börn á framfæri einstæðra
mæðra.
Þórhildur Þorleifsdóttir er fyrsti flutnings-
maður frumvarps um námslán og námsstyrki
sem tekur einmitt á málum einstæðra foreldra
gagnvart lánasjóðnum. En í frumvarpinu felst
að einstæðir foreldrar fái námsaðstoð til fram-
haldsnáms frá Lánasjóði íslenskra námsmanna
óháð aldri þeirra og eðli námsins. Meðflutn-
ingsmenn að frumvarpinu koma úr öllum
flokkum nema Sjálfstæðisflokknum.
Bætum líkamsbeitingu og
vinnuaðstöðu barna
„Grunnskólarnir eru fjölmennustu vinnu-
staðir landsins og stærsti hópurinn, sem þar er
við nám og störf, er börn og unglingar. Á skóla-
árunum er lagður grunnur að lfkamlegri og
andlegri velferð barna. Þau eyða mörgum
klukkustundum á degi hverjum innan veggja
skólans og því er mikilvægt að vel sé búið að
þeim á vinnustað.“ Þetta eru upphafsorð grein-
argerðar með þingsályktunartillögu um ráðn-
ingu sjúkraþjálfara í öll fræðsluumdæmi sem
þingkonur Kvennalistans hafa lagt fram, Anna
Ólafsdóttir Björnsson er fyrsti flutningsmaður
tillögunnar. Lagt er til að menntamálaráðherra
beiti sér fyrir því að ráðnir verði sjúkraþjálfarar
í öllum fræðsluumdæmum landsins.
Síðar í greinargerð með tillögunni segir:
„Börn þurfa, ekki síður en fullorðnir, að búa
við góða vinnuaðstöðu og viðeigandi ráðgjöf
og kennslu til að tryggja eðlilega líkamsbeit-
ingu, samhæfingu og hreyfanleika. f því skyni
er hér lagt til að komið verði á fót stöðu sjúkra-