Freyr - 01.01.1919, Qupperneq 13

FREYR.
7
þá stormar tíðir og grimmur jeljagangur. Viðraði
þessu fram um mánaðarmótin febrúar og mars
eða þar til viku aí Góu.
Upp úr mánaðarmótunum kom góður bati
um alt land. Tók þá sjóar-lagnaðarísinn að
leysa smátt og smátt, en gekk seint. Hjelst
besta tíð í 3 vikur eða mestan hluta góunnar.
Byrjaði þá sumsstaðar, í veðursælustu sveitum
landsins, þar sem autt var, að lifna gróður.
Þriðjudaginn 26. mars — í einmánaðarbyrj-
un — rigndi óhemju um alt Suðurland og víð-
ar. —- En um kveldið og aðfaranótt þess 27.
rauk upp með norðanveður á ný og kulda.
Var þá næstu daga frostið 10—12° C. hjer
syðra, og 15—25° C. á Grímsstöðum og víðar
uorðan og austanlands. Mun þá jörð, einkum
túnin, hafa kalið mjög; sérstaklega, þar sem
gróður var farinn að lifna. — Hjelst þessi
harðindaskorpa í nærfelt 3 vikur eða fram und-
ir sumarmál.
Um tíðarfarið skal jeg í viðbót við það,
sem hjer er tekið fram, tilfæra nokkur ummæli
úr brjefum úr ýmsum hjeruðum landsins.
Úr Strandasýslu 5. apríl segir:
„Hjeðan úr sýslunni fátt markvert að frjetta
uema ótíð, sem verið hefir óslitinn í allan vet-
ur og meira til, því veturinn byrjaði um leitir,
með fannkornu og frostum, sem síðan má heita
að haldist alt fram á þennan dag. Kýr komu
á fulla gjöf strax um leitir, fé um og fyrir
veturnætur, og hross litlu si’ðar. . . Gjafa-
tíminn er því orðinn afar langur, enda er nú
farið að ganga á heyin hiá almenningi, og út-
litið því alt annað en glæsiiegt. Telja gamlir
raenn þennan vetur einn með allra verstu vetr-
um sem komið hefir nú um fjölda ára, eða
síðan frostaveturinn mikla 1881“.
í öðru brjefiúr Strandasýslu dags. 30. maí
segir:
„Harður þótti okkur veturÍDn. Á sauðfje
var algerð innistaða hjer í sveit (Tungusveit)
frá 20. nóv. til 20. apríl eða í 22 vikur að
kalla. Og áður og eftir var því gefið sem
svarar 2—3 innissöðuvikum. Er þá ÍDnistöðu-
gjöf á fje orðin 24—25 vikur. Einstöku menn
voru að verða heylausir er batinn kom, enda
höfðu hross þá verið á gjöf í 18 vikur“.
Úr Skagafirði er skrifað 14. apríl:
„Hjer lagðist vetur að fyrir fult og alt,
mánuði fyr en tímatalið sagði veturinn kominn.
Með veturnóttum gerði sífeldar snjókomur með
hörkum, einkum á jólaföstunni og fram til miðs
vetrar, svo að slíkt hefir ekki þekst hjer síðan
1881 — frostaveturinn mikla. Það mátti kalla
haglaust um mestan hluta Skagafjarðar frá
miðjum nóvember til febrúarloka. Snemma í
mars blotaði svo að upp komu snapir. En þó
getur ekki talist að hey hafi sparast við sauð-
fje, svo nokkru nemi, mest vegna þess, hvað
veðráttan hefir verið stormasöm og afaróstilt.
Dálítið öðru máli að gegna með hross; þau
hafa Ijett á fóðri að nokkru leyti, einkum þau
betri, eD þó aldrei meir en að hálfu leyti, þeg-
ar best hefir verið".
Svipaðar þessu eru sagnirnar úr öðrum
hjeruðum landsins. Gjafatíminn víða á sauðfje
24 — 26 vikur, og hrossum — innistaða — 12—
18 vikur.
Margir álíta, að þessi vetur hafi verið eins
harður og frostaveturinn mikli 1880—81, og
sumir ætla, að hann hafi verið jafnvei enn
harðari. — En þetta álit mun naumast á rök-
um bygt, og veldur því eðlilega ókunnugleiki
þjá þeim yngri, en gleymska eða minnisleysi
hjá þeim eldri.
Samkvæmt skýrslu úr „Meteorologisk Aar-
bog“ fyrir árið 1881, var þrjá fyrstu mánuði
ársins (1881) mest frost á ýmsum stöðum hér
á landi þetta:
J^n.: Eebr: Mars:
Berufjörður 23,j° C. 16!9° C. 21,0° C.
Grímsey 30,0 25,ð - 1 o O eo