Freyr - 01.01.1919, Page 9

FREYR.
3
Með þessu skipulagi er ætlast til að íá
samræmi í allan fjelagsskap, lög ijelaganna, regl-
ur og störf, svo að úr því verði ein samfeld
skipulagsheild eða kerfi, og hefir það sína kosti.
Eins og sjá má af þessum útdrætti úr
tillögum stjórnar Búnaðarsambands Austurlands
er aðaliherzlan lögð á skipulagið. JÞungamiðj-
an í tillögunum þetta, að koma öllum fjelags-
ekap i sveitunum, hverju nafni sem nefnist í
eitt, þannig, að allar hinar óliku starfsgreinar
hinna ýmsu fjelaga hverfi undir ein og sömu
Jög i hverri sveit, og sömu stjórn. Og þessi
fjelög sem ætlast er til, að verði, — á pappírn-
um — steypt sem mest i sama mótinu, nefn-
ast búnaðarfjelög.
Tilgangurinn með þessu skipulagi mun
eiga að vera helst sá, að auka áhugann í fje-
lagslifinu, örf'a framtakssemi og gera meira en
nú er gert til umbóta landbúnaðinum. Ætlast
mun og til þess, að þetta íýrirkomulag tryggi
það, að hægra verði að útvega hæfa menn i
stjórnarnefndir fjelaganna. Það sje að sjálf-
sögðu auðveldara að fá valda raenn til þess að
stjórna einu fjelagi innan sveitar en mörguro —
Og þetta virðist i fljótu bragði all-sennilegt.
„Tillögurnar11 virðast yfirleitt áferðarfallegar,
en hvernig þær mundu reynast í framkvæmd
inni er annað mál.
III.
Þar sem nú að þetta mál er komið á dag-
skrá, virðist nokkur ástæða til, að á það sje litið
frá fieiri hliðum. Enda hygg eg það þurfi at-
hugunar við, áður en þvi er ráðið til lykta á
þeim grnndvelli, sem að íraman greinir.
Það er óneitanlega þarft og gott verk, að
samræma svo sem ástæður og staðhættir leyfa,
lög og reglur sjerfjelaganna. Um það geta senni-
lega allir orðið á eitt mál sáttir. Búnaðarfé-
lögin ættu að hafa samhljóða ákvæði f lögum
sínum, bæði um stjórn, árstillög og annað fleira
er máli skiftir. Þannig er því og varið um
nautgripajfelögin. Lög þeirra eru eins i öllum
aðalatriðura. Og svo á það að veia um fjelög
sem eru í eðli sinu samstæð og vinna að sama
hlutverki. — Um smjörbúin er hið sama að
segja. Lög þeirra flestra eru samhljóða, og
á sömu bókina lærð. Svipað er að segja um
flest kaupfjelögin. Þetta er nauðsynlegt og
sjálfsagt til þess að samræmið geti orðið sem
mest í skipun og starfi þessara fjelagsflokka,
hvers fýrir sig.
Kaupljelögin hafa einnig komið á sambandi
sín í milli, þó að öll kauptjelög hafi enn ekki
gengið í sambandið. Og smjörbúin á Suður-
landi hafa stofnað til sambands, er nefnist
„Smjörbúsamband Suðurlands11.
En um hitt, að sameina öll fjelög innan
hverrar sveitar, — búnsðartjelagið, fóðurtrygg-
rngarfjelagið, nautgripafjelagið, hrossaræktarfje-
lagið, smjöibúið, o. s. frv.. — í eitt og undir
eina og sömu stjórn, það er að mínu áliti ógern-
iogur, enda mundi það ekki leiða til neinnrar
blessunar eða aukinna framkvæmda. Slíkur
fjelagsskapur yrði sennilega óviðráðanlegt bákn,
og ditti þar af feiðandi í mola þá minnst von-
um varði,
Auk þessa yrði lítt kleyft vlða að koma
þessari samsteypu við, vegna mismunandi stað-
arhátta i sveitunum, og ýmsra aunara atvika,
er hlytu að hafa sín áhrit á þetta mál.
Aður er minst á það, að auðveldara muni
að fá hæfa menn til þess að stjórna einu fje-
lagi en mörgum. En það er all-vafasamt, hvort
svo er í raun og veru. — Eg tel, að það sje
að minnsta kosti jafnauðvelt og auðveldara að
fá skipaða hæfa menn í stjórn hvers fjelags,
þar sem fjelagsskapurinn er greindur í sundur
eítir viðfangsefnum. — Þessi maður hefir áhuga
á jarðrækt, og vill beita sjer fyrir þeim mál-
um, er að henni lúta. En hann hefir litinn
áhuga á kynbótum, og lætur þau mál lítt til